ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

«Μέγα ξενοδοχείον το Θεοξένια»…

μέγα-ξενοδοχείον-το-θεοξένια-163618

Του Βασίλη Κοντορίζου, πρώην δημάρχου Πορταριάς

Γιατί παραμένει ημιτελής στο έλεος του χρόνου και της φθοράς η κατασκευή της νέας μονάδας στην Πορταριά;

Το ιστορικό ξενοδοχείο «Θεοξένια» της Πορταριάς, που άφησε εποχή από τις αρχές του 20ού αιώνα στον ελλαδικό και βαλκανικό χώρο, λειτούργησε για πρώτη φορά το έτος 1905. Ιδιοκτήτες του ήταν οι Αδελφοί Αθανασάκη, Αιγυπτιώτες με πολλά χρήματα.

Οι Αθανασάκηδες συγχρόνως με το «Θεοξένια» ίδρυσαν και το «Αθανασάκειο Νηπιαγωγείο» σε οικόπεδο που είχε παραχωρήσει ο τότε Δήμος Ορμινίου. Τον Δήμο αυτόν αποτελούσαν η Πορταριά και το Κατηχώρι με πληθυσμό που αριθμούσε 5000 κατοίκους. Το Νηπιαγωγείο (είναι το αναστηλωμένο κτίριο, όπου σήμερα στεγάζεται ο Πολιτιστικός Σύλλογος «Ορμίνιον», το ΚΔΑΠ και το Περιφερειακό Ιατρείο).

Οι Αθανασάκηδες όχι μόνον κατασκεύασαν το κτίριο του Νηπιαγωγείου με δικές τους δαπάνες, αλλά και το λειτούργησαν οι ίδιοι πληρώνοντας την διδασκάλισσα. Το Νηπιαγωγείο, όμως, λειτουργούσε ως δημόσιο σχολείο και ας πλήρωναν οι Αθανασάκηδες. Τα δύο αυτά κτίρια («Θεοξένια» και Νηπιαγωγείο) τα έκαψαν οι Γερμανοί Ναζί το 1944. Το «Θεοξένια» από την αρχή της λειτουργίας του, μέχρι την άφιξη των κατακτητών του Γ΄Ράιχ στην Πορταριά, λειτουργούσε με υψηλές προδιαγραφές. Ήταν στην εποχή του το πολυτελέστερο ξενοδοχείο των Βαλκανίων.

Οι πληροφορίες, που έχω, λένε ότι διέμεναν σ’ αυτό, όταν επισκέπτονταν την Πορταριά, πολλοί εστεμμένοι της εποχής. Αυτοί που με βεβαιότητα γνωρίζω, από μαρτυρίες παλαιότερων πορταριτών, ότι κατέλυσαν στο «Θεοξένια», ήταν ο Βασιλιάς Γεώργιος Β΄ και ο Κωνσταντίνος Α΄.

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ως Πρωθυπουργός, έχει αποστείλει επιστολή, την οποία συνέταξε σε επιστολόχαρτο με τη φίρμα του ξενοδοχείου. Ο λογότυπος του «Θεοξένια» είναι γραμμένος στη γαλλική γλώσσα. Το γράμμα απευθυνόταν σε κάποιον στον Βόλο, που ο Βενιζέλος αποκαλούσε Πρόεδρο, και του εξέφραζε συλλυπητήρια για την απώλεια της συζύγου του.

Η επιστολή εκτίθεται στο Μουσείο της Πορταριάς, μαζί με αρκετά άλλα αντικείμενα του ιστορικού ξενοδοχείου. Λέγεται, ότι τα σερβίτσια του ήταν ή χρυσά ή ασημένια! Ανάλογα με τον πελάτη. Δεν υπήρχαν, πάντως, πελάτες τρίτης κατηγορίας (δηλαδή, περιορισμένης οικονομικής επιφάνειας). Κάθε βράδυ στον κήπο του, διοργανώνονταν χοροί με ορχήστρες υψηλού επιπέδου. Μία από αυτές, όπως με πληροφόρησαν οι παλαιότεροι, ήταν και η περίφημη ορχήστρα Μαυραντώνη.

Η καταστροφή από τους Ναζί και…

Οι Γερμανοί Ναζί, μόλις πάτησαν το βρομερό πόδι τους στην Πορταριά, επίταξαν το ξενοδοχείο, το μετέτρεψαν σε στρατηγείο τους και στα πολυτελή του δωμάτια διέμεναν υψηλόβαθμοι αξιωματικοί τους. Αποχωρώντας ηττημένοι, αφού το λεηλάτησαν, το έκαψαν, μαζί με πολλά άλλα σπίτια του χωριού. Το «Θεοξένια» ήταν σημείο αναφοράς για την Πορταριά. Όταν οι κάτοικοι έλεγαν «το ξενοδοχείο» εννοούσαν το «Θεοξένια» και ας υπήρχαν και πολλά άλλα ξενοδοχεία στο χωριό. Όλοι, σχεδόν, οι κάτοικοι είχαν κάποια οικονομική συναλλαγή με το ιστορικό αυτό ξενοδοχείο. Άλλοι ως εργαζόμενο προσωπικό, άλλοι ως προμηθευτές – πωλητές προϊόντων τους, όπως κηπευτικά, γάλα, τυρί, ψωμί, ξύλα, κάρβουνα και άλλα. Πολλοί ασχολούνταν με την μεταφορά χιονιού, αντί πάγου, για τα ψυγεία του. Οι Πορταρίτες αυτοί, τον χειμώνα, σκέπαζαν το χιόνι με φύλλα οξιάς, μέσα σε ανήλιαγες χαράδρες, ώστε να διατηρείται παγωμένο και το καλοκαίρι. Τότε, τις νύχτες, το έκοβαν σε κολώνες και μέσα σε τσουβάλια το κουβαλούσαν με τα μουλάρια τους στο «Θεοξένια». Δεν υπήρχαν την εποχή εκείνη εργοστάσια παρασκευής πάγου, τουλάχιστον στην Πορταριά.

…οι μεταπολεμικές περιπέτειες του «Θεοξένια»

Καμένο το κτίριο, αλλά με ατόφιους τους εξωτερικούς του τοίχους, οι κληρονόμοι των Αθανασάκηδων, το πούλησαν σε κάποιους ευνοούμενους της Χούντας. Είχαν πρόθεση να κατεδαφίσουν το κτίριο και στη θέση του να κτίσουν πολυτελείς κατοικίες προς εκμετάλλευση. Ως εκ θαύματος γλύτωσε το ξενοδοχείο, μαζί και το Νηπιαγωγείο, που κι αυτό επιχείρησαν να πουλήσουν οι κληρονόμοι. Ευτυχώς, αναφερόταν επισήμως ότι είχε κτιστεί σε οικόπεδο του Δήμου Ορμινίου, επομένως ήταν αδύνατο να πωληθεί. Έτσι, όπως είχαν υποχρέωση, οι κατασκευαστές, κατέθεσαν αίτηση για έκδοση άδειας κατεδάφισης του καμένου κτιρίου του «Θεοξένια», στην Πολεοδομία Μαγνησίας. Ήταν, κάποιο μήνα του 1975. Κατά καλή τύχη για το ιστορικό κτίσμα, στην Πολεοδομία υπηρετούσε τότε αείμνηστη Πορταρίτισσα Αριστούλα Χρίστογλου. Μόλις αντιλήφθηκε το, σκοπό τους, κατάφερε να σταματήσει την έκδοση άδειας κατεδάφισης και ακολούθως, με την εργώδη συμβολή της ίδιας, το κτίριο κηρύχτηκε διατηρητέο μνημείο μαζί με τον περιβάλλοντα χώρο του. Έτσι σώθηκε το «Θεοξένια» από την κατεδάφιση.

Αγορά από τον Δήμο Πορταριάς

Αργότερα, ο Δήμος Πορταριάς το αγόρασε από τους τρίτους ιδιοκτήτες. Αποφασίσαμε στο Δημοτικά Συμβούλιο να το αξιοποιήσουμε αναστηλώνοντάς το, προκειμένου να λειτουργήσει πάλι ως ξενοδοχείο, με το σύστημα ΣΔΙΤ (Συνδιαχείριση Ιδιώτη και Δήμου). Ο Δήμος Πορταριάς με το επιστημονικό προσωπικό που διέθετε και τη βοήθεια και συμβολή του Τεχνικού και Νομικού επιτελείου της Νομαρχίας Μαγνησίας, συνέταξε τις προδιαγραφές για την εκδήλωση ενδιαφέροντος. Κόπος και χρόνος πολύς μέχρι να καταλήξουμε σε εκείνες τις προδιαγραφές, που έπρεπε να είναι οι πλέον συμφέρουσες για το Δήμο, αλλά και ξεκάθαρες, χωρίς απορίες και ερωτηματικά. Η επιλογή του επενδυτή θα εξαρτιόνταν κυρίως από το πόσον χρόνο θα το εκμεταλλευόταν ο ιδιώτης, από το τι θα πλήρωνε ο ίδιος στον Δήμο μέχρι να το επιστρέψει, από την ποιότητα της μελέτης, που θα παρουσίαζε στην επιτροπή αξιολόγησης, από την ποιότητα των υλικών και την τήρηση των προδιαγραφών.

Απόφαση αξιοποίησης και…

Η επιτροπή επέλεξε τελικά την μοναδική προσφορά που υπήρχε, εκείνη της εταιρίας Grecotel. Η επιχείρηση προσέφερε, 5000 Ευρώ ανά μήνα, 30 χρόνια εκμετάλλευσης του ξενοδοχείου από την εταιρεία και ακολούθως επιστροφή του στον Δήμο. Κατέθεσε μία εξαιρετική μελέτη η οποία προέβλεπε και την κατασκευή τριών ακόμη νέων κτιρίων ώστε το συγκρότημα να αποτελείται από 65 δωμάτια. Θα διέθετε σαλόνια, πισίνες, χώρους στάθμευσης, spa, εξαιρετικά διαμορφωμένο κήπο κ.α. Η κατασκευή άρχισε αμέσως με υπόσχεση περαίωσης και λειτουργίας του τα Χριστούγεννα του 2006.

