Του Steve Bakalis
H συζήτηση για το μεταναστευτικό πρόβλημα έχει επικεντρωθεί σχεδόν αποκλειστικά στην αυξανόμενη εισροή προσφύγων στη χώρα μας, κυρίως μέσω της Τουρκίας, και στους τρόπους για τον περιορισμό αυτών των ροών ή για τη διαχείριση του υπάρχοντος πληθυσμού που έχει εγκλωβιστεί, και την αποτελεσματικότερη προστασία των συνόρων μας. Υπάρχει όμως ένα επιπλέον μεταναστευτικό πρόβλημα με το οποίο δεν φαίνεται να ασχολούμαστε πολύ, αυτό της εξόδου πολλών νέων (επί το πλείστον) Ελλήνων προς χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου λόγω της συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης.
Η διαχείριση και των δύο μεταναστευτικών προβλημάτων είναι ατυχής, και μέρος της λύσης τους προϋποθέτει την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας, πού δεν είναι ορατή προς το παρόν. Η αξιοποίηση της παλαιότερης αλλά και της νέας ελληνικής διασποράς που δημιουργήθηκε κατά τα χρόνια της κρίσης θα μπορούσε να αυξήσει τον πλούτο της χώρας και κατά συνέπεια να βελτιώσει την ευρωστία της, ώστε και να διαφυλάξει την ασφάλειά της αλλά και να παρέχει αποτελεσματική ανθρωπιστική βοήθεια εκεί που χρειάζεται
Οι Νέοι Αργοναύτες, δηλαδή εκείνοι που μετακινούνται στον κόσμο και δημιουργούν επιχειρηματικές και πολιτιστικές γέφυρες με τις χώρες προέλευσης τους, θα μπορούσαν, βραχυπρόθεσμα, να αξιοποιηθούν δημιουργικά και σε ρεαλιστική βάση. Η Ελληνική διασπορά έχει ρίζες σχεδόν σε όλα τα μέρη τού κόσμου. Η Αυστραλία έχει υιοθετήσει ως έναν από τους κεντρικούς άξονες της εξωτερικής πολιτικής της την αξιοποίηση τής ήπιας δύναμης και της γνώσης των εθνικών μειονοτήτων. Αντί να προσδοκούμε οφέλη από το brain gain (δηλαδή την «επιστροφή εγκεφάλων») θα μπορούσαμε να επωφεληθούμε από την ενεργοποίηση των Νέων Αργοναυτών, δηλαδή το «brain circulation». Μια πολιτική διμερών σχέσεων μέσω της διασποράς με άλλες χώρες πού δεν εστιάζεται σε πολιτικά κίνητρα, αλλά σε δημιουργικές δραστηριότητες με τον οικουμενικό ελληνισμό, κυρίως με την δεύτερη και τρίτη γενιά που είναι περισσότερο εκπαιδευμένη και αδιαφορεί για την μικροπολιτική του ελληνικού χώρου, έχει περισσότερη επίδραση στην ανάταξη της οικονομίας και την προώθηση της ελληνικής συμμετοχής στον παγκόσμιο πλούτο.
Ενα επιτυχημένο παράδειγμα, ενδεικτικό της δυναμικής που μπορεί να αναπτυχθεί, είναι η πρόσφατη ίδρυση του Ινστιτούτου Κομφούκιος στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, όπου είχα τη χαρά να συνεισφέρω την εμπειρία και το δίκτυο συνεργασιών που ανέπτυξα στην Κίνα, όντας ο ίδιος Νέος Αργοναύτης επί 30 και πλέον χρόνια στην Αυστραλία. Δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι μια ολοκληρωμένη εξωτερική πολιτική που θα ενεργοποιεί και θα αξιοποιεί την ελληνική διασπορά σε όλο τον κόσμο θα λειτουργούσε ως πολλαπλασιαστής τέτοιων εγχειρημάτων.
Ο Βόλος έχει ιστορική σχέση με την ανάδειξη του φαινομένου των Νέων Αργοναυτών, αφού ήταν το σημείο εκκίνησης της Αργοναυτικής Εκστρατείας. Είναι το μεγαλύτερο λιμάνι της Κεντρικής Ελλάδας και διαθέτει το τρίτο σε μέγεθος Πανεπιστήμιο της χώρας. Η διεθνοποίηση του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας θα μπορούσε να οδηγήσει στην διεθνοποίηση της πόλης και της τοπικής οικονομίας, ώστε ο Βόλος να ξαναγίνει σημείο αναφοράς για επιχειρηματικές και πολιτιστικές δραστηριότητες των Νέων Αργοναυτών, αξιοποιώντας την ελληνική διασπορά.
Τέλος, ένα τέτοιο εγχείρημα θα πρέπει να είναι αναπόσπαστο κομμάτι μιας ολοκληρωμένης εξωτερικής πολιτικής που θα αξιοποιεί την ελληνική διασπορά.
