ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

Τζάκομος, ο άνθρωπος όλων των φυλών

τζάκομος-ο-άνθρωπος-όλων-των-φυλών-239839

Του Γιάννη Ν. Καλαντζή

Παρατηρώντας τη φωτογραφία, στην οποία εικονίζεται όλη η οικογένεια, άθελα η ματιά στέκεται στο ντύσιμο του πατέρα, στο πουκάμισό του κυρίως, γιατί το παντελόνι του είναι κρυμμένο από την κόρη, που κρατάει μπροστά του. Τα μανίκια μαζεμένα ως πάνω στα χέρια του, εύκολα οδηγούν στη σκέψη ότι πρόκειται για εργαζόμενο άνθρωπο, ο οποίος διέκοψε άρον – άρον τη χειρονακτική του εργασία, για να προλάβει τη φωτογράφηση με τη σύζυγο και τα τρία παιδιά του. Πρόκειται για έναν μελαχρινό άνδρα, ψηλότερο από τη σωματώδη γυναίκα του, ολοζώντανο, μια εντυπωσιακή παρουσία, στην οποία είναι φανερή η αποφασιστικότητα και η δυναμικότητα του χαρακτήρα του. Η μεγάλη σιγουριά ξεχειλίζει στο φωτεινό πρόσωπο με το γλυκύτατο χαμόγελο, πίσω από το οποίο, εύκολα ανιχνεύεται ο καλοσυνάτος άνθρωπος.

Ο περιγραφόμενος είναι ο Αλέξιος Τζάκομος, ο Αλίκ της αλλοδαπής, ο Ελληνας από την Αυστραλία, ο γιος των Ελλήνων από το Καστελλόριζο, που εγκατέλειψαν το νησί τους μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και μετανάστευσαν στην Αυστραλία. Το ζευγάρι έκανε μια στάση στο Περθ, κατέληξε στη Μελβούρνη και εκεί, στον ελληνορθόδοξο ναό του Ευαγγελισμού, παντρεύτηκε. Το 1924 έφεραν στον κόσμο το πρώτο τους παιδί, τον Αλέξιο, που ύστερα έγινε Αλίκ.

Mεγαλώνοντας στη συνοικία Fitzroy, ο Αλέξιος Τζάκομος εγκατέλειψε τις σπουδές στα 12 χρόνια του, υπηρέτησε στις αυστραλιανές ένοπλες δυνάμεις, έγινε παλαιστής, εργάστηκε ως λαογράφος, ενώ παράλληλα βοηθούσε τους γονείς του στα εστιατόρια (fish n’ chips), που άνοιγαν σε διάφορες περιοχές της Μελβούρνης. Σε ηλικία 25 χρόνων, το 1951, ερωτεύθηκε και παντρεύτηκε τη δυναμική Μerle Robertha, (έτος γέννησης 1929) από τη Cummeragunja της Νέας Νότιας Ουαλίας, μέλος των αρχαίων φυλών Yorta-Yorta/Gunditjmara, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά. Μετά το γάμο η ζωή της οικογένειας συνδέθηκε πολύ στενά με τη ζωή των Αβοριγίνων. (Στη λατινική φράση ab origine oφείλεται η ονομασία των Αβοριγίνων, αρχαίων κατοίκων της Ιταλίας).

Το είδος αυτού του γάμου δεν ήταν μοναδικό. Χάρη στη στενή φιλία και την αμοιβαία εμπιστοσύνη, που αναπτύχθηκαν με τον καιρό ανάμεσα στους Αβοριγίνες και Ελληνες, διευκολύνθηκε η πραγματοποίηση τέτοιων επιγαμιών. Προφανώς, στην επιτυχημένη, ιδιαίτερη συμβίωση, συνετέλεσε και το κοινό πεπρωμένο, δηλ. ο καθημερινός αγώνας της επιβίωσης στη μακρινή ήπειρο, όπου τα πρώτα χρόνια, Αβοριγίνες και Ελληνες έζησαν στο πετσί τους το ρατσισμό των λευκών Αυστραλών, οι οποίοι, συχνά, τους αντιμετώπισαν ως ανεπιθύμητους και τους κυνήγησαν σε κάθε ευκαιρία.

Ηταν άγριες αυτές οι συνθήκες διαβίωσης, αλλά όταν τελείωσε ο 19ος αι. και άρχισε ο 20ός, οι κοινοί αγώνες έφεραν τις δυο φυλές πιο κοντά, οι οποίες, οργανωμένες καλύτερα, διεκδίκησαν την επίλυση των προβλημάτων τους εντονότερα. Από νωρίς ο Αλίκ, εκπρόσωπος πολυμελούς οργάνωσης, ενδιαφέρθηκε για τη φυλή των Αβοριγίνων, ώσπου το 1967 κατάφερε, τελικά, να αναγνωριστούν από τις αρχές ως ισότιμοι κάτοικοι της χώρας και να αποσυρθεί ο ρατσιστικός νόμος, που τους εξαιρούσε από τις απογραφές του πληθυσμού.

Oι ιστορικοί Dr Richard Broome και Corrine Manning, καταγράφοντας τη συναρπαστική ζωή του Αλίκ, στο βιβλίο τους «Τhe man of all tribes, The Life o Alick Jackomos», υποστηρίζουν ότι, ο Τζάκομος, αν και γεννήθηκε και πέθανε Ελληνας, αφιέρωσε τη ζωή του στην υπηρεσία των Αβοριγίνων, οι οποίοι όχι μόνο τον δέχθηκαν ως «δικό τους άνθρωπο», αλλά τον ανακήρυξαν ηγέτη τους. Ο Αλίκ πέθανε το 1999, ικανοποιημένος από το έργο του και ιδιαίτερα υπερήφανος για την ελληνική καταγωγή του. Το βιβλίο των δυο καθηγητών αποτελεί «ευαγγέλιο» για όσους επιθυμούν να εντρυφήσουν στη σύγχρονη ιστορία των Αβοριγίνων.

Το 2012, ο Αυστραλός με την ελληνική καταγωγή, ο ήρωας και θρύλος των Αβοριγίνων, ο Αλίκ Τζάκομος, τιμήθηκε από την πολιτειακή κυβέρνηση της Βικτώριας, μαζί με 20 διακεκριμένους Αβοριγίνες, σε μια λαμπρή τελετή, όπου παραβρέθηκαν όλες οι φυλές των Αυτοχθόνων. Την τιμητική διάκριση παρέλαβε η Μερλ Τζάκομος, η χήρα σύζυγός του, η οποία ακολουθώντας τα χνάρια του άνδρα της, τιμήθηκε και αυτή για τις ανεκτίμητες υπηρεσίες της στη φυλή Yorta-Yorta. Στην τελετή παραβρέθηκαν και τα τρία παιδιά τους, που ακούραστα συνεχίζουν το έργο των γονιών τους, όπως ο πρωτότοκος Αντριου.

Ο Αντριου Τζάκομος, μισός Ελληνας, μισός Αβοριγίνας, γιος του Αλίκ και της Μερλ, γεννήθηκε το 1952. Εργάστηκε 14 χρόνια ως ανώτερος υπάλληλος του Υπουργείου Δικαιοσύνης και υπήρξε ο ιθύνων νους σε ριζικές μεταρρυθμίσεις και δίκες των Αυτοχθόνων. Ενεργό μέλος του Ινστιτούτου Δημόσιας Διοίκησης της Αυστραλίας (Βικτώρια), το 2006, του απονεμήθηκε το Μετάλλιο Δημόσιας Υπηρεσίας.

Οι δεσμοί του Αντριου με μέλη των Αυτοχθόνων είχαν αρχίσει από πολύ νωρίς, όταν με τα παιδιά των Κοοri (άλλη φυλή των Αβοριγίνων), που ζούσαν στο γειτονικό Fitzroy, έπαιζε στους δρόμους του Carlton, όπου οι γονείς του είχαν ψαράδικο. Ως απόγονος ενός ευτυχισμένου μεικτού γάμου, αποτελεί ζωντανό παράδειγμα υγιούς πολυπολιτισμικής συνύπαρξης, όπως δε ο Αλίκ, ο ακτιβιστής πατέρας του, έτσι και αυτός αφιέρωσε τη ζωή του στη βελτίωση των συνθηκών της ζωής των Αυτοχθόνων. Όταν ερωτάται αν είναι ο μοναδικός Ελληνοαβοριγίνας, απαντά με σιγουριά ότι τις δεκαετίες ΄30 και ΄40 υπήρξαν και άλλοι Ελληνες, που παντρεύτηκαν γυναίκες ιθαγενείς και απέκτησαν απογόνους, οι οποίοι ποτέ δεν έπαψαν να επιζητούν επανασύνδεση με τις ελληνικές ρίζες.

Το 2013, ο Αντριου Τζάκομος έγινε ο πρώτος Επίτροπος για τα Παιδιά και τους Νέους Αυτόχθονες της πολιτείας Βικτώρια, στην Αυστραλία. «Η καρδιά μου μοιράζεται ανάμεσα στις γενέτειρες των προγόνων μου. Είμαι εξίσου περήφανος για τις δυο καταγωγές μου», έχει δηλώσει ο 67χρονος, σήμερα, Αντριου Τζάκομος.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου