Του Νίκου Χατζησταματίου, Δικηγόρου, τ. Αντιπρόεδρου Δικηγορικού Συλλόγου Βόλου
Τελείωνε το 2017, σε εποχή απόλυτης κυριαρχίας της «πρώτης φοράς αριστερά» προηγούμενης κυβέρνησης της χώρας μας (που μόνο «αριστερά δεν ήταν), όταν είχα γράψει και δημοσιεύσει σκέψεις μου για το οξυνόμενο καθημερινά τότε, με γεωμετρική πρόοδο, πρόβλημα, των χρεών των πολιτών στις τράπεζες.
Το άρθρο είχε τον ίδιο τίτλο με σήμερα, «ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΙ ή ΣΕΙΣΑΧΘΕΙΑ», επανερχόμενος δε σήμερα προσθέτω μόνο «το 2020».
Το ίδιο ερώτημα γίνεται συνθλιπτικά επίκαιρο και σήμερα. Δυστυχώς δυναμικά και πιο έντονα για τη κοινωνία και όχι μόνο, αλλά, κυρίαρχα, για την εθνική οικονομία, τις επενδύσεις, τη παραγωγικότητα, τις επενδύσεις την καθημερινότητα και κυρίαρχα την ανάπτυξη.
Το καυτό ερώτημα που χρειάζεται απάντηση, άμεση, μελετημένη, εφαρμόσιμη, οικονομικά και κοινωνικά ορθή «ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΙ ή ΣΕΙΣΑΧΘΕΙΑ» δεν απαντήθηκε ποτέ μέχρι σήμερα.
Θα ήθελα αληθινά να ρωτήσω τους ξενόφερτους «μεγάλους» οικονομολόγους, που εφαρμόζουν τους ηθικά ανερμάτιστους δασκάλους της ψυχρής οικονομίας της εξουσίας, αν έχουν ποτέ μελετήσει τη νομοθεσία του Σόλωνα.
Ποτέ δεν είναι αργά να διαβάσουμε όλοι, να θυμηθούμε ή και κυρίως να παραδειγματιστούμε από την Ιστορία μας, αυτή που διδάσκει όλο το κόσμο.
Ο Σόλων, ο μεγάλος αυτός άνδρας, νομοθέτης, φιλόσοφος και ποιητής, ένας από τους επτά σοφούς της αρχαίας Ελλάδας, που ουσία είναι και ο πατέρας της Δημοκρατίας, έγινε το 594 άρχων της Αθήνας. Ως «Αρχων διαλλάκτης» θεσμοθέτησε αρχές, που μαζί με τις πράξεις του θα έπρεπε να είναι πηγή έμπνευσης των κρατούντων σε αυτή τη σημερινή παρεμφερή δύσκολη συγκυρία. Βρήκε μια κοινωνικοοικονομική κατάσταση, όπου ο πλούτος και η δύναμη ανήκαν σε λίγα χέρια. Οι φτωχοί, ολόκληρη δηλαδή η κοινωνική τάξη των «Θετών», ήταν καταχρεωμένη, ενώ πολλοί από αυτούς είχαν γίνει δούλοι, γιατί δεν μπορούσαν να εξοφλήσουν τα χρέη τους. Ο Σόλων θα μπορούσε τότε να γίνει «τύραννος», με την τότε κοινωνικοπολιτική έννοια, αλλά προτίμησε να επιλύσει τα προβλήματα εισάγοντας το νόμο της Σεισάχθειας, ένα από τα διαχρονικά πιο φωτισμένα και θαρραλέα νομοθετήματα στη παγκόσμια ιστορία της κοινωνικής πολιτικής, αλλά και της οικονομίας. Ο θεσμός ονομάστηκε «σεισάχθεια», από τις λέξεις «σείω», που σημαίνει ταρακουνώ, και «άχθος», που σημαίνει βάρος, αλλά και χρέος. Ουσιαστικά, η σύνθετη λέξη σεισάχθεια σημαίνει την αποτίναξη των χρεών. Χρεών αποκοπή. Ο Σόλων με τη σεισάχθεια κατάργησε τα χρέη ιδιωτών προς ιδιώτες και το Δημόσιο, απελευθέρωσε όσους Αθηναίους είχαν γίνει δούλοι λόγω χρεών, κατάργησε τον δανεισμό με εγγύηση την προσωπική ελευθερία του δανειολήπτη και των μελών της οικογένειάς του.
Τονίζω ότι τα μέτρα της «χρεών αποκοπής» αποτέλεσαν το θεμέλιο πάνω στο οποίο εδραιώθηκε η κλασική αθηναϊκή δημοκρατία του Περικλή και ήταν το υπόβαθρο του μηδέποτε έκτοτε επαναληφθέντος χρυσού αιώνα του Ελληνισμού.
Κρατήστε το αυτό, για να δούμε το αν θα ωφεληθούν από τη σεισάχθεια μόνον οι ανυπαίτιοι οφειλέτες, αλλά και όλα όσα προανέφερα (κοινωνία, εθνική οικονομία, επενδύσεις, παραγωγικότητα, επενδύσεις, καθημερινότητα, ανάπτυξη).
Σημειώνω απλά, για την ιστορία και μόνο, ότι ο ίδιος δεν θέλησε να αναμειχθεί στην εφαρμογή της νομοθεσία του και αναχώρησε για το εξωτερικό, όπου παρέμεινε για δέκα χρόνια, καθιερώνοντας ο σοφός αυτός άνδρας τη πρώτη εφαρμογή της διάκρισης της νομοθετικής από την εκτελεστική εξουσία.
Συγχρόνως βοήθησε και τους πλούσιους οφειλέτες, οι οποίοι μπορούσαν να πληρώσουν τα χρέη τους, ενώ εμείς ασχολούμαστε μόνο με τα «κόκκινα δάνεια». Αύξησε την αξία της μνας, έως είκοσι επτά τοις εκατό, αλλάζοντας το νόμισμα από το Αιγινίτικο στο Ευβοϊκό, κάτι το οποίο αποδείχθηκε ευνοϊκό και για το εμπόριο, διευκολύνοντας τις συναλλαγές με τις αποικίες, ενώ εμάς μας φυλακίζει το ευρώ των καιροσκόπων και κερδοσκόπων της Μέρκελ και των ομοίων της.
Η ιδέα βασίζονταν στην αρχή της δίκαιης ανισότητας και όχι της απόλυτης ισότητας, ενώ επιδίωκαν να αποτρέψουν (και απέτρεψαν) την εμφύλια διαμάχη και τη διάλυση της πολιτικής κοινότητας της Αθήνας, διατηρώντας όμως παράλληλα την κοινωνική διαστρωμάτωση και την προβολή αυτής της διαστρωμάτωσης στη νομή της εξουσίας. Εν τέλει δεν προέβλεπαν την διαγραφή εξ ολοκλήρου των χρεών, την οποία απεναντίας απέκρουαν αυτοί οι ίδιοι Σολώνειοι νόμοι, αλλά μόνον ανακούφιση των πριν υπό των τοκογλύφων καταπιεζομένων οφειλετών, με περιπτωσιολογική αντιμετώπιση κάθε κατηγορίας οφειλετών και δανείων.
