Του Ευθύμιου Ζιγγιρίδη,
ΒEngMScAMIEEMILT
Συμβούλου Στρατηγικών Επενδύσεων
Κινέζοι επιστήμονες έχουν συμπεράνει ότι ο κορονοϊός προήλθε από την κατανάλωση φιδιών που είχαν φάει μολυσμένες νυχτερίδες. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης αφού ο ιός Covid-19 έχει πλέον εξαπλωθεί σε πάνω από 18 χώρες. Ο συνολικός αριθμός των ατόμων που έχουν μολυνθεί παγκοσμίως από τον κορονοϊό ξεπέρασε τα 14.000, με πάνω από 300 θανάτους και έχει ξεπεράσει τα 8.096 που είχαν μολυνθεί με SARS, κατά την επιδημία το 2002–2003. Oι επιπτώσεις του κορονοϊού δεν περιορίζονται μόνο σε εκείνους που έχουν μολυνθεί. Η επιδημία είχε σημαντικές επιπτώσεις στην κινεζική οικονομία, καθώς και στις αγορές παγκοσμίως. Οι διεθνείς οίκοι που επιχειρούν προβλέψεις, υποχρεώνονται να αναθεωρούν συνέχεια τις εκτιμήσεις τους, επί τα χείρω μέχρι τώρα. Είναι ενδεικτικό ότι η JPMorgan αρχικά εξέδωσε εκτίμηση σύμφωνα με την οποία η εξάπλωση του κορονοϊού θα αφαιρούσε 0,3 ποσοστιαίες μονάδες από τους ρυθμούς ανάπτυξης του παγκόσμιου ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο, αλλά στη συνέχεια όσο έρχονταν στο φως νέα στοιχεία προειδοποίησε πως οι συνέπειες θα είναι τελικά πολύ μεγαλύτερες. Από την πλευρά της η UBS προβλέπει ότι ο ιός θα «φάει» 2,5 ποσοστιαίες μονάδες από την παγκόσμια ανάπτυξη.
Αν και οι οικονομολόγοι δεν μπορούν ακόμη να είναι σίγουροι για την έκταση της ζημιάς στην οικονομία, γνωρίζουν πολύ καλά πώς πρέπει να παρακολουθούν την εξέλιξη του φαινομένου και τι ακριβώς να προσέχουν. Και τούτο γιατί έχουν την εμπειρία του SARS και άλλων επιδημιών. Η ανθρώπινη ψυχολογία και συγκεκριμένα ο φόβος αποτελεί έναν κεντρικό παράγοντα διαμόρφωσης οικονομικών μεγεθών, όσο και αν αυτό ακούγεται σε κάποιους παράταιρο. Αντιστοίχως η διαφάνεια με την οποία θα αντιμετωπιστεί από τις Αρχές η εξάπλωση του κορονοϊού (Covid-19) θα παίξει σημαντικό ρόλο στη μακροχρόνια «ανάρρωση» των οικονομιών.
Ο κορονοϊός μπορεί να επηρεάσει το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν της Κίνας με πτώση μέχρι 4% για το πρώτο τέταρτο του 2020, ενώ πριν το ξέσπασμα του ιού, η κινεζική κυβέρνηση εκτιμούσε ότι θα υπάρχει ανάπτυξη 6% μέσα στη χρονιά. Οι διεθνείς αναλυτές αναθεωρούν το ποσοστό στο 5%, με την πρόβλεψη ότι θα ανακάμψει η οικονομία από το ερχόμενο φθινόπωρο. Αυτά όμως είναι απλά υποθέσεις.Πολλές επιχειρήσεις στην Κίνα παραμένουν κλειστές από τον φόβο της εξάπλωσης, αυτοκινητοβιομηχανίες κλείνουν εργοστάσια και τα λιμάνια είναι πολύ πιο ήσυχα από ποτέ. Φυσικά η επίδραση που έχει η κατάσταση συναγερμού στους καταναλωτές είναι τεράστια, δημιουργώντας μία στάση στην αγορά με απρόβλεπτες διαστάσεις και χρονική διάρκεια.
Ο NeilShearing, επικεφαλής αναλυτής στο Capital Economics, ανέφερε: «Τα νούμερα σε ταξιδιώτες έχουν πέσει 55% αυτή την περίοδο. Και δεδομένου ότι οι Κινέζοι ξοδεύουν πολλά χρήματα, το κόστος της απαγόρευσης μετακινήσεων θα γίνει αισθητό».Ο τουρισμός όμως είναι μόνο η αρχή. Η αυτοκινητοβιομηχανία, η βιομηχανία ηλεκτρονικών ειδών και οι ναυτιλιακές καταγράφουν τεράστια πτώση. Το ίδιο ισχύει για το λιανικό εμπόριο φαγητού και ποτών. Επηρεάστηκε ακόμη και η τιμή του καφέ στη χώρα με τα μισά από τα περίπου 4.000 καταστήματα Starbucks να παραμένουν κλειστά Πολυεθνικές εταιρείες όπως η Appleκαι πολλές αυτοκινητοβιομηχανίεςστηρίζονται σε προμήθειες από την Κίνα. Για παράδειγμα, 290 από τους 800 προμηθευτές της Apple έχουν έδρα στη χώρα. Στελέχη αυτοκινητοβιομηχανιών στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ προειδοποιούν για ελλείψεις τις επόμενες εβδομάδες. Ήδη η Hyundai σταμάτησε τη λειτουργία της στη Νότια Κορέα εξαιτίας ελλείψεων διαφόρων κομματιών αυτοκινήτων που προέρχονται από την Κίνα.
Ο νέος κοροναϊός θα έχει σημαντικές συνέπειες στη ζήτηση πετρελαίου.Στο πλαίσιο αυτό η IEA αναθεώρησε προς τα κάτω κατά 365.000 βαρέλια ημερησίως τις προσδοκίες της για αύξηση της ζήτησης αργού το 2020, η οποία αναμένεται πλέον να είναι 825.000 βαρέλια την ημέρα, στο χαμηλότερο σημείο από το 2011, και προβλέπει συρρίκνωση της ζήτησης κατά το πρώτο τρίμηνο, για πρώτη φορά εδώ και πάνω από μια δεκαετία.Η ζήτηση αναμένεται έτσι να μειωθεί κατά 435.000 βαρέλια ημερησίως κατά το πρώτο τρίμηνο.Οι ισχυρές οικονομίες του κόσμου βιώνουν και εκείνες κλυδωνισμούς από την εξάπλωση του ιού. Η γειτονική Ιαπωνία, είναι εκτεθειμένη, καθώς η Κίνα αποτελεί τον μεγαλύτερο αγοραστή σε βιομηχανικά μηχανήματα, αυτοκίνητα και προηγμένα τεχνολογικά προϊόντα. Για να μην αναφερθούμε στο γεγονός ότι ήδη έχουν υπάρξει 400.000 ακυρώσεις για το πρώτο τέταρτο του 2020 από Κινέζους ταξιδιώτες.
Απειλή για την Ελληνική Οικονομία
Στην Ελλάδα, περίπου 200.000 Κινέζοι τουρίστες αφίχθησαν το 2019 ενώ φέτος αναμένεται να έρθουν τουλάχιστον 250.000.Ειδικά το νησί της Σαντορίνης είναι αγαπημένος προορισμός για πολλούς Κινέζους τουρίστες. Αλλά από τότε που ξέσπασε η επιδημία, η εικόνα είναι διαφορετική.Το ποσοστό μπορεί να είναι μικρό, αλλά είναι κρίσιμο, καθώς οι Κινέζοι τουρίστες ταξιδεύουν σε περιόδους χαμηλής ζήτησης (ειδικά το χειμώνα, όταν έχουν τις διακοπές της Πρωτοχρονιάς). Επίσης, οι Κινέζοι ξοδεύουν περισσότερα στις διακοπές τους από ό, τι οι μέσοι τουρίστες στην Ευρώπη.Από τους 3.000 Κινέζους που αναμένονταν αυτή την περίοδο στο νησί της Σαντορίνης, ούτε 1.000 δεν έχουν φτάσει. Οι αεροπορικές εταιρείες έχουν μειώσεις τις πτήσεις τους προς τη Σαντορίνη, προκαλώντας πλήγμα στους νησιώτες και τους επιχειρηματίες.Οι τοπικοί πράκτορες εκτιμούν ότι θα χάσουν το 10% των τουριστικών εσόδων του τρέχοντος έτους, γεγονός που έχει αντίκτυπο σε ολόκληρη την τοπική οικονομία: το εμπόριο, τις μεταφορές, τις υπηρεσίες.
Η έξαρση της επιδημίας «παγώνει» τις μεγάλες διεθνείς δημοπρασίες και εκθέσεις γούνας, καθώς η Κίνα εκπροσωπεί ως και το 90% της παγκόσμιας αγοράς.Ήδη, η μεγαλύτερη δημοπρασία γουνοδερμάτων διεθνώς, που επρόκειτο να γίνει στην Κοπεγχάγη την περασμένη εβδομάδα, ακυρώθηκε, λόγω αδυναμίας συμμετοχής των Κινέζων εμπόρων.Χίλιες ελληνικές επιχειρήσεις γουνοποιών και πάνω 100 επιχειρήσεις εκτροφής στη Δυτική Μακεδονία, που αποτελούν τον κινητήριο μοχλό της τοπικής οικονομίας και απασχολούν χιλιάδες εργαζόμενους, μένουν ξεκρέμαστες. Αδυνατούν, σήμερα, να δειγματίσουν τα προϊόντα τους, ενώ δεν έχουν και πρόσβαση προς το παρόν σε πρώτες ύλες για την επόμενη παραγωγή.
Ο κορονοϊός αποτελεί απειλή για την ελληνική οικονομία, ακόμη και αν φαίνεται εκείνη να έχει ανοδική πορεία. Η κρίση που ενδέχεται να προκληθεί παγκοσμίως, εκτιμάται ότι θα κοστίσει, με βάση ήπια σενάρια, 300 με 450 δισ. δολάρια, ποσό που αντιστοιχεί στο 0,3% με 0,4% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Επίσης Ελληνικές επιχειρήσεις οι οποίες χρειάζονται Α ύλες από την Κίνα για να παράξουν προϊόντα ήδη χρησιμοποιούν αποθέματα και κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς Α ύλες αφού τα εργοστάσια στην Κίνα έχουν κλείσει λόγω της επιδημίας.
Το πόσο θα διαρκέσει αυτή η επιδημία, αλλά και τι επιπτώσεις θα έχει παγκοσμίως, δεν μπορούμε να τα γνωρίζουμε ακόμα. Η εξάπλωση του ιού αποτελεί πάνω απ’ όλα ένα εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα για την παγκόσμια υγεία, αλλά είναι πλέον σίγουρο πως θα επηρεάσει σημαντικά και την παγκόσμια οικονομία. Όλα εξαρτώνται από τα μέτρα που θα παρθούν, το πώς θα δράσουν οι χώρες παγκοσμίως και το πόσο γρήγορα θα βρεθεί θεραπεία.
