Της Δωροθέας Πέρπερα,
φιλόλογου/ perpera.online
Μαζεύτηκαν τα κουβαδάκια, συμμαζεύτηκαν και τα βατραχοπέδιλα, μάλλον το ένα ζευγάρι, γιατί το άλλο το ξεχάσαμε σε κάποια ακτή. Αφήσαμε πρόχειρα 2 πετσέτες για την περίπτωση που θα ξαναβουτήξουμε στη θάλασσα, άλλωστε το καλοκαίρι ως θερμοκρασία είναι ακόμη εδώ -και επιμένουμε -πώς όχι;- οι περισσότεροι ό,τι θα πάμε και το επόμενο Σαββατοκύριακο σε κάποια παραλία για να δροσιστούμε.
Όσο και αν το καλοκαίρι «τραβά» σε διάρκεια, τα παιδιά, όπως και να έχει, καλούνται να βρουν τους σχολικούς ρυθμούς τους, καθώς η επιστροφή στο σχολείο είναι προ των πυλών.
Για πολλά παιδιά και τους γονείς τους, η επιστροφή στο σχολείο είναι μια χαρούμενη κατάσταση. Επανασύνδεση με τους φίλους και τις οικογένειες του σχολείου, ενθουσιασμός για την αγορά του νέου σχολικού εξοπλισμού και των καινούργιων ρούχων, επιστροφή στην κανονικότητα του σχολικού προγράμματος, ευκαιρία για λίγο προσωπικό χρόνο στους γονείς. Αλλά για πολλά άλλα παιδιά, το νέο σχολικό έτος φέρνει μαζί του μια μεγάλη δόση άγχους: Θα τα καταφέρω φέτος; Θα κάνω νέους φίλους; Μήπως θα είμαι απομονωμένος; Ο δάσκαλος θα είναι ενδιαφέρων, θα με συμπαθεί;
Σε ανάλογη ψυχολογική διάθεση βρίσκονται και πολλοί γονείς. Ανησυχούν για το τι θα φέρει η νέα σχολική χρονιά από έξοδα που θα αφορούν στα σχολικά κι εξωσχολικά βιβλία και τετράδια, δραστηριότητες, ένδυση (το ποσοστό του 11,3% του μηνιαίου εισοδήματος φαίνεται να αγγίζουν οι δαπάνες των γονιών σε τσάντες και σχολικά είδη στην Ελλάδα στην αρχή της σχολικής χρονιάς). Αγωνιούν αν τα παιδιά τους θα έχουν καλή επίδοση τη νέα σχολική χρονιά, αν βρουν φίλους στο νέο τους σχολείο, αν οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί θα έχουν μεταδοτικότητα. Αναρωτιούνται αν θα τα καταφέρουν να έχουν τον ελεύθερο χρόνο και την ανάλογη ενέργεια που θα χρειαστεί για τις μετακινήσεις των παιδιών και την επίβλεψη των εργασιών τους στο σπίτι.
Παρόλο που υπάρχει συνήθως ενθουσιασμός για τη νέα σχολική χρονιά, υπάρχει γενικά κάποιο επίπεδο ανησυχίας για το τι θα ακολουθήσει. Ας εστιάσουμε στο ότι η επιστροφή στο σχολείο θα να είναι συναρπαστική – αλλά «μπορεί» και λίγο αγχωτική – εποχή για το παιδί σας, σε οποιαδήποτε ηλικία. «Μπορεί» δεν «πρέπει» κιόλας. Με τη βοήθειά σας, δεν χρειάζεται να γίνει τόσο δύσκολη η μετάβαση. Ως γονέας, είστε ο πιο σημαντικός άνθρωπος στη ζωή του παιδιού σας, οπότε μπορείτε να κάνετε πολλά!
Αυτό που χρειάζεται σε όλες τις καταστάσεις είναι το μέτρο και η ισορροπία. Η ισορροπία ανάμεσα στον ενθουσιασμό και το άγχος για την επιστροφή στα θρανία επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, όπως το πρόγραμμα της οικογένειάς σας, οι σχέσεις των γονέων-εκπαιδευτικών και οι ευκαιρίες που δίνονται στο να ξεφεύγετε εσείς και τα παιδιά σας από τη ρουτίνα της εβδομάδας.
Για να μειώσετε αυτό το άγχος και να το αντικαταστήσετε με μια αίσθηση χαρούμενης προοπτικής για το τι μπορεί να φέρει το νέο σχολικό έτος, μπορείτε να υιοθετήσετε τις ακόλουθες συμβουλές για ένα ευτυχισμένο και επιτυχημένο σχολικό έτος.
Ας προσέχουμε πώς εξωτερικεύουμε τα συναισθήματά μας ως ενήλικες. Αντί ανασύροντας δικές μας δυσάρεστες σχολικές αναμνήσεις να προσθέτουμε στο παιδί μας άγχος, ας του επιτρέψουμε να εκφράσει τα δικά του συναισθήματα θετικά ή αρνητικά κι ας δώσουμε στις συζητήσεις μας βαρύτητα στο θετικό σενάριο πως αυτή η χρονιά θα είναι μια ευχάριστη εμπειρία. Τα παιδιά προσλαμβάνουν τα μηνύματα που στέλνουμε, γι’ αυτό κοιτάξτε τα μηνύματα αυτά να είναι αισιόδοξα και ελπιδοφόρα. Αν εσείς πιστεύετε πως τη νέα χρονιά το παιδί θα τα καταφέρει, το παιδί θα το δει σ ’εσάς (μέσα από τις κουβέντες σας και τη γλώσσα του σώματός σας), θα πιστέψει στον εαυτό του και θα αποκτήσει θετική οπτική κι αυτοπεποίθηση.
Επαναφέρετε το πρόγραμμα ημέρας που αφορά για παράδειγμα τις ώρες του ύπνου και των γευμάτων. Αυτό προσφέρει ασφάλεια και προετοιμάζει καλύτερα για τις ρουτίνες και τις προσδοκίες της σχολικής ημέρας. Καθιερώστε επίσης οικογενειακούς κανόνες σχετικά με τη χρήση τηλεόρασης, υπολογιστή και βιντεοπαιχνιδιών. Κανείς δεν σχηματίζει υγιή σχέση με μια οθόνη, δημιουργούμε σχέσεις μόνο με πραγματικούς ανθρώπους και το σπίτι είναι όπου γεννιούνται και αναπτύσσονται αυτές οι σχέσεις και οι δεξιότητες ζωής που τις περιβάλλουν.
Ας αποφύγουμε τις συγκρίσεις που δημιουργούν άγχος και ανταγωνιστικότητα. Αρκετή ανταγωνιστικότητα κυριαρχεί σε όλους τους τομείς του πολιτισμού μας. Ας μη συμβάλλουμε κι εμείς στο να γίνει το σχολείο ένα ανταγωνιστικό άθλημα εστιάζοντας στις βαθμολογίες. Ας δώσουμε βαρύτητα στα ταλέντα και τα χαρίσματα του παιδιού μας.
Θυμηθείτε (και εσείς αλλά και οι εκπαιδευτικοί ) πως η εργασίες στο σπίτι είναι ευθύνη του παιδιού, μια συνεργασία εκπαιδευτικού και μαθητή. Ο γονιός πρέπει να δείξει εμπιστοσύνη στο παιδί του. Άλλωστε η υπομονή του και κάποτε οι γνώσεις του δεν μπορούν να βοηθήσουν το παιδί. Δουλεύοντας μόνο του θα μάθει πώς να χειρίζεται τις δικές του ευθύνες.
Αποφύγετε τον πειρασμό να εμπλέξετε υπερβολικά τα παιδιά σας στις δραστηριότητες μετά το σχολείο. Ακολουθήστε το μέτρο και την ισορροπία για σας και τα παιδιά σας. Τα παιδιά χρειάζονται πολύ λιγότερες δραστηριότητες μετά το σχολείο και πολύ πιο οικογενειακό χρόνο.
Εκμεταλλευτείτε με τον καλύτερο τρόπο τις μετακινήσεις των παιδιών. Ας γίνουν εμπειρίες χωρίς κινητό τηλέφωνο. Σκεφτείτε το μήνυμα που στέλνουμε στα παιδιά μας, όταν δεν δίνεται η προσοχή μας σε άλλους στο δρόμο προς και από το σχολείο ή τις εξωσχολικές δραστηριότητες, αλλά συντονιζόμαστε σε αυτό που συμβαίνει στη ζωή τους. Μία σχετική συνήθεια που βοηθάει στην καλύτερη επικοινωνία των μελών της οικογένειας και σχετίζεται σταθερά με την επιτυχία στο σχολείο είναι και το να τρώμε παρέα κάποιο γεύμα.
Τέλος κάντε προτεραιότητα τη φροντίδα του δικού σας εαυτού. Τα παιδιά δεν χρειάζονται εξουθενωμένους, νευρικούς και χωρίς προσωπική ζωή ανθρώπους ως γονείς, ως παράδειγμά τους. Και ναι το σχολείο μπορεί να είναι μια ευχάριστη εμπειρία, εφόσον γονείς και παιδί επικεντρωθούν στα θετικά γεγονότα.
Την Τρίτη 11 Σεπτεμβρίου θα χτυπήσει το πρώτο κουδούνι σημαίνοντας την έναρξη του σχολικού έτους! Καλή και δημιουργική σχολική χρονιά!
