Του Νίκου Ευθυμίου, υπ/γου ΕΛΑΣ, ε.α.
Αρχές Ιανουαρίου 1919, η Αντάντ, έστειλε στρατεύματά της στην Ουκρανία, αποτελούμενα από Γάλλους, Πολωνούς και Έλληνες, με διττό αντικειμενικό σκοπό. Δηλαδή, αφ’ ενός να συνδράμουν τους λεγόμενους λευκούς ή μενσεβίκους, στον εμφύλιο πόλεμό τους, με τους ερυθρούς ή μπολσεβίκους (μ.), στην προσπάθειά τους να τους ανατρέψουν και επαναφέρουν το ανατραπέν Τσαρικό καθεστώς και αφ’ ετέρου, να προλάβουν την επέκταση της Κομμουνιστικής επανάστασης στην Ευρώπη και ευρύτερα, κατά τη γνωστή της προτροπή: «Προλετάριοι όλου του κόσμου ενωθείτε». Στην εκστρατεία (ε.) αυτή, πρωτοστάτρια ήταν η Γαλλία, επειδή είχε δανείσει πολλά κεφάλαια στο καταλυθέν καθεστώς, τα οποία το επαναστατικό δεν αναγνώριζε. Συνεπώς, με την ε., σε περίπτωση ευδοκίμησης της, θα εισέπρατταν νομιμοτόκως τα δάνεια, προσαυξημένα με σημαντική αποζημίωση για την ε..
Στον ανωτέρω πόλεμο, αντιπαρατέθηκαν συνολικά 217.000 αμυνόμενοι σοβιετικοί, έναντι 200.000 επιτεθέντων της Αντάντ, στους οποίους συμπεριλαμβανόταν ένα Σώμα του Ελληνικού Στρατού (Ε.Σ.), αποτελούμενο από δύο μεραρχίες συνολικής δύναμης 20.000 αντρών (δηλαδή οι μικρή και φτωχή Ελλάδα, συνεισέφερε το 1/10 της δύναμης, ενώ είχε λόγο να μη μετάσχει καθόλου), με επικεφαλής τον υπ/γο Κων/νο Νίδερ, ενώ μονάδες του Ελληνικού Στόλου, συμμετείχαν με Αγγλο-Γαλλικές, σε μεικτή, ναυτική μοίρα. Τις δυνάμεις αυτές, με προθυμία συνεισέφερε στην ε., ο τότε πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος (π.Ε.Β.), αφ’ ενός ως αντιπαροχή στα Γαλλικά Στρατεύματα (Γ.Σ.), επειδή τον εγκατέστησαν και τον στήριξαν ως δικτάτορα-πρωθυπουργό (δ-π), από της 14-06-1917 έως της 01-11-1920 και αφ’ ετέρου, επειδή ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Κλεμανσό, του έταξε, όμως χωρίς καμία εγγύηση- εξασφάλιση, υποστήριξη στις ελληνικές διεκδικήσεις προς την ανατολική Θράκη και τη Σμύρνη, που όχι μόνο δεν προσφέρθηκε, ιδίως ως προς τη Σμύρνη, αλλ’ αντιθέτως προσφέρθηκε στους Τούρκους, που βέβαια δεν συμμετείχαν στην ε..
Μετά την απόβαση του Ε.Σ. στην Οδησσό, δεν αντιστάθηκαν οι μ., όταν όμως την άνοιξη άρχισε να προχωρεί, αντιμετώπισε ισχυρή αντίστασή τους με επικεφαλής, τον ικανότατο πρώην λοχαγό του Ρωσικού στρατού, Αταμάνο Γρηγόριεφ, ο οποίος με προκηρύξεις του προς τον Ε.Σ., δείγμα των οποίων αποτελεί η παρακάτω, προσπάθησε αναποτελεσματικά, να επιδράσει πτωτικά στο ηθικό του.
«Έλληνες, αξιωματικοί και οπλίτες!
Δεν γνωρίζομεν να εγένετο καμία εχθρική πράξις εκ μέρους του Ρωσικού λαού εναντίον της χώρας σας. Γνωρίζομεν όμως ότι η Έλλάδα είναι κοιτίς της δημοκρατίας. Εις τας Αθήνας κατά την ένδοξον Ελληνικήν αρχαιότητα οι φιλόσοφοι, οι ρήτορες και οι ποιητές ύμνησαν την δημοκρατίαν. Ο ρωσικός λαός εδιδάχθη από τας δημοκρατικάς ιδέας της Ελλάδος, εξηγέρθη κατά των τυράννων του και όχι μόνον ανέτρεψε το δεσποτικόν μοναρχικόν καθεστώς του τσάρου, αλλά και ίδρυσεν νέαν πολιτείαν στηριζομένην όχι μόνο στην πολιτικήν ισότητα, αλλά και στην κοινωνικήν και οικονομικήν. Λυπούμεθα λοιπόν διότι σας βλέπομεν παρά το πλευρόν των Γάλλων κεφαλαιοκρατών και ιμπεριαλιστών. Λυπούμεθα διότι έχετε λησμονήσει τας δημοκρατικάς παραδόσεις της χώρας σας. Λυπούμεθα διότι έρχεστε εις την χώρα μας ως σύμμαχοι του τσαρισμού. Σας καλούμεν να μην προδώσετε τας παραδόσεις σας και σας προειδοποιούμεν ότι εάν πολεμήσετε εναντίον μας, θα είναι σκληρή η τιμωρία σας ΑΤΑΜΑΝΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΕΦ» (Γ. Κορδάτος ως ανωτέρω σελ. 521-522)
Βλέποντας ο Γρηγόριεφ τον Ε.Σ. να προχωρεί, την 01-3-1919, έστειλε τελεσίγραφο στον Έλληνα αρχ/γο, τον οποίο τον καλούσε μέχρι της 17.00 ώρας της επομένης, να καταθέσει τα όπλα και να επιστρέψει στην Έλλάδα, γιατί όπως είπε: «Δε γνωρίζω να υπάρχει διαφορά τις οιασδήποτε φύσεως μεταξύ Ελλάδος και Ρωσίας». Ο παραλήπτης, απάντησε πως: «Είναι ανάξιον των απογόνων του Λεωνίδα, να εγκαταλείπουν τας θέσεις των» (και πάλι Γ.Κορδάτος, σελ. 522).
Όχι ως φίλος των μ., οι οποίοι είχανε τόσο δίκαιο, όσο ακριβώς είχαν οι Έλληνες πατριώτες, κατά την διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, κατά τον οποίο, τους διεθνιστικούς «ΕΛΑΣ» και το «Δ.Σ»., ενίσχυαν υλικά και ηθικά οι σοβιετικοί και οι βόρειοι γείτονές μας, αλλά της αλήθειας, σχολιάζω, ως άστοχη και καταχρηστική την επίκληση του Λεωνίδα από τον Έλληνα αρχ/γο, διότι στην περίπτωση αυτή, σε μίμηση και ομοίωση με τον ήρωα, ήταν ο Γρηγόριεφ, και των Περσών οι Γάλλοι, των οποίων συνεργός ήταν ο Ε.Σ. . Λαμβανομένου υπ’ όψη του γεγονότος ότι έναν χρόνο νωρίτερα οι επαναστάτες είχαν χαρίσει δάνεια, που όφειλε στη Σοβιετική κυβέρνηση, η Ελλάδα, για να τύχει το καθεστώς τους, της defacto αναγνώρισης, όπως από την Αγγλία, πολλαπλασιάζεται η ηθική και πολιτική απαξία της συνέργειας του Ε.Σ. στην ε., ως ευεργετηθέντος αχαρίστου, για την οποία, βέβαια η ευθύνη βάρυνε τον π.Ε.Β.
Μετά την ανωτέρω απάντηση, άρχισε ο πόλεμος με επίθεση των Σοβιετικών, κατά τον οποίο οι συμμαχικές δυνάμεις ηττήθηκαν και ο Ε.Σ. σύμφωνα με την Πολιτική Ιστορία Ελλάδος 1821-1954, Φαυλοκρατία, τόμος β’, σελ. 146 του Νίκου Α. Αντωνακέα, σκοτώθηκαν 18 αξιωματικοί και 380 στρατιώτες. Ανεξάρτητα της πολιτικής αγνωμοσύνης, της κυβέρνησης του Ε.Β., γίνεται παραδεκτό από τους ιστορικούς ότι ο Ε.Σ., σ’ όλες τις μάχες, διακρίθηκε για τη γενναιότητά του στις μάχες και την ευγένεια στην επαφή με ανθρώπους του λαού, σε αντίθεση με το Γαλλικό στρατό, ο οποίος ήταν απρόθυμος να πολεμήσει, επειδή ίσως υπήρξε δεκτικός στην προπαγάνδα των αντιπάλων, γι’ αυτό ο αρχ/γός τους, προτιμούσε τους έλληνες στα δύσκολα, χωρίς ν’ αποκλείεται η εκδοχή της προτίμησης, για την προστασία της ζωής και αρτιμέλειας των πατριωτών του στρατιωτικών.
Παρενέργεια πρώτη της συμμετοχής του Ε.Σ. στην Ουκ. ε., ή παράπλευρης απώλειας, όπως επικράτησε να λέγεται τις τελευταίες 10ετίες και ελληνιστί, ήταν ο διωγμός των ελλήνων της Οδησσού από τους μ. και οι ολέθριες συνέπειες, για τον ελληνισμό της Κριμαίας και μέχρι το Βατούμ, ενώ μέχρι τότε, τόσο με το Τσαρικό, όσο και με το Σοβιετικό καθεστώς ουδ’ ένας τους έθιξε. Δύο μήνες αργότερα, συνέχισαν τους διωγμούς και τις δολοφονίες των ελλήνων, για την αποφυγή των οποίων τεράστιο προσφυγοκύμα κατέληξε στην Ελλάδα. Παρενέργεια δεύτερη, ήταν η ώθηση της σοβιετικής ηγεσίας προς σύναψη φιλίας με τον επίσης επαναστάτη, Μουσταφά Κεμάλ Πασά (Μ.Κ.Π.), στο πλαίσιο της οποίας ο Λένιν (Λ.) του προσέφερε πακτωλό χρημάτων και τεράστιες ποσότητες όπλων, πυρομαχικών και άλλων εφοδίων, καθώς επίσης και πραγματική πολιτική και ηθική υποστήριξη, σε αντίθεση με την εντελώς κίβδηλη των Αγγλο-Γάλλων ως προς την Ελλάδα. Οι δωρεές άρχισαν το καλοκαίρι του 1920, και εντάθηκαν τον 01-1921 και περισσότερο μετά την 16-03, οπότε ο Λ. παρέδωσε 200,6 χιλ χρυσού σε ράβδους, 33.275 τυφέκια , 57.986.000 φυσίγγια, 327 πολυβόλα, 54 τεμάχια πυροβολικού, 129.479 οβίδες, 1.500 σπάθες, 20.000 αντιασφυξιογόνες προσωπίδες, 30 δεξαμενές με πετρέλαιο, 2 δεξαμενές με βενζίνη, 8 με κηροζίνη, 10.030.000 χρυσά ρούβλια. Από τον Μάρτιο του 1922 αρχίζει η παράδοση εκατομμυρίων τυφεκίων Ρουμανίας, Ρωσίας και Μάνλιχερ, που δεν γράφω συγκεκριμένα, επειδή είναι απίστευτα. Οι ενδιαφερόμενοι, ας διαβάσουν το βιβλίο ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 1917, 100 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ. Η Επανάσταση της βίας και των ψευδαισθήσεων, εκδόσεις ΠΕΛΑΣΓΟΣ, του Γεωργίου Κουρκούτα Φιλολόγου καθηγητού, σελ. 116 και επόμενες.
Την 25-03-1921 ο Ιωάννης Μεταξάς κλήθηκε δια του πρώην συναδέλφου του Αθανασίου Εξαδακτύλου, από τον Δημήτριο Γούναρη, το σπίτι του Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη, προκειμένου να συνομιλήσουνε γενικά για την κατάσταση στην Μ. Ασία (Μ.Α.). Στη συζήτηση, ο οικοδεσπότης τον πληροφόρησε ότι η στρατιά της Μ. Α. είχε δύναμη 115.000 ανδρών η οποία κατείχε 72.000 manliher, 27.000 lebel, και μερικές χιλιάδες gra, γι’ αυτό και δεν μπορούσαν να επιστρατεύσουν άλλη ηλικία, διότι θα ήταν άοπλοι οι στρατιώτες. Συγκρίνοντας αυτόν τον οπλισμό, με τον δωρηθέντα από τους σοβιετικούς και τους Γάλλους αθροιστικά, διαπιστώνουμε ότι ο γενναιότερος στρατός του κόσμου και μάλιστα ενωμένος, δεν είχε προοπτική νίκης, πόσο μάλλον ο διχασμένος Ε.Σ..
Το καλοκαίρι του 1919, ο Μ.Κ.Π. ενώ πραγματοποιούσε γενική στρατιωτική επιθεώρηση στη Σμύρνη και άλλες 7 πόλεις, βρήκε σε αποθήκες φυλασσόμενες από Γάλλους αποικιακούς φρουρούς μεγάλες ποσότητες πολεμικού υλικού, αφ’ ότου είχε αφοπλιστεί η Τουρκία. Με διαταγή της Υπάτης Γαλλικής Αρμοστείας της Κων/πολης, διατάχθηκαν να αποσυρθούν οι φρουροί, οπότε το πολεμικό υλικό, διατέθηκε αμέσως για τον εξοπλισμό των επαναστατών (επ.). Ο π.Ε.Β. με υπόμνημα στον Κλεμανσό, ανέφερε ότι είχε ενδείξεις ενίσχυσής τους από τους Ιταλούς, κι ότι είχαν αποκτήσει πολεμικό υλικό, επαρκές για 300.000 και πλέον στρατό, αποφεύγοντας να διαμαρτυρηθεί, διότι όλος ή μέρος του, αυτός το παραχώρησε.
Την 26-10-1919 στο Μπεϊρούτ, ο Γάλλος στρα/γος για να ηγηθεί του Γαλλικού στρατού του στην Κιλικία, στην οποία έπειτα από σκληρές μάχες με τους Τούρκους, συνθηκολόγησαν, τους την παρέδωσε, μαζί με όλο τον βαρύ τους οπλισμό, που χρησιμοποίησαν κατά του Ε.Σ., αποδεσμευμένοι από το μέτωπο με τους Γάλλους, οι οποίοι έχοντας εξασφαλίσει τα συμφέροντά τους, «ξέχασαν» να εκπληρώσουν την υπόσχεση στον π.Ε.Β., για τη συμμετοχή του Ε.Σ. στην Ουκ. ε. Τα συμπεράσματα επαφίενται στην αμερόληπτη κρίση του καθενός.
Σημειωτέο, ότι δεν συμπεριέλαβα την ύλη του άρθρου αυτού στο προηγούμενο μου της 28-10-18, με τίτλο «Ιωάννης Μεταξάς» (Ι.Μ.)- Γεγονότα πρόδρομα του «ΟΧΙ» του 1940, επειδή ευρισκόμενος εξόριστος στην Κορσική δεν σχετίστηκε με την Ουκ. ε.. Τώρα τον μνημόνευσα, για να καταδεχθεί ότι, αν όπως το 1915 ο βασιλιάς Κων/νος και ο Ι.Μ., κάποιοι αντίστοιχοί τους, διαδραμάτιζαν ανάλογα το ρόλο τους, τον Ιανουάριο του 1919, θα είχε αποφευχθεί η συμμετοχή του Ε.Σ. στην Ουκ. ε., θα είχαν αποφύγει τον μάταιο θάνατο οι περίπου 400 στρατιωτικοί και δεν θα είχε ίσως συμβεί η Μικρασιατική καταστροφή.