Είναι γεγονός ότι σε περιόδους κρίσης, οι θύμισες του παρελθόντος είναι χρήσιμες, ας έλθουμε όμως στη σημερινή πραγματικότητα και στο καυτό ερώτημα του αν συμφέρουν στη χώρα, στο κράτος, στους πολίτες, ακόμη και στις τράπεζες οι πλειστηριασμοί ή μήπως η ελεγχόμενη «χρεών αποκοπή» είναι η λύση που θα πυροδοτήσει το ξεκίνημα της σε λήθαργο ελληνικής οικονομίας;
Η χώρα μας βιώνει τη συστηματική φτωχοποίηση του συνόλου ή έστω του μεγίστου μέρους των συγκροτούντων την οικονομική υπόστασή της, πλην των ημετέρων διαπλεκομένων. Η ανάπτυξη απεβίωσε ή μάλλον ορθότερα συνειδητά από κάποιους εκτελέστηκε. Όλη η «παραγωγή» πλούτου υφίσταται την άκρατο επίθεση ενός αχόρταγου, άπληστου και σπάταλου κράτους, το οποίο για να επιτύχει εφήμερα τους στόχους προσαρμογής στην αξιολόγηση των μνημονίων, ληστεύει την όποια οικονομική δύναμη των πολιτών, το «μαξιλάρι» του καθενός, που είναι και ο λαθεμένος στόχος και με αυτό επιτυγχάνεται η πρόσκαιρη επιβίωση. Παράλληλα το τραπεζικό σύστημα συνεχίζει και πουλά τρέλα, ουσιαστικά εξαπατώντας τους πολιτικούς-κυβερνώντες με διάφορα «φούμαρα» που τους κάνει να πιστεύουν αναφορικά με ρυθμίσεις δανείων, επαναπροσδιορισμούς ύψους οφειλής κλπ. Το αντάλλαγμα της παραπάνω πολιτικής είναι η στασιμότητα σε όλους τους τομείς της οικονομίας, η παντελής έλλειψη παραγωγής και ανάπτυξης, με τη γενική θεώρηση του όρου, δηλαδή την μη παραγωγή σήμερα πλέον εγχώριου, ελληνικού, χρήματος για να τονωθεί πραγματικά και όχι με δανεικά η Ελληνική οικονομία.
Όμως.
Την κορυφωμένη οικονομική κρίση, δεν την δημιουργήσαμε εμείς οι πολίτες ή έστω οι δανειολήπτες. Και δεν έχουμε την παραμικρή ευθύνη για το οικονομικό χάλι της χώρας, ακόμη και αν «απολαύσαμε» στο παρελθόν κάποιες ύποπτες παροχές των κυβερνώντων, γενικές ή και ειδικές και συνδικαλιστικά ή εκλογικά κατηγοριοποιημένες. Η έλλειψη χρήματος στις τσέπες και στους λογαριασμούς όλων μας δεν οφείλεται σε κάτι που αποφασίσαμε και κάναμε εμείς, ακόμη και αν έχει ως βάση εκκίνησης … «απερίσκεπτη !!!» οικονομική μας ενέργεια, με αγορά σπιτιού, αλλαγή αυτοκινήτου, δαπάνες σπουδών τέκνων, άνοιγμα δουλειάς κλπ. Η απόφαση όλων να δανειοδοτηθούν για μια δραστηριότητά τους, όταν πάρθηκε ήταν σωστή και τούτο διότι δεν μας είπε κανένας, τότε, το αντάλλαγμα της ευμάρειας που προσεφέρετο, όταν η αντιμετώπιση του δανείου ήταν μικρό ποσοστιαίο μέρος της οικονομικής δυνατότητας του καθενός δανειολήπτη, πράγμα εξάλλου καλά και απόλυτα ελεγμένο τότε, από τη σήμερα «σφυρίζουσα κλέφτικα» τράπεζα, που κάνει ότι δεν γνωρίζει τίποτα. Η λήψη δανείου δεν ήταν ποτέ στην Ελλάδα εύκολο πράγμα και η χορήγησή του γίνονταν μετά από έρευνα και διασφαλίσεις που η τράπεζα ζητούσε και λάβαινε.
Δεν φταίει σήμερα ο δανειολήπτης αν έμεινε χωρίς δουλειά και εισόδημα για να μπορεί να πληρώσει το δάνειο και αν η αξία του ακινήτου μειώθηκε στο 20% της τότε που πήρε το δάνειο. Οι κυβερνώντες αποφάσισαν και εκτέλεσαν τα όσα αποφάσισαν και αυτοί απέτυχαν στην διαχείριση των οικονομικών της χώρας και όχι εμείς οι πολίτες. Δεν ξέρω αν οφείλεται αυτό σε αγραμματοσύνη, άγνοια, κακή πρόβλεψη, εξαπάτησή τους από επιτηδείους του εξωτερικού, δωροδοκίες, ανικανότητα, Ολυμπιακούς αγώνες, υποβρύχια κλπ.
Και καλούνται σήμερα οι άσχετοι με το έγκλημα πολίτες, να ανταπεξέλθουν σε υποχρεώσεις, ενώ οι κυβερνώντες (είναι λάθος να λέμε το κράτος, διότι οι κυβερνώντες αποφασίζουν για λογαριασμό του), … προσπαθούν να μαζέψουν από τον κόσμο αυτά, που για την αποστέρησή τους από τους πολίτες, βαρύνουν μόνον αυτούς, διαχρονικά.
Εμφανίζεται έτσι σαν λύση το με πλειστηριασμούς ξεπούλημα της περιουσίας του Έλληνα, αυτή που με κόπους απέκτησε και με δόντια προσπαθεί να κρατήσει, πλειστηριασμοί όχι βέβαια στη πραγματική αξία των ακινήτων ή έστω σε αποδεκτό κλάσμα αυτής, αλλά σε αυτής που αυθαίρετα προσδιόρισε πληρωμένος από τον επισπεύδοντα εκτιμητής, με βάση την πράγματι ανύπαρκτη σήμερα εμπορική αξία. Και μάλιστα ο πλειστηριασμός ηλεκτρονικά.
Δεν υπάρχει συζήτηση ότι οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί είναι παράνομοι, αντισυνταγματικοί, αντίκεινται στο κοινό περί δικαίου συναίσθημα και θα αποδειχθούν και αναποτελεσματικοί. Ας διαβάσουν οι αγράμματοι (και πάλι ακριβολογώ, διότι δεν θα προσλάμβανα κανένα από αυτούς ούτε χαριστικά ως γραμματέα στο γραφείο μου, λόγω εγνωσμένης ανικανότητας, ασχετοσύνης και καιροσκοπισμού) λίγο τον αείμνηστο Νίκο Πανταζόπουλου και τα όσα έγραψε, σε χρόνο ανύποπτο στο βαθυστόχαστα «Από της λογίας παραδόσεως στον Αστικό Κώδικα», «Εισαγωγή στην επιστήμη του δικαίου» και τα άλλα πονήματά του και μετά ας αιτιολογήσουν το πόσο νόμιμο είναι να στερούν άμυνας πολίτη υπέρ του καρχαρία. Δεν είναι όμως εκεί το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι ότι δεν πρέπει να γίνουν πλειστηριασμοί, ακόμη και με τα παλαιά εχέγγυα διαφάνειας και δυνατότητα δικαστικού ελέγχου της όλης διαδικασίας.
Πριν από λίγα χρόνια δημοσιεύτηκε, κατάλογος από τους μεγαλοοφειλέτες των τραπεζών και τα ποσά της δανειοληψίας τους. Το δημοσίευμα αυτό θα έπρεπε να είναι σήμερα η σημαία της αντίδρασης και ο λαός να έχει προσφέρει τη περιφρόνησή του στους κυβερνώντες. Δεν θυμάμαι ακριβώς τους αριθμούς, αλλά οι μεν μεγαλοοφειλέτες δεν έφταναν τα δάχτυλα των δυο χεριών, ενώ το ύψος της δανειοληψίας τους έφτανε συνολικά στο 90% του πορτοφολιού των τραπεζών.
Δηλαδή, για να καταλήξω, με τους πλειστηριασμούς θα γίνει απόπειρα είσπραξης του 10% του ανοίγματος ή αν κάνω λάθος, το πολύ το 20%. Και έτσι … θα σωθεί η εθνική οικονομία. Κακόγουστη η πλάκα.
Τώρα το γιατί επιμένουν οι ξένοι; Αλήθεια υπάρχει Έλληνας που δεν έχει συνειδητοποιήσει ότι έτσι θα περιέλθουν τα ακίνητα, όλα, όλη η περιουσία της Ελλάδας στα χέρια των καρχαριών του διεθνούς καθεστώτος, κυριότερα μέλη του οποίο είναι λωποδύτες έλληνες (με μικρό έψιλον) και μάλιστα με χρήματα που θα δανειστούν από τις Ελληνικές τράπεζές τους.
Έψαξε κανείς το μετοχολόγιο των περίφημών «funds”, για να δει ότι, κατά τη λαϊκή παροιμία «Γιάννης κερνά και Γιάννης πίνει».
Κατέδειξα νομίζω το «τις πταίει» και το ποιος πρέπει να πληρώσει. Εξάλλου το κράτοςείναι το μόνο που μπορεί και πρέπει να «πληρώσει», αν και εφόσον οι κυβερνώντες διαβάσουν τον ποιητή Σόλωνα, ακολουθήσουν τις θεσμοθετήσεις του και δουν με αληθινή υπευθυνότητα την ευθύνη τους.
Και βέβαια παύσουν να εξαπατούνται, εκουσίως ή ακουσίως, από τα φερέφωνα των τραπεζών, που μιλούν για «πλατφόρμες» επίλυσης (που σε «πετούν έξω») και για προγράμματα «ρύθμισης» (που απορρίπτουν τα αιτήματα). Θλίβομαι αλήθεια όταν ακούω σημερινούς πολιτικούς της κυβέρνησης, ανθρώπους που εκτιμώ, να «ακούν» την αλητεία των πουλημένων «αντί πινακίου φακής» στο καιροσκοπισμό των μεγαλοκεφαλαιούχωνκαι να εξαγγέλλουν μέτρα και δράσεις που τα τομάρια των τραπεζικών κυκλωμάτων δεν θα εφαρμόσουν.
Χρεών αποκοπή είναι η μόνη λύση. Όχι γενική, γιατί θα την εκμεταλλευτούν και πάλι μόνον οι μεγαλοκαρχαρίες και θα προσφέρουν λιβάδια μιας πεντάρας για εξόφληση εκατομμυρίων, αν δεν είναι ήδη στο εξωτερικό με τα κλοπιμαία από την Ελληνική οικονομία και αγόρασαν ξανά οι ίδιοι την αξίας εκατομμυρίων βίλλα τους στη Μύκονο στο όνομα εξωχώριαςεταιρίαςτους, σε πλειστηριασμό βέβαια, με πλειστηρίασμα κλάσματης αξίας της και εξόφληση ακόμη μικρότερου κλάσματος των όσων όφειλαν ή αγόρασαν από την τράπεζά τους τα δάνεια με άλλη εταιρία τους και κερδοσκοπούν σε βάρος των δανειοληπτών, αλλά έτσι και της εθνικής οικονομίας.
Η λύση πρέπει να είναι εξειδικευμένη και περιπτωσιολογική. Με έλεγχο του που πήγαν τα χρήματα του δανείου, αν οδηγήθηκαν σε επένδυση ή φαγώθηκαν, τις ειδικές ευθύνες του οφειλέτη, τη σωζόμενη περιουσία του και τις υποχρεώσεις του για διαβίωση κλπ.
Πιστέψτε, στην εποχή των ηλεκτρονικών υπολογιστών, όλα αυτά, για όλη την Ελλάδα, δεν είναι ούτε δουλειά μιας βδομάδας, αν υπάρχει επιθυμία ολοκλήρωσης του ελέγχου και ορθολογικής εφαρμογής του.
Εν τέλει, αναλογικά, έχω επιβεβαιωθεί στα όσα γράφω, με τη προηγούμενη ρύθμιση που θαρραλέα αποφασίστηκε τότε με την υποχρεωτικό καθορισμό της εκ δανείου οφειλής υπολογιζόμενης, ανάλογα με το χρόνο λήψης του δανείου στο διπλάσιο, τριπλάσιο κλπ. Και τότε με αυτό το νομοθέτημα αντιμετωπίστηκε η απροθυμία του συστήματος να δει και αντιμετωπίσει το πρόβλημα.
Και θα ολοκληρώσω τις σκέψεις με το ίδιο «υστερόγραφο του συντάκτη» του άρθρου μου του 2017. «Βέβαια, για την ολοκλήρωση της ιστορικής θεώρησης του όλου θέματος, χαρακτηριστική περίπτωση «αποτελεσμάτων» αποτελούν οι περιπετειώδεις προσπάθειες των αδελφών Γράκχων (Τιβέριου και Γάιου) να επιβάλουν μεταξύ 134-119 π.χ. με τους νόμους (Lex Sempronia Ι, Lex Sempronia ΙΙ, Lex Frumentaria και Lex Judiciaria), στη Σύγκλητο των πατρικίων μια ευνοϊκή για τους φτωχούς αγροτική μεταρρύθμιση, πράγμα που και οι δυο το πλήρωσαν με τη ζωή τους».
