ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

Θα αντέξει η παγκοσμιοποίηση τον κορονοϊό;

θα-αντέξει-η-παγκοσμιοποίηση-τον-κορο-141432

Του Ευθύμιου Ζιγγιρίδη, BengMScAMIEEMILT, Συμβούλου Στρατηγικών Επενδύσεων

Ο κορονοϊός είναι αμείλικτος, θερίζοντας ανθρώπινες ζωές αρχικά στην Κίνα και την Ανατολική Ασία, συμπεριλαμβανομένης της Ιαπωνίας, της Νότιας Κορέας και της Νοτιοανατολικής Ασίας, για να συνεχίσει το καταστροφικό έργο του στην Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και την Κεντρική και Νότια Αμερική. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν (26 Μαρτίου) πάνω από 460 χιλ. κρούσματα με πάνω από 20 χιλ. θανάτους. Η πανδημία κορονοϊού έχει ήδη προκαλέσει χιλιάδες θύματα σε όλο τον κόσμο. Ενα από τα θύματά του μπορεί τελικά να είναι η ίδια η παγκοσμιοποίηση.

Η παγκοσμιοποίηση, η οποία αναφέρεται στην παγκοσμιοποιημένη ροή αγαθών, ανθρώπων και κεφαλαίων, έχει επικρατήσει ως βασική υπόθεση της χάραξης οικονομικής πολιτικής στις περισσότερες χώρες από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Οι κυβερνήσεις σε όλο το πολιτικό φάσμα έχουν καταλήξει σε ευρεία συμφωνία σχετικά με τα οφέλη που απορρέουν από την παγκόσμια οικονομική ολοκλήρωση.

Υπάρχουν δύο όψεις στο νόμισμα της παγκοσμιοποίησης. Από τη θετική πλευρά, η διασυνοριακή ροή ανθρώπων, αγαθών, χρημάτων και πληροφοριών δημιουργεί νέο πλούτο και ευκαιρίες. Διάφορες εκθέσεις, για παράδειγμα, έχουν τεκμηριώσει πώς το παγκοσμιοποιημένο εμπόριο τον τελευταίο τέταρτο αιώνα έχει μειώσει σημαντικά τη φτώχεια σε όλο τον κόσμο. Απλά θεωρήστε ότι το μερίδιο του παγκόσμιου πληθυσμού που ζει σε ακραία φτώχεια (που ορίζεται ότι ζει με λιγότερο από 1,90 δολάριο ΗΠΑ την ημέρα) έχει μειωθεί από 36 τοις εκατό το 1990 σε 10 τοις εκατό το 2015. Δηλαδή, με οποιοδήποτε μέτρο, ένα αξιοσημείωτο επίτευγμα που είναι ως επί το πλείστον αποτέλεσμα της τάσης προς την παγκοσμιοποίηση, το ελεύθερο εμπόριο και τις ανοικτές αγορές.

Από την αρνητική πλευρά, ωστόσο, μπορεί να επιδεινώσει τις παγκόσμιες ανισότητες, να επιτρέψει τη διεθνή τρομοκρατία και το διασυνοριακό έγκλημα και να επιτρέψει την ταχεία εξάπλωση των ασθενειών.Μία από τις αρνητικότερες παρενέργειες ήταν η άνοδος της παγκόσμιας τρομοκρατίας στις αρχές του αιώνα, η οποία ενεργοποιήθηκε από ένα συνδυασμό μαλακών συνόρων και την παγκοσμιοποιημένη εμβέλεια της τεχνολογίας των πληροφοριών και των επικοινωνιών. Ακολούθησε η παγκόσμια οικονομική κρίση το 2008-09 που επεκτάθηκε σε όλο τον κόσμο λόγω της διασύνδεσης των χρηματοπιστωτικών μας συστημάτων. Και, φυσικά, υπήρξαν συγκεντρωμένες απώλειες θέσεων εργασίας στις ανεπτυγμένες χώρες λόγω του συνδυασμού των offshoring και του παγκόσμιου ανταγωνισμού. Μια εκτίμηση, για παράδειγμα, διαπιστώνει ότι το «σοκ της Κίνας» με τη μορφή αυξανόμενων εισαγωγών από την Κίνα οδήγησε σε καθαρή απώλεια 105.000 καναδικών μεταποιητικών θέσεων εργασίας μόνο μεταξύ 2001 και 2011.

Αυτές οι δυσμενείς εξελίξεις έχουν προκαλέσει κάποια επανεξέταση των υποκείμενων Υποθέσεων της παγκοσμιοποίησης. Οι λαϊκιστές πολιτικοί έχουν αρχίσει να αμφισβητούν αν οι οικονομικοί συμβιβασμοί αξίζουν τον κόπο. Οι οικονομολόγοι και άλλοι μελετητές αναλύουν πώς μπορεί να μεταρρυθμιστεί η «υπερπαγκοσμιοποίηση» για να επιτρέψει μεγαλύτερο περιθώριο εθνικής κυριαρχίας και αυτοδιάθεσης. Και το ευρύ κοινό σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο έχει γίνει όλο και πιο επιφυλακτικό σχετικά με τα ευρύτατα οφέλη της παγκόσμιας ολοκλήρωσης.

Ο κορονοϊός έχει εκθέσει ένα άλλο πιθανό μειονέκτημα του παγκοσμιοποιημένου μοντέλου: την ευθραυστότητα των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού. Το παλιό μοντέλο παραγωγής συνέβη εντός εθνικών ή ηπειρωτικών συνόρων. Η προσφορά ήταν ως επί το πλείστον για μια εγχώρια αγορά. Αυτό το σύστημα οικονομικής οργάνωσης ήταν αναποτελεσματικό και σχετικά δαπανηρό, αλλά ήταν γενικά ανθεκτικό. Οι επιπτώσεις της παγκόσμιας γεωπολιτικής ή των οικονομικών αλλαγών ελαχιστοποιήθηκαν στην εγχώρια παραγωγή ή στην ικανότητα μιας χώρας να καλύψει τις δικές της ανάγκες.

Το νέο μοντέλο των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού εξαπλώνει τη διαδικασία παραγωγής σε όλο τον κόσμο. Η εξειδίκευση είναι το όνομα του παιχνιδιού. Η παραγωγή είναι τώρα κατακερματισμένη με διαφορετικά στάδια που συμβαίνουν σε διάφορες χώρες, προκειμένου να αυξηθεί η παραγωγικότητα και να ελαχιστοποιηθεί το κόστος. Σκεφτείτε το iPhone για παράδειγμα. Η Apple συνεργάζεται με προμηθευτές σε 43 χώρες και έξι ηπείρους για να κάνει τα προϊόντα της.Οι παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού έχουν σίγουρα ενισχύσει την οικονομική αποδοτικότητα. Αλλά η εμπειρία του κορονοϊού είναι μια υπενθύμιση ότι μπορούν επίσης να έρθουν με το κόστος νέων και απρόβλεπτων τρωτών σημείων.

Τελικά φταίει το «εργαλείο» της παγκοσμιοποίησης ή ο τρόπος που το εκμεταλλευόμαστε εμείς οι «χειριστές» του; Η πρόκληση είναι να πάρουμε τη φιλελεύθερη διεθνή τάξη σε μια υγιή κατεύθυνση ρυθμίζοντας και μετριάζοντας τα βάρη της παγκοσμιοποίησης. Και στην πραγματικότητα αυτό θα απαιτήσει ισχυρότερη διεθνή συνεργασία. Η απειλή του κορονοϊού έχει δημιουργήσει μια εξαιρετική κατάσταση, αλλά μόλις ανακάμψουμε, είναι ζωτικής σημασίας να δημιουργήσουμε μηχανισμούς για να ανταποκριθούμε στις ασθένειες μέσω αποτελεσματικής διεθνούς συνεργασίας, χωρίς να πέσουμε θύματα του κοντόφθαλμου εθνοκεντρισμού στη διαδικασία επιστροφής για άλλη μια φορά στην ομαλότητα.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου