Του Ευθύμιου Ζιγγιρίδη,
BEngMScAMIEEMILT Συμβούλου Στρατηγικών Επενδύσεων
Θα σκεφτόταν κάποιος ότι εφόσον τελείωσε το μνημονιακό καθεστώς επιτήρησης, θα ξεκινήσει η αναπτυξιακή πορεία της χώρας μας, αφού μετά από όλες αυτές τις «μεταρρυθμίσεις» που μας επέβαλαν οι δανειστές, έχουμε δημιουργήσει ένα συντεταγμένο και οργανωμένο κράτος προκειμένου να χτίσουμε την μελλοντική μας ευημερία. Εξάλλου η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Κύπρος είναι τρανά παραδείγματα χωρών που μετά από επίπονες προσπάθειες απολαμβάνουν τώρα καλύτερες αναπτυξιακές συνθήκες. Ας δούμε λοιπόν 2 μήνες μετά το τέλος του 3ου«Βαρουφάκειου» μνημονίου και μετά τα κυβερνητικά γλέντια για να γιορταστεί το εθνικό αυτό γεγονός, που βρίσκεται η χώρα μας.
Στον τραπεζικό τομέα: Oι 3 από τις 4 συστημικές τράπεζες αναγκάστηκαν να εξέλθουν από τον δείκτη MSCI,oοποίος χρησιμοποιείται ως κοινό σημείο αναφοράς για τα «παγκόσμια» χρηματιστήρια που προορίζονται να αντιπροσωπεύουν ένα ευρύ φάσμα παγκόσμιων αγορών. Η έξοδος των Εθνική, Πειραιώς και Eurobank από το δείκτη MSCI Greece συνεπάγεται πως indexfunds (μεγάλοι επενδυτές) θα αποεπενδύσουν από αυτές, ήτοι πως θα υπάρξουν ρευστοποιήσεις στο Χρηματιστήριο. Ενας από τους παράγοντες που οδήγησε σε αυτό είναι το γεγονός ότι η κεφαλαιοποίηση των 4 συστημικών τραπεζών της Ελλάδας δεν ξεπερνάει το 4,5 δις ευρώ ( δεν υπολογίζουμε τον αναβαλλόμενο φόρο), ενώ στο τέλος του 2014 η κεφαλαιοποίηση τους ήταν 3,5 φορές υψηλότερη. Η ΤτΕ και η κυβέρνηση αναζητούν τρόπους να διαχειριστούν τρόπους για τα κόκκινα δάνεια τα οποία αποτελούν άμεσο κίνδυνο για το τραπεζικό μας σύστημα. Οι ελληνικές τράπεζες είναι πλήρως αποκλεισμένες από τις αγορές, χρηματιστηριακά έχουν υποστεί οδυνηρή καθίζηση, κεφάλαια επενδυτικά δεν προκύπτει ότι μπορούν να βρεθούν πχ για αυξήσεις κεφαλαίου, ενώ αποτυγχάνει και η πώληση βασικών assets. Οι τράπεζες είναι στα όρια ακόμη μίας ανακεφαλαιοποίησης με τα χρήματα των πολιτών φυσικά. Ας ελπίσουμε αυτό να αποφευχθεί.
Στον επενδυτικό τομέα: Σύμφωνα με την Eurostat, μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ το χαμηλότερο μερίδιο επενδύσεων καταγράφεται στην Ελλάδα (11,4% του ΑΕΠ) και ακολουθούν Πορτογαλία (14,8%), Ηνωμένο Βασίλειο (16,7%), Ιταλία (17,0%) και Κύπρος (17,2%). Ο μέσος όρος στην ΕΕ βρίσκεται στο 19,7%.Στην ακριβώς αντίθετη πλευρά, το υψηλότερο ποσοστό επενδύσεων ως προς το ΑΕΠ καταγράφει η Ιρλανδία (29,3%) και ακολουθούν Τσεχία (24,6%), Σουηδία (24,2%), Μάλτα (23,4%), Βέλγιο (23,0%), Αυστρία (22,9%) και Ρουμανία (22,7%). Η αλήθεια είναι ότι το 2107 υπήρξαν 24 άμεσες ξένες επενδύσεις ενώ το 2016 13 άμεσες ξένες επενδύσεις. Αυτό σε πρώτη ματιά δείχνει ότι η εμπιστοσύνη των αγορών ανακτάται αλλά εάν διερευνήσει κάποιος πιο βαθιά το ζήτημα θα διαπιστώσει πως σε μια περίοδο που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μοίραζε φθηνό χρήμα στην Ευρώπη και σε μία περίοδο χαμηλής τιμής του πετρελαίου 2014-2017, η Ελλάδα ούτε φθηνό χρήμα κατάφερε να πάρει από την ΕΚΤ αλλά ούτε και να πετύχει τους ρυθμούς ανάπτυξης που θα έπρεπε με όλες αυτές τις ευνοικές συνθήκες. Στην Ευρώπη των 50 κρατών, η εκτέλεση περισσοτέρων από 6.500 άμεσων ξένων επενδύσεων αποτελεί απόδειξη πως η Γηραιά Ηπειρος είναι η κορυφαία επιλογή για επενδύσεις. Η Ελλάδα έμεινε πίσω και σε αυτόν τον τομέα.
Έχει ειπωθεί αμέτρητες φορές για να προσελκύσει η χώρα άμεσες ξένες επενδύσεις, προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί στην άρση σημαντικών αντικινήτρων, όπως η γραφειοκρατία, η ασάφεια και η αστάθεια του νομοθετικού και ρυθμιστικού πλαισίου, το μη προβλέψιμο φορολογικό σύστημα, η ελλιπής προστασία των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας και οι καθυστερήσεις στη δικαστική επίλυση των διαφορών»
Η σχέση με τις Αγορές: Η Ελλάδα λοιπόν εξήλθε από τα μνημόνια μόνο που οι αγορές δεν άνοιξαν την αγκαλιά τους για να την δεχτούν με χαμηλές αποδόσεις στα ομόλογα της. Η απόδοση του δεκαετούς ομολόγου ανήλθε στα 4.68% και του 5ετούς ομολόγου διαμορφώθηκε στα 3,67%. Αποδόσεις πολύ υψηλές για δανεισμό λαμβάνοντας υπόψη τις αποδόσεις χωρών όπως η Ιρλανδία και η Πορτογαλίας οι οποίες είναι πολύ μικρότερες.
Υπερπλεονάσματα: Τα πλαστά υπερπλεονάσματα είναι η τροχοπέδη της οικονομίας αφού δημιουργούνται από την περικοπή του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, από απλήρωτες συντάξεις, από παρακράτηση φόρων από τους πολίτες και από μη πληρωμή των οφειλόμενων στους προμηθευτές και βεβαίως όπως προσφάτως ανέφερε ο πρόεδρος των Περιφερειών Ελλάδος (ΕΝΠΕ) κ. Αγοραστός, από την μη απόδοση των θεσμοθετημένων πόρων από το κράτος στις περιφέρειες τουλάχιστον του 50% για το 2019. Από την άλλη έχουμε το ξεζούμισμα των επιχειρήσεων και των πολιτών με τα απαράδεκτα φορολογικά και ασφαλιστικά μέτρα. Αυτά τα υπερπλεονάσματα δημιουργήθηκαν από χρήματα, τα οποία αφαιρέθηκαν από την Ελληνική αγορά και θα είχαν πολλαπλά οφέλη στην εργασία και στην ανάπτυξη της οικονομίας εάν έπεφταν στην αγορά ως κατανάλωση και ως επενδύσεις. Η απόφαση της κυβέρνησης είναι να διανεμηθούν ως μερίσματα στους κατά την κυβέρνηση «μη έχοντες». Φυσικά και πρέπει να σταθεί η κάθε κυβέρνηση στους ανθρώπους οι οποίοι αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα αλλά με τρόπο που να βοηθάει μακροχρόνια τους ίδιους και όχι με «ξεροκόμματα της στιγμής».
Επιπλέον η κυβέρνηση κομπάζει γιατί πέτυχε να μην περικόψει περαιτέρω τις συντάξεις (έχουν ήδη περικοπεί έως και 50%) κάτι που η ίδια το ψήφισε και με απόφαση της απλά θα αναστείλει την επιπλέον περικοπή για ένα έτος. Το 2020 όποιος και να βρεθεί στα ηνία της χώρας θα υποχρεωθεί σε περικοπές τις οποίες ψήφισε η παρούσα κυβέρνηση.
Με λίγα λόγια η κυβέρνηση με τη συμπεριφορά της δείχνει ότι αυτό που ήθελε, και πέτυχε, ήταν να μη μειωθούν οι συντάξεις. Και αυτό που τώρα θα επιχειρήσει δεν είναι να αυξήσει τις επενδύσεις και να μειώσει τους φόρους για να βρει ο κόσμος δουλειά. Είναι να διανείμει παροχές-“ασπιρίνες” στην εξαθλιωμένη κοινωνία που δημιούργησε και συντηρεί με τη στάση της.
Ας ανακεφαλαιώσουμε λοιπόν. Οι τράπεζες βρίσκονται σε αθλία κατάσταση κάτι που σημαίνει ότι δεν μπορούν να στηρίξουν την επενδυτική πολιτική των επιχειρήσεων, κάτι που σημαίνει στασιμότητα και αποεπένδυση, δηλαδή κλείσιμο επιχειρήσεων και διαφυγή των εργαζομένων και επιστημόνων στο εξωτερικό για αναζήτηση εργασίας. Αυτό θα φέρει στη συνέχεια λιγότερα έσοδα στο κράτος λόγω μη επιχειρηματικών συνδιαλλαγών κάτι που θα μειώσει περαιτέρω τις Δημόσιες Επενδύσεις και θα οδηγήσει σε επιπλέον περικοπές και πάλι από την αρχή. Φαύλος κύκλος ο οποίος θα σπάσει μόνο με αλλαγή οικονομικής και αναπτυξιακής πολιτικής από την παρούσα κυβέρνηση, όσο και να έρχεται σε αντίθεση με ιδεολογικές και ιδεοληπτικές πρακτικές των ατόμων που την απαρτίζουν.
