Της Πηνελόπης Ι. Παπαθανασίου, LLM Διεθνές και Ευρωπαϊκό Οικονομικό Δίκαιο, Δικηγόρου, Υπεύθυνης της ΧΕΝ Βόλου
Ο Ποινικός Κώδικας τιμωρεί διαφορετικά τις περιπτώσεις της σεξουαλικής βίας. Ας δούμε τις πράξεις που τις συνιστούν καθώς και τους χρόνους παραγραφής τους.
ΒΙΑΣΜΟΣ: Οποιος µε σωµατική βία ή µε απειλή σοβαρού και άµεσου κινδύνου ζωής ή σωµατικής ακεραιότητας εξαναγκάζει άλλον σε επιχείρηση ή ανοχή γενετήσιας πράξης τιµωρείται µε κάθειρξη τουλάχιστον δέκα (10) ετών. Γενετήσια πράξη είναι η συνουσία και οι ίσης βαρύτητας µε αυτήν πράξεις. Όποιος, εκτός από την περίπτωση της παρ. 1, επιχειρεί γενετήσια πράξη χωρίς τη συναίνεση του παθόντος, τιµωρείται µε κάθειρξη έως δέκα (10) έτη. Η ποινική δίωξη ασκείται αυτεπαγγέλτως δηλαδή δεν απαιτείται μήνυση για την έναρξή της, αλλά αν ο παθών δηλώσει ότι δεν επιθυμεί την ποινική δίωξη, ο εισαγγελέας μπορεί να απέχει οριστικά από αυτή.Η παραγραφή του εν λόγω αδικήματος επέρχεται 15 χρόνια μετά την πράξη αν δεν έχει ήδη ασκηθεί ποινική δίωξη, διαφορετικά, αν έχει κινηθεί η ποινική διαδικασία, ο χρόνος παραγραφής επέρχεται στα 20 χρόνια.
Στην αυτή περίπτωση έχουμε και το βιασμό μέσω ψυχολογικής βίας, ο οποίος παραμένει κακούργημα αλλά τιμωρείται ελαφρύτερα. Ψυχολογική βία έχουμε για παράδειγμα όταν αναγκάζεται κάποιος σε γενετήσια πράξη για να μην αποκαλυφθεί ένα μυστικό του. Τέλος, όταν λέμε γενετήσια πράξη εννοούμε: την «παρά φύσιν» συνεύρεση, τον ετεροαυνανισµό, την πεολειξία και η αιδιολειξία ή τη χρήση υποκατάστατων µέσων (σεξουαλικών βοηθημάτων). Η θωπεία (χάιδεμα) δεν θεωρείται γενετήσια πράξη καθώς δεν μπορεί να θεωρηθεί ίσης βαρύτητας με τη συνουσία.
ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΗΣΙΑΣ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑΣ: Οποιος με χειρονομίες γενετήσιου χαρακτήρα, με προτάσεις που αφορούν σε γενετήσιες πράξεις, με γενετήσιες πράξεις που τελούνται ενώπιον άλλου ή με επίδειξη των γεννητικών του οργάνων, προσβάλλει βάναυσα την τιμή άλλου, τιμωρείται με φυλάκιση έως ένα (1) έτος ή χρηματική ποινή. Οποιος προβαίνει σε χειρονομίες γενετήσιου χαρακτήρα ή διατυπώνει προτάσεις για τέλεση γενετήσιων πράξεων σε πρόσωπο που εξαρτάται εργασιακά από αυτόν ή εκμεταλλευόμενος την ανάγκη ενός προσώπου να εργαστεί, τιμωρείται με φυλάκιση έως τρία (3) έτη ή χρηματική ποινή.
Στην περίπτωση αυτή εντάσσονται οι πιο “ελαφρές” πράξεις, όπως οι χειρονομίες, οι θωπείες (χάιδεμα), η τέλεση γενετήσιων πράξεων ενώπιον άλλων, η “επιδειξιομανία” και οι άσεμνες προτάσεις που αφορούν γενετήσιες πράξεις. Έχουμε δε αυστηρότερη τιμωρία όταν η τέλεση των ανωτέρω γενετήσιων πράξεων απευθύνεται σε άτομα που εξαρτώνται εργασιακά από τον δράστη.
Στην περίπτωση αυτή για την άσκηση της ποινικής δίωξης απαιτείται μήνυση από τον παθόντα εντός προθεσμίας τριών (3) μηνών από τη στιγμή της προσβολής. Διαφορετικά το αδίκημα έχει παραγραφεί. Αν έχει κινηθεί ποινική διαδικασία, η παραγραφή επέρχεται στα 8 χρόνια.
ΓΕΝΕΤΗΣΙΑ ΠΡΑΞΗ ΜΕ ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΕΞΟΥΣΙΑΣ: Με φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) ετών και χρηματική ποινή τιμωρούνται: α) όποιος υποχρεώνει άλλον σε επιχείρηση ή ανοχή γενετήσιας πράξης, με κατάχρηση σχέσης εργασιακής εξάρτησης οποιασδήποτε φύσης, β) όποιος υποχρεώνει άλλον σε επιχείρηση ή ανοχή γενετήσιας πράξης, εκμεταλλευόμενος την άμεση ανάγκη του να εργασθεί, γ) οι διορισμένοι ή οπωσδήποτε εργαζόμενοι σε φυλακές ή άλλα κρατητήρια, σε αστυνομικές υπηρεσίες, σε σχολές, παιδαγωγικά ιδρύματα, νοσοκομεία, κλινικές ή κάθε είδους θεραπευτικά καταστήματα ή σε άλλα ιδρύματα προορισμένα να περιθάλπουν πρόσωπα που έχουν ανάγκη από βοήθεια αν, με κατάχρηση της θέσης τους, υποχρεώσουν σε γενετήσια πράξη πρόσωπο που έχει εισαχθεί σ’ αυτά τα ιδρύματα.
Στις περιπτώσεις α’ και β’ (εκμετάλλευση εργασιακών αναγκών/συνθηκών) για την ποινική δίωξη απαιτείται μήνυση του παθόντος εντός προθεσμίας τριών (3) μηνών από τη στιγμή της γενετήσιας πράξης (διαφορετικά το αδίκημα έχει παραγραφεί). Στην περίπτωση γ’ η ποινική δίωξη ασκείται αυτεπαγγέλτως (δεν απαιτείται μήνυση για την έναρξή της), αλλά αν ο παθών δηλώσει ότι δεν επιθυμεί την ποινική δίωξη, ο εισαγγελέας μπορεί να απόσχει οριστικά από την ποινική δίωξη.