Το έργο σταμάτησε όταν άρχισε η διαπλάτυνση του μονοπατιού προς την βορεινή πλευρά του ξενοδοχείου. Το μονοπάτι είχε πλάτος 3μέτρα. εφόσον από εκεί περνούσαν ζώα φορτωμένα με ξυλεία για στέγες μήκους 7μέτρων. Τα φορτία αυτά στο πίσω μέρος έχουν άνοιγμα πάνω από 3,00μ. Τώρα ποιος ευθύνεται για το σταμάτημα δεν είναι του παρόντος να το αναλύσουμε. Εξ’ άλλου το γνωρίζουν «οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ».

… ανεξήγητη διακοπή των έργων

Ακολούθησαν δικαστήρια τα οποία αποφάνθηκαν ότι ο δρόμος είχε πλάτος 2 μέτρα.. Μετά τον «Καλλικράτη» το θέμα ανέλαβε ο Δήμος Βόλου και η δημοτική αρχή του Πάνου Σκοτινιώτη ξεκαθάρισε ότι θα προχωρούσε στην καταγγελία της σύμβασης, αν η εταιρεία Grecotel δεν επανερχόταν και δεν ολοκλήρωνε το έργο. Υπό την πίεση αυτή, η εταιρεία Grecotel δέχθηκε να υπογράψει συμπληρωματική σύμβαση για συνέχιση και αποπεράτωση των εργασιών. Η συμπληρωματική σύμβαση μεταξύ Δήμου και εταιρείας υπογράφηκε, μετά και από απόφαση που πήραμε στο Δημοτικό Συμβούλιο, τον Δεκέμβριο του 2013.

Η σύμβαση πρόβλεπε δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση των έργων μέχρι τον Νοέμβριο του 2015. Πρόβλεπε, επίσης, να προχωρήσει ο Δήμος Bόλου τις διαδικασίες απαλλοτρίωσης για το μικρό κομμάτι, που απέμενε προς διαπλάτυνση του δρόμου, χωρίς φυσικά να προβλέπεται δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωσή τους, αφού είναι γνωστό πόσο χρονοβόρες είναι οι σχετικές διαδικασίες.

Η εταιρεία, συνεπώς, αναγνώρισε ότι οι εργασίες μπορούσαν να προχωρήσουν και χωρίς τη διαπλάτυνση του δρόμου. Γι’ αυτό άλλωστε και κατέβαλε τα εκ της πρώτης συμβάσεως συμφωνηθέντα χρήματα για δύο χρόνια (2013 και 2014 από 60.000 ευρώ τον χρόνο), ήτοι 120.000 ευρώ. Και αν η εταιρεία για την πρώτη διακοπή επικαλέστηκε την οικονομική κρίση, πλέον δεν υπάρχει ούτε αυτή η δικαιολογία. Ο Δήμος, από την πλευρά του, θα πρέπει να συνεχίσει τις διαδικασίες απαλλοτρίωσης του μικρού τμήματος του οικοπέδου του ενός εκ των δύο ιδιοκτητών, από εκεί που το άφησε η προηγούμενη δημοτική αρχή Σκοτινιώτη. Τον πρώτο ιδιοκτήτη έχει αποζημιώσει ο Δήμος Πορταριάς.

Εμένα πάντως μου είναι ακατανόητοι οι λόγοι της τόσο μεγάλης καθυστέρησης για την αποπεράτωση του ξενοδοχείου, με τον ίδιο ή άλλο επενδυτή. Τι συμβαίνει; Δεν ξέρω πόσα χρόνια θα τραβήξουν οι δικαστικές εκκρεμότητες μεταξύ Δήμου και εταιρείας, όμως κάποια λύση θα μπορούσε τα έξι περίπου αυτά χρόνια να βρεθεί, όπως έγινε με το πάρκινγκ της Φιλελλήνων που επίσης ήταν με ΣΔΙΤ και επίσης υπήρχε ένας ασυνεπής ανάδοχος. Γιατί λοιπόν παραμένει ημιτελές το έργο, με αποτέλεσμα και τα υπάρχοντα κτίρια να καταρρέουν και η Πορταριά να στερείται ενός ξενοδοχείου που θα αναβαθμίσει δραστικά την τουριστική της ταυτότητα; Ποιοι δεν θέλουν να λειτουργήσει το ιστορικό «Θεοξένια»; Εμπλέκονται συμφέροντα κάποιων;

Είναι τουλάχιστον περίεργο τόσα χρόνια να έχει εγκαταλειφθεί στη φθορά του χρόνου ένα σπουδαίο ξενοδοχειακό έργο σε προνομιακή θέση, που συνδέει την ιστορικότητα του παλαιού και εμβληματικού «Θεοξένια» με τη σύγχρονη τουριστική δυναμική της Πορταριάς, του Πηλίου και της Μαγνησίας γενικότερα. Είναι, συνεπώς, ανάγκη να δοθούν απαντήσεις και κυρίως να ολοκληρωθεί το νέο «Θεοξένια»…

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου