Η ελληνική οικογένεια και ο σύγχρονος παιδευτικός της ρόλος
«Η οικογενειακή στέγη είναι το ιερό καταφύγιο της ζωής μας» διαβάζουμε τη σοφή ρήση του Ντριντέν, η οποία σε απλουστευμένη ερμηνεία αποτυπώνει την ιδιαίτερη επιρροή, που ασκεί η οικογένεια στη διαμόρφωση του κοινωνικού ιστού της κάθε χώρας. «Θεμέλιο της συντήρησης και προαγωγής του έθνους, που βρίσκεται υπό την προστασία του Κράτους» αναφέρει το Ελληνικό Σύνταγμα.
Στην οικογένεια της πατρίδας μας, την ελληνική, στρέφουμε τον λόγο μας για να εξετάσουμε τη διαχρονική της αξία και την ιστορική της συμπόρευση στην εξέλιξη και την πρόοδο του έθνους και της πατρίδας. Παρά τη βίαιη εισβολή ξένων ρευμάτων, που με τον επίπλαστο μανδύα δήθεν σύγχρονης και προοδευτικής αντίληψης, επιβάλλουν θέσεις, απόψεις, κοινωνικά συστήματα και θεωρίες ιδεολογικού και πολιτικού περιεχομένου, ξένα προς το ελληνικό πνεύμα και τις παραδόσεις, αλλοιώνοντας τις αξίες του ελληνισμού, η ελληνική οικογένεια παραμένει σταθερή στον θεσμικό της ρόλο και κινείται γύρω από τον άξονα του πολιτιστικού της αποθέματος. Διατηρεί τα στοιχεία της παραδοσιακής οικογένειας των πατέρων της και τα άτομα που τη συγκροτούν συνδέονται με δεσμούς αμοιβαίου σεβασμού, εκτίμησης και αγάπης, έχοντας συναίσθηση του ξεχωριστού ρόλου τους και των μεταξύ τους διαφορών. Είναι οι συνδετικοί κρίκοι που διασφαλίζουν τη συνοχή, την ηρεμία και την ασφάλεια των μελών της από εξωγενείς κινδύνους.
Στις οικογένειες με παιδιά, που αποτελούν και την πλειονότητα των ελληνικών οικογενειών, προστίθεται σημαντική παράμετρος με στοιχεία τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών, που αναλαμβάνουν οι γονείς, ως ο πρώτος παράγοντας αγωγής. Σημαντική αποστολή και ευαίσθητο λειτούργημα, που απαιτεί μεθοδευμένη οργάνωση, καλή λειτουργία, αγαστή συνεργασία, αμοιβαία εμπιστοσύνη πατέρα και μητέρας, επίμονη φροντίδα και ενημέρωση καθώς και διαθέσιμο χρόνο για την εκτέλεση της αποστολής. Κοινωνικός ρόλος που απαιτεί ιδιαίτερη φροντίδα, αλλά και γόνιμη συνεργασία με φορείς που τους συνδέει η κοινή προσπάθεια της αγωγής των παιδιών. Ιδιαίτερα με το σχολείο, που είναι ο δεύτερος σταθμός, ο οποίος παραλαμβάνει τα παιδιά για να τους παράσχει πιο εξειδικευμένη γνώση και αγωγή, συμπληρώνοντας το έργο της οικογένειας. Μια διαδικασία που συντονίζει τις ενέργειες, υποστηρίζει την έννοια της συλλογικότητας, τη διακρίνει η αμοιβαία εμπιστοσύνη και η κατανόηση και επιβάλλει συνεχή επικοινωνία και κριτικό διάλογο για τη χάραξη κοινής τακτικής.
Αλλη παράμετρος του ρόλου της οικογένειας αποτελεί και η παρακολούθηση, διακριτικά πάντα, των εκτός σπιτιού δραστηριοτήτων των παιδιών σε κοινωνικό επίπεδο. Παρέες, φίλοι, συμμαθητές, συμπαίκτες και γενικά τα άτομα, που τα παιδιά έχουν συχνή επικοινωνία, είναι τα πρόσωπα που πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς, γιατί είναι γνωστό πως επιδρούν στον χαρακτήρα και στην προσωπικότητα του παιδιού. Χαρακτηριστική η λαϊκή και θυμόσοφη έκφραση «πες μου τους φίλους σου να σου πω ποιος είσαι». Σχετικό με τα παραπάνω είναι πως πρέπει να δίνουμε ευκαιρίες στα παιδιά να έχουν ελεύθερο χρόνο, να παίξουν, να εκτονωθούν. Με το παιχνίδι το παιδί αποκτά αποφασιστικότητα, θάρρος, αγωνιστικότητα, υπομονή, επιμονή, πειθαρχία, αρετές που απαιτεί ο αγώνας της ζωής. Παιδαγωγικό κανόνα αποτελεί και η επιβολή τιμωριών ή το αντίθετο η απονομή ευσήμων και αριστείων. Πάντα με μέτρο και φειδώ, για να έχει το αναμενόμενο παιδαγωγικό αποτέλεσμα.
Η οικογένεια, μέσα από τις σχέσεις των μελών της, ιδιαίτερα των γονέων, αλλά και της δίκαιης κατανομής ευθυνών, οφείλει να δίνει παράδειγμα καλής συμπεριφοράς και επικοινωνίας, εξασφαλίζοντας ηρεμία στο οικογενειακό περιβάλλον. Αν ταράσσονται από καβγάδες και αντιπαραθέσεις, χωρίς αγάπη και αμοιβαία κατανόηση, δίνουν πολύ κακό παράδειγμα. Το παιδί θέλει τους γονείς του ενωμένους και αγαπημένους για να αισθάνεται σιγουριά και ασφάλεια δίπλα τους. Οι διαπληκτισμοί προκαλούν αίσθημα ανασφάλειας, τραυματίζουν την ψυχή του και μακροχρόνια προκαλούν επιπτώσεις στην ψυχική του υγεία. Το διαπιστώνουμε στο σχολείο και στη διδακτική πράξη, παρατηρώντας τη συμπεριφορά των παιδιών διαζευγμένων γονέων ή παιδιών που στις οικογένειές τους δεν επικρατεί αρμονική συμβίωση. Ανεξάντλητος και πολύπλευρος ο κοινωνικός στόχος της οικογένειας και ο τρόπος συνεργασίας των μελών της, που χαρτογραφούν τον βασικό και δημιουργικό της ρόλο. Η εικόνα της ελληνικής οικογένειας, με όλες τις παραμέτρους που αναδείξαμε, δείχνει να εξελίσσεται και να εκσυγχρονίζεται, ακολουθώντας τις νέες αντιλήψεις, σεβόμενη τις ρίζες της και κάθε πατρογονική αξία που τη συνδέει. Παραμένει πιστή στις παραδοσιακές της δομές, εφαρμόζοντας αξίες, ήθη, έθιμα και κάθε αξίωμα και πολιτισμικό κληροδότημα, τηρώντας διακριτές πάντα τις σχέσεις και τους ρόλους των μελών της, με πνεύμα ευθύνης, αγαστής συνεργασίας, αμοιβαίας αγάπης και σεβασμού. Είναι τα γνωρίσματα, τα ιδανικά μέσα και τα εργαλεία που χρησιμοποιεί για να υφάνει τον ιστό της ελληνικής κοινωνίας, εκπληρώνοντας την ιερή αποστολή της. Σεβόμαστε και αναγνωρίζουμε τον πανανθρώπινο θεσμό, ως το πιο υγιές κύτταρο της κοινωνίας και πιστεύουμε πως καμιά κρίση δεν θα μπορέσει να αλλοιώσει τον σημαντικό της ρόλο για να συνεχίσει να οικοδομεί το τώρα και το αύριο της πατρίδας και του έθνους.
Του Τάκη Παντελόπουλου
