Του ΤΑΚΗ ΠΑΝΤΕΛΟΠΟΥΛΟΥ
«Το χέρι που κουνά την κούνια κινεί όλον τον κόσμο». Ισπανική παροιμία, που στη σημερινή γιορτή της μητέρας αναδεικνύει την ανθρώπινη προσωπικότητα, που κλείνει στη θερμή αγκαλιά της τα θεία πλάσματα του Δημιουργού και συνεχίζει την πολυσήμαντη κοινωνική προσφορά της. Με αισθήματα αγάπης, βαθιάς ευγνωμοσύνης και σεβασμού συμμετέχουμε σήμερα (2η Κυριακή του Μαΐου) στην καθιερωμένη γιορτή της μητέρας, σε μια κατάθεση ψυχής, προσεγγίζοντας τη συμβολή της στην ανάπτυξη, τη στήριξη και την καλλιέργεια των πιο σημαντικών θεσμών της κοινωνίας, οικογένεια, πατρίδα, έθνος και πολιτισμός. Την ιερή αποστολή της ξεκινά από τα παιδιά της και μέσω αυτών συνεχίζει το θεάρεστο έργο της, συμβάλλοντας στη στήριξη, την ανάκαμψη και την καλλιέργεια των άλλων κοινωνικών θεσμών. Η αγκαλιά της είναι το ήρεμο λιμάνι, χωρίς κύματα και καταιγίδες, που κάθε κουρασμένος και βασανισμένος βρίσκει ηρεμία και γαλήνη. Είναι το σύμβολο και η πρωταρχική δύναμη από την οποία αναβλύζει η ανθρώπινη ζωή. Δίνει συνέχεια στο ρεύμα της ανθρώπινης πορείας, στην παιδεία, στην κληρονομιά των προγόνων, στα ήθη και έθιμα, που συγκροτούν τα πολιτισμικά αγαθά της κάθε τοπικής κοινωνίας. Τα ανασταίνει, τα μεταφέρει από γενιά σε γενιά, γίνεται το πεπρωμένο της κοινωνίας και του λαού, το πεπρωμένο του ανθρώπου.
Τον σπόρο, που σκορπίζει η μητέρα στις καρδιές των ανθρώπων, τον φροντίζει με το μητρικό της χέρι και περιμένει τους καρπούς για να τους χαρίσει στην ανθρωπότητα σαν τροφή και στήριξη στην κάθε πολιτισμική αξία. «Από τη δύναμη της μάνας ζουν οι λαοί και από την αδυναμία της πεθαίνουν», επισημαίνουν πολλοί και όχι μόνο βιολογικά, αλλά και ηθικοπνευματικά. Η αγάπη της μάνας είναι η μεγάλη, η ανιδιοτελής, η μοναδική, που ξεπερνά το «εγώ», ξεχνά τον εαυτό της και προσφέρεται, θυσιαστικά, στον βωμό του αγώνα που της ανέθεσαν ο Θεός και η κοινωνία. Είναι η λαμπάδα που ανάβει και καίγεται για να θερμάνει τις ψυχές των συνανθρώπων της και να φωτίσει την αρετή. Παιδαγωγούσα μορφή και πρώτη παιδαγωγός, που ενσταλάζει στις ψυχές των παιδιών αρχές και αξίες, επένδυση που θα δώσει μορφή και δύναμη στον εξελισσόμενο άνθρωπο για να παλέψει τις δυσκολίες της ζωής. Η μάνα είναι ο προστάτης και ο φύλακας των αξιών, των αρχών και των αγαθών του πολιτισμού. Αυτή διατηρεί την παράδοση, την εξευγενίζει, την αυξάνει, τις δίνει ένα προστιθέμενο κύρος και την παραδίδει από γενιά σε γενιά. Σ’ αυτήν οφείλει ο λαός μας την υγεία του, σωματική και ψυχοπνευματική. Δίνει μορφή στην ψυχή των παιδιών της και η δύναμή της, αόρατα, φτάνει πιο πέρα από τα στενά όρια του σπιτιού. Κανείς από τους κοινωνικούς παράγοντες δεν συντείνει στην απαξίωση της αρετής και στην πτώση του εθνικού πολιτισμού, όσο ο αφανισμός της μητρότητας και η απώλεια του ψυχικού πλούτου και των χαρισματικών ιδιοτήτων της μάνας. Οπου η μάνα δεν στέκεται στη θέση της, εκεί η οικογένεια ξεπέφτει βιολογικά, οικονομικά, πνευματικά και ηθικά. Η οικογένεια μαραίνεται και φτάνει ώς τη διάλυση και όχι μόνο αυτή, αλλά και κατ’ επέκταση η κοινωνία, ο λαός και ο πολιτισμός που τρέφονται και συντηρούνται αποκλειστικά από το μητρικό φίλτρο. Μόνο μια γενιά που προέρχεται από σωστή οικογενειακή ζωή, από πραγματικές μητέρες, είναι ικανή να δημιουργήσει στην κοινωνία ανθρώπινες και σταθερές συνθήκες ζωής. Η σωστή μάνα δεν είναι απλώς η κορωνίδα της οικογένειας, αλλά και η βάση της υπόστασης ενός λαού. «Αν πέσει ο άνδρας, τότε ο Θεός θα τιμωρήσει τον άνδρα, αν όμως πέσει η γυναίκα, τότε ο Θεός τιμωρεί όλον τον κόσμο». Μια ακόμη θυμόσοφη ρήση που αναδεικνύει το μέγεθος της προσφοράς της μάνας. Διάσημα πρόσωπα της επιστήμης των γραμμάτων και της τέχνης έχουν αποτυπώσει με τα έργα τους την αναγνώριση και τη βαθιά τους ευγνωμοσύνη:
«Μόνο λαοί με ικανές μητέρες ευδοκιμούν» έγραψε ο Γκέτε. «Δώστε μου τις καλύτερες μητέρες για να σας εξασφαλίσω μια ανθρωπότητα με αρετές» σημειώνει ο Αγγλος φιλόσοφος και γιατρός Χάλξει. Και ο δικός μας παιδαγωγός και πολυσήμαντος επιστήμονας Καλλιάφας υπογραμμίζει: «Οταν σ’ έναν λαό καταπέσει η μητρότης, εις τίποτα δεν ωφελεί η άλλη παιδεία». Και ο μεγαλόστομος ποιητής μας Κωστής Παλαμάς αναφέρει: «Τα 9/10 των μεγάλων ανδρών, που δοξάστηκαν, στις μητέρες τους οφείλουν την πορεία του μεγαλείου τους». Και εικαστικοί δημιουργοί αφιέρωσαν αξιόλογα έργα τους στη μάνα. Είναι φόρος τιμής και ένδειξη βαθιάς ευγνωμοσύνης της ανθρωπότητας στο έργο και στην αποστολή της. Η αναγνώριση των θυσιών, η επιβεβαίωση της υψηλής αποστολής της, το μεγάλο «ευχαριστώ». Η λαϊκή μας μούσα δεν παρέλειψε κι αυτή να τονίσει τη δύναμη και την αξία της: «Από τη γη βγαίνει νερό κι απ’ την ελιά το λάδι κι από την μάνα την καλή βγαίνει το παλικάρι».
Πηγή έμπνευσης και μέντορας δημιουργίας ήταν και είναι για τους μεγάλους δημιουργούς, οι οποίοι με έργα συμβολισμού και σημειολογικού χαρακτήρα ύμνησαν τη μάνα, την αφανή ηρωίδα της μητρότητας, πλάστη και δημιουργό της αρετής και του πολιτισμού. Τις οφείλουμε πολλά, την τιμούμε ιδιαίτερα. Ολα αυτά δεν αντισταθμίζονται με όσα μας έχει προσφέρει. Ευχόμαστε να της δίνει ο Θεός υγεία, κουράγιο και πολλές ευλογίες. Κλείνουμε το αφιέρωμά μας με μια ποιητική έκφραση: Μάνες του κόσμου που σας νιώθω εντός μου μακαρισμένα πλάσματα ιερά όλη τη χάρη έχετε του κόσμου και όλου του κόσμου είσαστε χαρά». Χρόνια πολλά.
