ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

Γιατί η μητρική μας γλώσσα είναι εχθρός της ξένης γλώσσας

γιατί-η-μητρική-μας-γλώσσα-είναι-εχθρό-748623

Του Δημήτρη Αντωνίου,

καθηγητή ΑγγλικήςB.A., κατόχου Masters ΒΠαιδαγωγικής & Γλωσσολογίας

aglo.academia@gmail.com

Αισθάνομαι λίγο περισσότερο από βέβαιος πως ο τίτλος του κειμένου θα ξενίσει, ενδεχομένως και να προκαλέσει κάποιους να συνοφριάσουν ή και να σκεφθούν, τι μας λέει…

Ωστόσο, ό,τι αποδεικνύεται εμπειρικά είναι ανόητο να προσπαθούμε να το διαψεύσουμε θεωρητικά.

Και τώρα, χωρίς πολλή φιλολογία και για να το καταλάβει και ο κόσμος, όπως λένε και οι δημοσιογράφοι του ηλεκτρονικού εγκλήματος ή διαφωτισμού, εισερχόμεθα στην ουσία του θέματος.

Μόλις πρόσφατα μιλώντας με κάποιον συνάδελφό μου του έθεσα το ερώτημα: Στους αρχάριους μαθητές αγγλικής πόσο χρόνο διαθέτει η καθηγήτρια να μιλάει ελληνικά και πόσο αγγλικά; Απάντηση: «Στα πρώτα χρόνια διαθέτει αρκετό χρόνο να εξηγεί στα ελληνικά τους κανόνες, αλλά και οι γονείς αντιδρούν εάν από την πρώτη μέρα μιλάμε στα παιδιά μόνο αγγλικά».

Η απάντηση που έδωσε ο συγκεκριμένος συνάδελφος, αφενός μεν σηκώνει πολλή συζήτηση, αλλά και αμφισβήτηση, αφετέρου είναι τελείως αβάσιμη και ατεκμηρίωτη και θυμίζει μέθοδο διδασκαλίας άλλων εποχών και άλλων αιώνων.

Όσο παράξενο και αν ακούγεται η απάντηση του συγκεκριμένου δασκάλου συμβαίνει να είναι και η σχεδόν πάγια θέση της συντριπτικής πλειοψηφίας των δασκάλων και φροντιστών της αγγλικής στην Ελλάδα.

Ας ασχοληθούμε τώρα λίγο περισσότερο με την απάντηση: α) Εξηγούμε στα πρωτάκια τους κανόνες στα ελληνικά, οι γονείς αντιδρούν αν μιλούμε αγγλικά από την πρώτη μέρα.

Απάντηση: α) Ένας εκπαιδευμένος και καταρτισμένος δάσκαλος ξένων γλωσσών δεν χρειάζεται να εξηγήσει απολύτως τίποτα στη μητρική γλώσσα των μαθητών. β) Οι γονείς με την άγνοιά τους δεν πρέπει να επιβάλλουν τις απόψεις τους στην εκπαιδευτική πορεία της διδασκαλίας της ξένης γλώσσας.

Βέβαια εδώ βγαίνει ένα ξεκάθαρο συμπέρασμα: Δεν πρέπει να δυσαρεστούμε τους πελάτες, τους κάνουμε το χατήρι ακόμα και αν αυτό αποβαίνει εις βάρος της μάθησης και της χρόνιας βλάβης της δεύτερης γλώσσας.

Τώρα απαντούμε στον τίτλο του άρθρου: Γιατί η μητρική γλώσσα είναι εχθρός της ξένης γλώσσας; Η μητρική μας γλώσσα είναι η οικοδέσποινα και η ξένη γλώσσα είναι ο εισβολέας και απρόσκλητος επισκέπτης, γιατί να γίνει δεκτή με ανοικτάς αγκάλας. Η μητρική γλώσσα κυριαρχεί και μονοπωλεί στον εγκέφαλο μέχρι μία ηλικία και ξαφνικά μια άλλη γλώσσα απρόσκλητη και ανεπιθύμητη ζητά να συνεταιριστεί χωρίς κανένα αντάλλαγμα. Δεν είναι φυσιολογικό να θυμώνει; Όσον αφορά τις εξηγήσεις και διευκρινίσεις των κανόνων της ξένης γλώσσας στη μητρική αυτό και αν είναι από το χώρο της καταγωγής μου, τα Άγραφα.

Η λύση του προβλήματος είναι τόσο απλή, τόσο εύκολη αλλά και χιλιοεφαρμοσμένη που δύσκολα μπορεί να αμφισβητηθεί. Με την έναρξη της διδασκαλίας της ξένης γλώσσας η μητρική γλώσσα πρέπει να απομονώνεται, δεν υπάρχει.

Όσον αφορά τις εξηγήσεις των κανόνων στη μητρική γλώσσα είναι σπατάλη χρόνου και προκαλεί περισσότερη σύγχιση παρά διαφωτίζει.

Συμβαίνει να έχω διδάξει κάποιες χιλιάδες μαθητές και ποτέ δεν βγήκε από το στόμα μου μία λέξη στα ελληνικά, το ίδιο έκαναν και δεκάδες συνεργάτιδές μου που ήταν υπό την επίβλεψή μου.

Τα πρώτα μαθήματα διδασκαλίας της ξένης γλώσσας είναι και τα πλέον σημαντικά, διότι οριοθετούν τα σύνορα της μητρικής γλώσσας και τα δικαιώματα και τις διεκδικήσεις της άλλης γλώσσας.

Ας μου επιτραπεί εδώ μία πολύ προσωπική εμπειρία η οποία υπήρξε και η αφετηρία για όλη μου την διδακτική πορεία και εξέλιξη. Μόλις λίγες μέρες μετά την άφιξή μου στη Βοστώνη, πρωτεύουσα της Μασσαχουσέτης, στην πνευματούπολη του κόσμου, όπου εντός και γύρω από τη Βοστώνη υπάρχουν 117 κολλέγια και πανεπιστήμια και μεταξύ αυτών, όπως το Harvard και το M.I.T., συμβαίνει να είναι από τα πλέον φημισμένα του κόσμου. Η ιστορία αυτών των κολλεγίων και πανεπιστημίων άρχισε στις αρχές του 1600, ο αείμνηστος αδελφός μου Αντώνης προσέλαβε έναν καθηγητή αγγλικής του Πανεπιστημίου της Βοστώνης να μου κάνει ιδιαίτερα μαθήματα για περίπου ένα μήνα ώσπου να αρχίσω κανονικά μαθήματα στο Boston School of Modern Languages όπου η διδασκαλία ήταν πέντε ώρες την ημέρα με διαφορετικούς καθηγητές, ο κ. καθηγητής αν και μιλούσε άπταιστα ελληνικά και τέσσερις άλλες γλώσσες, γεννημένος στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, από το στόμα του ποτέ δεν άκουσα μία ελληνική λέξη. Αυτό δεν με εμπόδισε να γίνω καθηγητής αγγλικής λογοτεχνίας και άλλων ειδικοτήτων και να μπορώ να διδάσκω σε αμερικάνικα γυμνάσια και κολλέγια.

Τα παραπάνω περί διδασκαλίας της ξένης γλώσσας γράφονται για τους νεότερους που είτε υιοθέτησαν λάθος μοντέλα διδασκαλίας, είτε επινόησαν δικά τους και σε κάθε περίπτωση ο τρόπος που διδάσκουμε αντανακλά τον τρόπο που εμείς οι ίδιοι διδαχθήκαμε. Η διδασκαλία μιας ξένης γλώσσας είναι μία πάρα πολύ σοβαρή υπόθεση, η οποία συναπάγεται χρόνο και χρήμα. Τα αγαθά ή λάθη της διδασκαλίας δεν είναι άμεσα ορατά, άσχετα εάν αποκτούνται διάφοροι τίτλοι γλωσσομάθειας. Η ποιότητα μιας ξένης γλώσσας αποδεικνύεται δια της αντοχής της στο χρόνο και συγκεκριμένα στην προφορική της χρήση και μορφή. Σε μία συνέντευξη οι τίτλοι σπουδών ελάχιστη αξία έχουν. Εκείνο που έχει τεράστια σημασία είναι τι λέμε, πώς το λέμε, πώς το εκφράζουμε, πώς το αρθρώνουμε και κυρίως πόσο κατανοητοί γινόμαστε από το συνομιλητή μας ή συνομιλητές μας ή και το ακροατήριό μας. Φαντάζεστε έναν δυσνόητο ομιλητή που αναγκάζεστε να τον ακούσετε χωρίς να καταλαβαίνετε τι λέει;

Μία δεύτερη γλώσσα, όποια και αν είναι αυτή, απαιτεί διαρκή βελτίωση σε όλες της τις μορφές, διαφορετικά η μητρική γλώσσα επανέρχεται και προσπαθεί, συνήθως επιτυγχάνει, να διεκδικήσει την κυριαρχία της. Σε αυτή την περίπτωση σκεπτόμαστε ελληνικά και μιλάμε αγγλικά με αποτέλεσμα να μην γινόμαστε αντιληπτοί.

Μήπως χρειάζεται κάποια ακαδημία συντήρησης μετά παρέλευση ετών από της κτίσεως των διαφόρων τίτλων γλωσσομάθειας;

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου