Tου Θωμά Στραβέλη, συγγραφέα – πανεπιστημιακού
Να σας πω ειλικρινά γιατί φοβάμαι τον πλούτο; Γιατί, σαν τον κακό γιατρό, σε παίρνει με τα μάτια σου γερά και σε κάνει τυφλό! Αλλά και για έναν ακόμα λόγο, όχι λιγότερο σοβαρό, με φοβίζει ο πλούτος, αν μάλιστα συμμεριστώ την άποψη των αρχαίων, που έλεγαν: «Πλούσιος και άεργος, γρήγορα φτωχός!». Μη βιάζεστε, λοιπόν, να πλουτίσετε, για να μη φτωχύνετε γρήγορα…!
Προσωπικά, δεν ακολουθώ κανένα τέτοιο δρόμο. Ξέρω ότι υπάρχουν φτωχοί, που πλούτισαν ξαφνικά, και πλούσιοι, που έχασαν όλα τα υπάρχοντά τους μέσα σε μία νύχτα.
Βέβαια, υπάρχουν άνθρωποι, που έχουν λεφτά, και άνθρωποι, που είναι πλούσιοι. Οι δεύτεροι ξέρουν ότι, αν τα λεφτά δεν μπορούν να «αγοράσουν» την ευτυχία, σού επιτρέπουν, όμως, να διαλέξεις τι είδους δυστυχία θέλεις. Ξέρουν, επίσης, ότι τα λεφτά δεν μπορούν να «αγοράσουν» ούτε φίλους, αλλά μπορείς μ’ αυτά να πετύχεις καλύτερη ποιότητα εχθρών. Όμως, με τα λεφτά μπορείς να πληρώσεις μία μεγάλη ερευνητική ομάδα, που θα μελετήσει το πρόβλημα…
Άνθρωπε, άνθρωπε, τιτάνα τού σχετικού και νάνε τού απόλυτου! Αν δεν υπήρχε η θάλασσα, θα ήσουν στον πλανήτη το πιο άγριο και αγροίκο ζώο απ’ όλα. Αν ο κροκόδειλος έφαγε τον εχθρό σου, αυτό δεν σημαίνει πως έγινε και φίλος σου.
Ο πλούτος, κατ’ άλλους, έχει στη ζωή την πιο μεγάλη δύναμη. Όμως, μη ζητάς τον πλούτο με άτιμα μέσα. Καλό είναι, όχι το να είναι κανείς πλούσιος, αλλά να είναι δίκαια πλούσιος. Μάλιστα καλύτερα να’ σαι τίμιος και φτωχός, παρά πλούσιος και άδικος. Η αλήθεια είναι ότι ο πολύς πλούτος φέρνει την έπαρση και την αλαζονεία. Κι όποιος, για να χορτάσει πλούτη, κλωτσάει τη δικαιοσύνη, είναι χαμένος. Ο πλούτος είναι υπηρέτης τού κακού, παρά του καλού, και κανένας απ’ τους πλουτομανείς δεν χόρτασε ποτέ τον πλούτο. Αν δεκατρία τάλαντα κερδίσει ανέλπιστα, θέλει αμέσως αυτά να γίνουν δεκάξι. Αν αποκτήσει δεκάξι, τότε θέλει σαράντα. Αλλιώς, λέει, η ζωή του είναι αφόρητη. Επομένως, η επιθυμία για πλούτο δεν μπορεί να ικανοποιηθεί ποτέ. Γιατί, εκείνοι που τον έχουν, διεγείρονται από την επιθυμία ν’ αποκτήσουν ακόμα περισσότερο. Δεν ξέρουν, προφανώς, ότι, όποιος περιορίζει τις επιθυμίες του, είναι πάντα ο περισσότερο κερδισμένος. Και αγνοούν ότι κανένα απόκτημα στη ζωή δεν είναι τόσο σεβαστό και σταθερό, όσο η αρετή. Αν, επομένως, θέλεις να κάνεις κάποιον πλούσιο, μην του προσθέτεις στη ζωή του χρήματα. Αφαίρεσέ του επιθυμίες και πάθη!
Τον πλούτο και τη φτώχεια τα’ χουν οι θνητοί στην ψυχή τους, όχι στο σπίτι τους. Και, τελικά, σημασία δεν έχει η απόχτηση του πλούτου, αλλά η χρήση του. Πλούσιος είναι ο άνθρωπος, που κρατάει μία ακριβή ισορροπία μεταξύ εκείνων, που μπορεί να κερδίσει και εκείνων, που μπορεί να αξιοποιήσει. Ομοίως, πλούσιος είναι, όχι αυτός που έχει αποκτήσει πολλά, αλλ’ αυτός, που δίνει πολλά. Και, αν η πραγματική του επιθυμία είναι να κάνει το καλό, δεν χρειάζεται να έχει χρήματα για να το κάνει. Μπορεί να το κάνει τώρα, εκεί που βρίσκεται, και με ό,τι έχει. Βρες, λοιπόν, καιρό να προσφέρεις. Η προσφορά είναι πηγή πλουτισμού! Είμαστε πλούσιοι μόνο με όσα δίνουμε και φτωχοί με όσα αρνούμαστε να δώσουμε. Αλλά πιο αληθινό είναι να παραδεχτούμε, επιτέλους, ότι, χωρίς πλούσια καρδιά, ο πλούτος είναι ένας άσκημος ζητιάνος. Οι Χριστιανοί το ξέρουν καλά, γιατί αυτοί είναι, που βιώνουν τη φτώχεια τού πλούτου, αλλά και τον πλούτο τής φτώχειας, κι αυτό τους κάνει αληθινούς Χριστιανούς. Οι περισσότεροι άγιοι ήταν φτωχοί. Όμως, αυτό δε σημαίνει πως οι φτωχοί είναι και άγιοι!
Όσοι είναι πλούσιοι, ένα πράμα δεν αμφισβητούν: Ότι κανένας πλούσιος δεν πήρε τίποτε μαζί του, φεύγοντας για τον άλλο κόσμο. Ο πλούτος, απλούστατα, δεν ανήκει σε κανέναν. Ανήκει μονάχα στον Πλούτωνα! Οι πλούσιοι δεν είναι σχεδόν ποτέ ευτυχισμένοι, δεν γνωρίζουν να χαίρονται τα πολλά αγαθά τους. Αυτό είναι πια κοινός τόπος. Οι φτωχοί μόνο διαδίδουν τη φήμη ότι ο πλούτος κάνει τον άνθρωπο ευτυχισμένο. Όμως, μόνο οι πλούσιοι ξέρουν ότι αυτό είναι ψέμα. Άλλωστε, μία απ’ τις δυστυχίες των πλουσίων είναι ότι νιώθουν σ’ όλα απατημένοι.
Είσαι πλούσιος; Έχεις πολλούς φίλους. Φτώχυνες; Δεν έχεις κανέναν. Πρέπει, κατά τον Αριστοτέλη, ν’ αποκτάς μάλλον χρήματα για τους φίλους, παρά χρήματα χωρίς φίλους. Αλλά, γιατί ν’ αρπάζουμε τ’ αγαθά σαν κλέφτες ή να τα μοιραζόμαστε σαν σοσιαλιστές, όταν μπορούμε να τα αγνοούμε σαν συνετοί άνθρωποι; Γιατί; Υπάρχει, βέβαια, μία απάντηση, αν ισχυριστούμε ότι πλούτος, τελικά, είναι οι οικονομίες των πολλών στα χέρια των ολίγων.
Θέλετε, τώρα, να μάθετε τι πιστεύει ο Θεός για το χρήμα; Απλώς, κοιτάξτε τους ανθρώπους στους οποίους το έδωσε… Όμως, οι άνθρωποι ξέρουν ότι, το να έχεις πολλά χρήματα, είναι ακόμα μεγαλύτερος μπελάς από το να τα αποκτάς. Υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν ότι το χρήμα είναι η μοναδική αξιόπιστη πηγή εξουσίας. Είν’ αυτοί που ξέρουν ότι, αφού το χρήμα μπορεί να κάνει τα πάντα, τότε μπορούν και οι ίδιοι να κάνουν τα πάντα για το χρήμα. Πολλοί πιστεύουν ότι άνθρωποι χωρίς χρήματα, είναι σαν τον λύκο χωρίς δόντια.
Θα καταλήγαμε πια στο συμπέρασμα, για άλλη μία φορά, ότι με τα χρήματα συμβαίνει ό,τι και με το χαρτί τής τουαλέτας: Όταν το χρειάζεσαι, το χρειάζεσαι κατεπειγόντως!
Πιστεύοντας, λοιπόν, ότι οι σκέψεις είναι τα φτερά τής ψυχής, ας πετάξουμε λίγο στο χρόνο και στο χώρο. Αυτές μόνο θα μας αποκαλύψουν ότι ο πιο μεγάλος άνθρωπος στην ιστορία τού κόσμου, ήταν πάντα ο πιο φτωχός!».
