Του Ευθύμιου Ζιγγιρίδη,
BEngMSc AMIEE MILT, Συμβούλου Στρατηγικών Επενδύσεων
Το συνολικό αποτύπωμα της μεταποίησης στην ελληνική οικονομία παραμένει ιδιαίτερα σημαντικό. Η εγχώρια μεταποίηση ανακάμπτει σταθερά τα τελευταία χρόνια, ταχύτερα από το σύνολο της οικονομίας. Όμως η βελτίωση αυτή είναι εύθραυστη και ανεπαρκής σε σχέση με την ανάγκη της χώρας να επανέλθει σε διατηρήσιμη και μακροπρόθεσμη ανάπτυξη, καθώς η βελτίωση της ανταγωνιστικής θέσης της στις διεθνείς αγορές, απαιτεί περισσότερο στοχευμένες πολιτικές και διαθρωτικές παρεμβάσεις σε επίπεδο δημόσιων, αλλά και επιχειρηματικών πολιτικών.
Η συνολική συμβολή της μεταποίησης στο ΑΕΠ της Ελλάδαςφτάνει τα €56 δισεκατομμύρια, που αντιστοιχούν σε πάνω από 31% του ΑΕΠ, με την άμεσησυνεισφορά του τομέα να ξεπερνά το 11% του ΑΕΠ. Αντίστοιχα σημαντική είναι η συμβολήτης μεταποίησης στη απασχόληση στην Ελλάδα: περισσότερο από 30% της απασχόλησηςστην χώρα (1,25 εκατομμύρια θέσεις εργασίας) οφείλεται στην δραστηριότητα τουμεταποιητικού τομέα, σε όρους συνολικής συμβολής. Η μεταποιητική δραστηριότητα έχειισχυρό κοινωνικό αποτύπωμα, καθώς προκαλεί την δημιουργία κοινωνικού προϊόντος (μισθούς, φόρους, εισφορές, σχηματισμό παγίου κεφαλαίου) ύψους €31 δισεκατομμυρίωνσυνολικά, εκ των οποίων τα €10 δισεκατομμύρια δημιουργούνται άμεσα από τηνμεταποίηση. Είναι ακόμη σημαντικό ότι η μεταποίηση προσφέρει κατά μέσον όρο 34%υψηλότερους μισθούς από ότι οι υπόλοιποι τομείς της οικονομίας. Επιπλέον η μεταποίηση συμβάλλει άμεσα στην εξισορρόπηση του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας, εξάγοντας αλλά και υποκαθιστώντας εισαγωγές, με €38,6 δισεκατομμύρια. Ο μεταποιητικός τομέαςπροσφέρει επίσης ισχυρή στήριξη στις τοπικές οικονομίες της περιφέρειας. Στις δραστηριότητες του μεταποιητικού τομέα οφείλεται το ήμισυ της απασχόλησης στην ΣτερεάΕλλάδα, το 36% της απασχόλησης στην Κεντρική Μακεδονία και το 34% της απασχόλησηςστην Πελοπόννησο. Αντίστοιχου ύψους είναι και οι συνολικές επιδράσεις της μεταποίησηςστην παραγωγή προϊόντος (ΑΕΠ) στις περιφέρειες αυτές.
Στην περίοδο 1995-2017 μειώθηκε η συνολική επίδραση της μεταποίησης στην δημιουργίαπροστιθέμενης αξίας στην οικονομία (-6%), ωστόσο η άμεση προστιθέμενη αξία τωνμεταποιητικών δραστηριοτήτων το 2017 διαμορφώθηκε σε €18,2 δισεκ., ύψος παρόμοιο μετο 1995. Οι άμεσα απασχολούμενοι στην μεταποίηση μειώθηκαν κατά 28% στην περίοδοαυτή, ενώ μειώθηκε επίσης κατά 14% και η συνολική συνεισφορά της μεταποίησης στηναπασχόληση. Ενώ η απασχόληση στην μεταποίηση μειώθηκε σημαντικά στην περίοδο 1995-2017, στους υπόλοιπους κλάδους της ελληνικής οικονομίας κατά μέσον όρο η απασχόλησηαυξήθηκε κατά 3,7% στο ίδιο χρονικό διάστημα.
Αν η ελληνική μεταποίηση δεχόταν ένα θετικό σοκ, τέτοιο ώστε η προστιθέμενη αξία της ωςποσοστό της συνολικής προστιθέμενης αξίας που παράγεται στην Ελλάδα να επανερχότανστα επίπεδα του 1995, τότε το ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας θα αυξανόταν συνολικά κατά€7,8 δισεκατομμύρια, αύξηση που αντιστοιχεί σε 4,3% του ΑΕΠ του 2017, και η απασχόλησηθα αυξανόταν κατά 174 χιλιάδες θέσεις εργασίας, εκ των οποίων οι 52.000 θέσεις θαδημιουργούντο άμεσα στην μεταποίηση. Τα εισοδήματα των νοικοκυριών από μισθούς θααυξάνονταν συνολικά κατά €1,9 δισεκατομμύρια, τα έσοδα του Δημοσίου θα αυξάνοντανσυνολικά επίσης κατά €1,9 δισεκατομμύρια και συνολικά θα δημιουργείτο επιπλέονκοινωνικό προϊόν στην οικονομία ύψους €4,4 δισεκατομμυρίων, που αντιστοιχεί σε 2,4% τουΑΕΠ του 2017, εκ των οποίων τα €1,3 δισεκατομμύρια θα δημιουργούντο άμεσα από τηνμεταποίηση.
Στις δραστηριότητες του μεταποιητικού τομέα και στοναντίκτυπό τους οφείλεται συνολικά περίπου το 60% της ακαθάριστης αξίας που παράγεταιστην Στερεά Ελλάδα (συνολική συμβολή περίπου €8,2 δισεκ.) Στην μεταποίηση οφείλεται το45% της ακαθάριστης αξίας που παράγεται στην Κεντρική Μακεδονία και το 42% της ακαθάριστης αξίας που παράγεται στην Θεσσαλία, όπως και το 41% της ακαθάριστης αξίαςπου παράγεται στην Δυτική Μακεδονία. Σε ό,τι αφορά τις επιδράσεις της μεταποίησης στην προστιθέμενη αξία, αξίζει να σημειωθείότι στον μεταποιητικό τομέα οφείλεται περισσότερο από το ήμισυ της προστιθέμενης αξίαςπου δημιουργείται στην Στερεά Ελλάδα (σε απόλυτους όρους, περίπου €3,6 δισεκ. προστιθέμενης αξίας. Περίπου το 37% της προστιθέμενης αξίας πουδημιουργείται στην Κεντρική Μακεδονία (€8,9 δισεκ.), και το 34% της προστιθέμενης αξίας της Θεσσαλίας (€3δισεκ.) οφείλεται στην μεταποίηση, όπως και περίπου το 33% της προστιθέμενης αξίας που δημιουργείται στην Δυτική Μακεδονία (€1δισεκ.). Αντίστοιχες είναι οι περιφερειακές επιδράσεις της μεταποίησης στην παραγωγή προϊόντος(ΑΕΠ).24 Ο μεταποιητικός τομέας συνεισφέρει στην παραγωγή προϊόντος (ΑΕΠ) στην Αττική με περίπου €25 δισεκ. συνολικά, ποσό που αντιστοιχεί στο 31% του ΑΕΠ της Αττικής, στην Κεντρική Μακεδονία με €10 δισεκ. (37% του ΑΕΠ της περιφέρειας) και στην Στερεά Ελλάδα με €4 δισεκ. (περισσότερο από το ήμισυ του ΑΕΠ της περιφέρειας). Η συνεισφορά της μεταποίησης στην παραγωγή προϊόντος είναι σημαντική και σε άλλες περιφέρεις της χώρας.Παραδείγματος χάριν στην μεταποίηση οφείλεται η παραγωγή του ενός τρίτου του προϊόντος της Θεσσαλίας Επιπλέον η συνεισφορά του μεταποιητικού τομέα στην απασχόληση σε περιφερειακό επίπεδο. Στις δραστηριότητες της μεταποίησης οφείλεται άμεσα περίπου το 14% της απασχόλησης στην Στερεά Ελλάδα (σεαπόλυτους όρους, περίπου 28 χιλ. θέσεις εργασίας), το 10% στην Κεντρική Μακεδονία (69χιλ. θέσεις), το 10% στην Δυτική Μακεδονία (8.600 θέσεις) και το 9% της απασχόλησης στηνΘεσσαλία (24 χιλ. θέσεις).
Η σημερινή κυβέρνηση πρέπει να στηρίξει με στοχευμένες ενέργειες την μεταποίηση προκειμένου να μπορέσει η χώρα να ανακάμψει οικονομικά και να βελτιώσει τους διεθνείς οικονομικούς δείκτες της.
