Του Ευθύμιου Ζιγγιρίδη,
BEngMScAMIEEMILT, Συμβούλου Στρατηγικών Επενδύσεων
Μια πραγματική καθίζηση υπέστησαν οι ιδιωτικές επενδύσεις στην Ελλάδα από το ξέσπασμα της κρίσης μέχρι σήμερα. Πρόκειται για μια άνευ προηγουμένου εγκατάλειψη της χώρας από τα κεφάλαια, ελληνικά και ξένα, που όμοια της δεν έχει σημειωθεί ξανά στη νεώτερη ιστορία. Δεν μας εγκατέλειψαν μόνο τα ιδιωτικά κεφάλαια επιπροσθέτως οι δημόσιες επενδύσεις στην Ελλάδα μειώθηκαν δραστικά στα χρόνια της κρίσης, από 6% του ΑΕΠ στις αρχές της δεκαετίας του 2000 σε 3% του ΑΕΠσήμερα έναντι 2,7% στην ΕΕ.
Την τελευταία διετία, μάλιστα, κάτω από την πίεση της παραγωγής πρωτογενών πλεονασμάτων, οι δημόσιες επενδύσεις δεν καλύπτουν καν τις αποσβέσεις, με αποτέλεσμα το απόθεμα δημοσίου κεφαλαίου να μειώνεται. Σημειωτέον ότι ο ήδη «κουτσουρεμένος» Προϋπολογισμός Δημοσίων Επενδύσεων χρηματοδοτείται κατά 50% από την υπερφορολόγηση της εργασίας και των επιχειρήσεων – άλλο ένα αδιέξοδο δηλαδή της «άλυτης εξίσωσης» που έχει δημιουργήσει η δημοσιονομική πολιτική των υψηλώνπλεονασμάτων για την ανάπτυξη της οικονομίας. Η παραπάνω ανάλυση συντείνει στο συμπέρασμα ότι «λεφτά ΔΕΝ υπάρχουν» για δημόσιεςεπενδύσεις σε κρίσιμους τομείς της οικονομίας και ως εκ τούτου είναι αναγκαία η στροφή σε ΣΔΙΤ και παραχωρήσεις, δηλαδή και σε ιδιωτικούς πόρουςγια τη χρηματοδότηση αναγκαίων επενδύσεων τόσο σε υποδομές και διασυνδέσεις όσο και στους υπόλοιπους τομείς που υποχρηματοδοτούνται. Ο ιδιωτικός τομέας ωστόσο χρειάζεται την αρωγή των τραπεζών αλλά με τα χάλια του τραπεζικού συστήματος και την αδυναμία του να χρηματοδοτήσει ακόμη και υγιείς επιχειρήσεις, δυσκολεύει το έργο του ιδιωτικού τομέα να συμβάλλει αποφασιστικά στην ανάπτυξη της χώρας.
Τα τελευταία χρόνια τρεις πολυεθνικοί κολοσσοί, η Unilever, η Froneri και η Bosch, γνωστοποίησαν ότι σταματούν παραγωγικές τους δραστηριότητες στη χώρα μας, κλείνοντας εργοστάσια και στέλνοντας στο ταμείο ανεργίας εκατοντάδες εργαζομένους. Ακόμη ένα κρούσμα αποτελεί η απόφαση να μπει λουκέτο στο εργοστάσιο της πρώην Πίτσος, νυν BSH Oικιακές Συσκευές ΑΒΕ, στο Ρέντη. Οι τρεις γαλλικές εταιρίες – δύο τράπεζες, η Credit Agricole και η Societe Generale και η αλυσίδα supermarket Carrefour – είπαν «Αντίο» στην Ελλάδα, με πολύ μεγάλο κόστος.
Οι αποφάσεις της ΦΑΓΕ να μεταφέρει την έδρα της στο Λουξεμβούργο και της CocaCola 3E να μεταφέρει τη διαπραγμάτευση των μετοχών της στην αγορά του Λονδίνου και την έδρα στην Ελβετία, δείχνουν πως πολλά έχουν ακόμα να γίνουν στους τομείς της αποκατάστασης της αξιοπιστίας της χώρας μας και της σωστής λειτουργίας του κράτους. Επιπλέον από την χώρα μετέφερε την φορολογική της έδρα η ΤΙΤΑΝ με την διοίκηση να μεταφέρεται στην Κύπρο. Ωστόσο από τη χώρα δε φεύγουν μόνο παραδοσιακές επιχειρήσεις όπως η ΤΙΤΑΝ. Επίσης οι επενδυτές αρχίζουν να έχουν ενδοιασμούς. Πριν λίγους μήνες η αμερικανική Blackrock πάγωσε τα σχέδια για την ανέγερση ενός μεγάλου εμπορικού και ψυχαγωγικού συγκροτήματος στην Αθήνα. Το συνολικό ύψους της επένδυσης για το πρότζεκτ «Academy Gardens» υπολογίζονταν στα 300 εκατ. ευρώ. Έντεκα ολόκληρα χρόνια η Blackrock παιδευόταν με τις ελληνικές αρχές αδειοδότησης. Η αποχώρηση της εταιρείας, σύμφωνα με την ίδια, οφείλεται μεταξύ άλλων στο «αρνητικό οικονομικό κλίμα».
Πολλοί επενδυτικοί οίκοι στις εκθέσεις τους αναφέρουν ότι στην Ελλάδα θα πρέπει να επενδυθούν τουλάχιστον 100 δισ. ευρώ προκειμένου η χώρα να επανέλθει σε ισχυρή και σταθερή ανάπτυξη. Όχι μόνο αυτό δεν πρόκειται να συμβεί μεσοπρόθεσμα, αλλά η Ελλάδα ήδη έχει ελλείμματα στις επενδύσεις στο περιβάλλον, στις επαγγελματικές και γνωστικές δεξιότητες του πληθυσμού, και, τέλος, στην εμπιστοσύνη των πολιτών προς τους θεσμούς, που προσδιορίζουν, σε τελική ανάλυση, το επίπεδο ευρύτερης κοινωνικής συνοχής και οικονομικής αποτελεσματικότητας, αυτό που στο εξωτερικό ορίζεται ως inclusivegrowth, δηλαδή βιώσιμη ανάπτυξη για όλους.
Όσον αφορά στη βιωσιμότητα του επιπέδου ευημερίας της χώρας μας στο μέλλον συγκριτικά με τις άλλες χώρες του ΟΟΣΑ, η Ελλάδα κατατάσσεται τελευταία (35η), όταν χρησιμοποιούνται συνδυαστικά όλοι οι δείκτες που αναφέρονται στη συσσώρευση πόρων μέσω επενδύσεων σε φυσικό, ανθρώπινο, οικονομικό και κοινωνικό κεφάλαιο. Στην προτελευταία θέση βρίσκεται η Πορτογαλία, ενώ χώρες όπως, η Ιταλία, η Ισπανία και η Γαλλία βρίσκονται στην 5η, 6η και 12η θέση από το τέλος.
Η Ελλάδα χρειάζεται μια κυβέρνηση που δεν θα φοβηθεί να διαχειριστεί την διαφθορά και την γραφειοκρατία, μία κυβέρνηση φιλική προς το «επιχειρείν», μία κυβέρνηση η οποία δίνει κίνητρα για επενδύσεις, μία κυβέρνηση η οποία θα σχεδιάσει και θα εκπονήσει πραγματικό σχέδιο για τις ανάγκες των οικονομικά ασθενών συμπολιτών μας και όχι να τους συντηρεί με πρόσκαιρες παροχέςπου εξυπηρετούν άλλες καταστάσεις, μία κυβέρνηση τέλος που θα μπορεί να προασπίζεται την παράδοση μας, τα σύνορά μας, τις αξίες μας και την μακραίωνη ιστορία μας.
