Του Δημήτρη Χρυσόπουλου, φιλόλογου
Είναι δυστυχώς κανόνας πλέον κάθε υπουργός Παιδείας να προβαίνει στη δική του μεταρρύθμιση με την οποία θα φέρνει τα πάνω κάτω σε έναν τόσο κρίσιμο τομέα για το μέλλον της χώρας μας.
Δυστυχώς αυτό που γίνεται στην Ελλάδα δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο. Όποιος πολιτικός αναλαμβάνει το κρίσιμο χαρτοφυλάκιο της Παιδείας θεωρεί ότι είναι ένας χώρος, όπου μπορεί εύκολα να παίξει, χωρίς συνέπειες, με τα «οράματά» του. Και μπερδεύει τα πάντα: Αλλάζει εξεταστικά, ασχολείται με διορισμούς, καταργεί συμβούλια, επαναφέρει ή καταργεί φοιτητές και γενικά προσαρμόζει όλα όσα θέλει στα κομματικά μέτρα δίχως να ενδιαφέρεται για την ουσία του πράγματος.
Από που να αρχίσει και από που να τελειώσει κανείς. Διαβάζοντας στις σελίδες του ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ το αναλυτικό δημοσίευμα σχετικά με το νέο σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση που φέρνει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, όπως ανακοίνωσε τη Δευτέρα ο υπουργός Παιδείας Κωνσταντίνος Γαβρόγλου, κατέληξα σε ένα συμπέρασμα: για άλλη μια φορά μαθητές, καθηγητές και γονείς θα γίνουν πειραματόζωα στο βωμό μιας ακόμη εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, που το πιο πιθανό είναι σε δύο τρία χρόνια και πάλι να έχει αλλάξει εξ ολοκλήρου.
Σύμφωνα λοιπόν με το νέο σύστημα εισαγωγής που θα ισχύσει από τον Ιούνιο του 2020 από τα υποχρεωτικά μαθήματα, όπως αυτά προσδιορίζονται από την κατεύθυνση των υποψηφίων (Αρχαία, Ιστορία, Φυσική, Βιολογία, Μαθηματικά), καταργούνται τα Λατινικά και προστίθεται η Κοινωνιολογία.
Παράλληλα σύμφωνα με τις ανακοινώσεις το μάθημα των Αρχών Οικονομικής θεωρίας εμπλουτίζεται ως προς το περιεχόμενο για να αναδειχθεί η κοινωνική πλευρά της οικονομίας, ενώ καταργούνται οι συντελεστές βαρύτητας.
Οι ομάδες προσανατολισμού θα είναι τέσσερις από τρεις, όσες και τα επιστημονικά πεδία, θα υπάρχουν σχολές ελεύθερης πρόσβασης, ενώ προβλέπεται και κατάθεση μηχανογραφικού πριν την έναρξη της Γ’ λυκείου.
Η πιο σημαντική αλλαγή όμως -κατ’ εμέ- αφορά την κατάργηση των Λατινικών, απόφαση που έχει σηκώσει θύελλα διαμαρτυριών, με τους περισσότερους φιλολόγους να εκφράζουν την αντίθεσή τους απέναντι σ’ αυτή. Αρχικά θέλω να τονίσω ότι συμφωνώ με την Εταιρεία Ελλήνων Φιλολόγων που αναφέρει σε ανακοίνωσή της ότι «οι κλασσικές γλώσσες, τα Αρχαία Ελληνικά και τα Λατινικά, δεν είναι νεκρές, αλλά ζουν, ενυπάρχουν ενσωματωμένες στη σύγχρονη γλώσσα των επιστημών και της καθημερινής ζωής, συμβάλλοντας έτσι στην πνευματική και πολιτισμική ανάπτυξη του σύγχρονου οικουμενικού ανθρώπου».
Παρόλα αυτά θα ήταν σοβαρό ατόπημα εάν δεν παραδεχόμουν ότι η διδασκαλία των Λατινικών τα τελευταία έτη, όντως απέκτησε μηχανιστικό χαρακτήρα. Για αυτό και το Υπουργείο επικαλείται την «αποστήθιση». Όμως, η επαφή με τα μεγάλα κλασικά κείμενα της Λατινικής αποτελεί μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για βαθύτερη κατανόηση του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού, των μορφωτικών αξιών του και των βάσεων της σύγχρονης ευρωπαϊκής ταυτότητας.
Ενώ σε 30 χώρες της υπόλοιπης Ευρώπης διδάσκονται τα Αρχαία Ελληνικά, στη χώρα μας τείνουν να καταργηθούν τα Λατινικά, και οσονούπω προχωράμε στην καθαίρεση και των Αρχαιοελληνικών με τη σταδιακή αποδυνάμωσή τους. Μια χώρα όπως η δική μας, που υπήρξε η κοιτίδα του πολιτισμού, έπρεπε να αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση στην παιδεία που παρέχει στους μελλοντικούς επιστήμονες. Να καλλιεργεί το αίσθημα της συλλογικότητας και της συνύπαρξης με τους υπόλοιπους λαούς. Να διευρύνει τους πνευματικούς ορίζοντες των μαθητών της, να τους εξευγενίζει…
Επομένως, ζητούμενη πρέπει να είναι η βελτίωση της ύλης και της μεθόδου διδασκαλίας και όχι η κατάργηση των κλασικών γραμμάτων. Προφανώς και το εκπαιδευτικό σύστημα χρειάζεται ριζικές αλλαγές, όμως δεν είναι λύση να θέτω στο περιθώριο όσα δεν θέλω ή πεισματικά (λόγω πεποιθήσεων) αρνούμαι να βελτιώσω. Διότι και τα Αρχαία, όπως τα Λατινικά, επιδέχονται βελτιώσεων που θα τα καταστήσουν πραγματικά χρήσιμα για τους νέους.
Καμία γλώσσα, αρχαία και σύγχρονη δεν είναι άχρηστη, ιδίως όταν συνδυάζεται με λογοτεχνία ανώτερου επιπέδου. Πόσω μάλλον στην Ελλάδα που τα τελευταία χρόνια και κυρίως από το 2015 κι έκτοτε οι φιλολογικές σπουδές δέχονται μια σκληρή επίθεση και άγρια προσπάθεια υποβάθμισής τους.
Πρέπει λοιπόν να σταματήσει τα φαινόμενο κάθε λίγο και λιγάκι να έχουμε αμφιλεγόμενες παρεμβάσεις στον ευαίσθητο και κρίσιμο χώρο της Παιδείας. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα πρέπει να απαλλαγεί από το κράτος… Δεν γίνεται στο βωμό των πολιτικών σκοπιμοτήτων να αλλάζουμε κάθε τρεις και λίγο τα πάντα επειδή ο εκάστοτε υπουργός οραματίζεται να μείνει στην Ιστορία ως μεταρρυθμιστής της Παιδείας… Αν συνεχίσει να διαιωνίζεται αυτή η κατάσταση, δυστυχώς τα πράγματα αντί να καλυτερεύουν θα χειροτερεύουν μέρα με τη μέρα όλο και περισσότερο… Η Παιδεία μπορεί να δώσει λύσεις σε αρκετά προβλήματα της σύγχρονης Ελλάδας, αρκεί βέβαια να παρέχεται με τρόπο σωστό, που να αφουγκράζεται όλες τις απόψεις και να προσαρμόζεται στις εκάστοτε πραγματικές και όχι εικονικές ανάγκες της κοινωνίας μας…
Υ.Γ. 1 Είναι λογικό κάθε κλάδος να υπερασπίζεται τα δικαιώματά του, όμως στο δικό μας λειτούργημα, διότι δεν το θεωρώ ως ένα απλό επάγγελμα αλλά ως λειτούργημα, πρέπει να θέτουμε πάνω από όλα το κοινό καλό και όχι τις διδακτικές ώρες που κερδίζουμε ή χάνουμε με την εκάστοτε μεταρρύθμιση…
