Γράφει ο Κωνσταντίνος Απ. Σουλιώτης, επ. λυκειάρχης
Στην 35ετή εκπαιδευτική μου πορεία είχα την ευκαιρία να γνωρίσω και να συνεργασθώ με ανθρώπους του Πνεύματος, οι όποιοι διακατέχονταν από ανησυχίες για το μέλλον των παιδιών και της νεολαίας γενικότερα Είχα, όμως, και την εξαιρετική τιμή να συνεργασθώ στενότατα και με τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟ, τον οραματιστή και τον αγωνιστή για την ανέλιξη της κοινωνίας, την οποία εννοούσε και στήριζε στην Παιδεία των αρχών και των αξιών.
Η ενασχόληση του αειμνήστου Αρχιεπισκόπου με τα θέματα της Παιδείας υπήρξε εντυπωσιακή, όπως αυτό φαίνεται και από τις τακτικές επαφές που είχε με τις κατά καιρούς ηγεσίες της Εκπαίδευσης, τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές, τους φοιτητές και τα σχολεία γενικότερα. Σε ομιλία του προς τους εκπαιδευτικούς λειτουργούς όλων των βαθμίδων του Ν. Μαγνησίας είπε: «Ο χώρος της Παιδείας δοκιμάζεται σε βαθμό επικίνδυνο, πού συνιστά μια ευθεία απειλή εναντίον του μέλλοντος της πατρίδος μας και πού μέλλει να έχει σοβαρές επιπτώσεις επάνω στην εξέλιξη της ζωής των σημερινών νέων, που θα κληθούν σε λίγα χρόνια να αναλάβουν στα χέρια τους τις τύχες αυτού του τόπου… Σάς καλώ σε συναγερμό για την αντιμετώπιση της καταστάσεως, που βρίσκεται σε φάση θανάσιμη… Το σημερινό σχολείο θέλει γκρέμισμα και νέο κτίσιμο. Αυτή είναι η δική μου γνώμη. Καθώς σκύβω πάνω του προσπαθώ να διακρίνω αν μέσα στο σημερινό σχολείο οικοδομείται ο άνθρωπος που χρειάζεται η σημερινή μας κοινωνία, αυτός που οριοθετείται από την μακροχρόνια παράδοσή μας…». Σε άλλη ομιλία του, επίσης προς τους εκπαιδευτικούς, τόνισε: «… Η Παιδεία μας δεν επιτρέπεται να περιορίζεται στην προσφορά της εγκεφαλικής απλώς γνώσεως, αλλά να επεκτείνεται και στην περιοχή της ψυχής, καλλιεργώντας την αρετή, το ήθος, την ευσέβεια, την φιλογένεια και όλα όσα συνθέτουν την εικόνα του αληθινού ανθρώπου…».
Το θέμα της Παιδείας ήταν στις προτεραιότητες του χαρισματικού Αρχιεπισκόπου. Προσπαθούσε με κάθε τρόπο να συμβάλει στη σωστή πορεία της και γι’ αυτό στις τακτικές του συναντήσεις με στελέχη του ΥΠΕΠΘ, αλλά και με τους εκπαιδευτικούς, τόνιζε ότι πρέπει να εργάζονται για τη θεραπεία των πληγών της, οι όποιες κατά τη γνώμη του ήταν: 1) Η έλλειψη εθνικής εκπαιδευτικής στρατηγικής, η όποια συνοδεύεται και από την απουσία σαφούς σκοποθεσίας της. Η Παιδεία πρέπει να προετοιμάζει τον άνθρωπο, που θα αγαπά την πατρίδα του, θα σέβεται το Θεό των πατέρων του και θα τιμά τις πνευματικές και πολιτιστικές αξίες του τόπου ή, όπως έλεγε ο άγιος Πατροκοσμάς, πρέπει να προσφέρει ήθος και γνώση, ήθελε, δηλαδή, την Παιδεία διαπλαστική του ήθους και του πνεύματος. Και τα δύο μαζί συνθέτουν την αληθινή σκοποθεσία της Ελληνικής μας Παιδείας. 2) Η υποκατάσταση του Δασκάλου από τους διδάσκοντες. Ο δάσκαλος πρέπει να είναι προσηλωμένος στο χρέος, να εκλαμβάνει την αποστολή του ως λειτούργημα ιερό, να βλέπει το σχολείο σαν έναν άλλο ναό, όπου ιερουργεί το μυστήριο της μύησης στους μυστικούς κόσμους της γνώσεως και της διάπλασης των χαρακτήρων. 3) Η κομματικοποίηση της Εκπαίδευσης με τη συνακόλουθη αναξιοκρατία. Ο χώρος της Παιδείας είναι ιερός και πρέπει να βρίσκεται μακριά από κομματικές επιρροές και επιλογές, γιατί έτσι γίνονται χειρισμοί με ιδιοτέλεια, οι όποιοι δυναμιτίζουν την αξιοκρατία και απωθούν στο περιθώριο συνήθως τους άξιους, ενώ προβάλλουν τις μετριότητες πού διαθέτουν κομματική ταυτότητα και πιστότητα. 4) Η διαταραχή των σχέσεων δασκάλου – μαθητή. Πρέπει να υπάρχει στενή προσωπική σχέση ανάμεσα σε μαθητή και δάσκαλο, η οποία να στηρίζεται στην εμπιστοσύνη, στην αναγνώριση της αξίας του δασκάλου, στο σεβασμό και την αναγνώριση του παιδευτικού του έργου, στην πατρική του φροντίδα για τα προβλήματα του μαθητή. 5) Η διαλυμένη οικογένεια η οποία κρύβεται πίσω από μια σειρά προβλημάτων των παιδιών, που αναμεταδίδει την κρίση μέσα στην Εκπαίδευση. Παιδιά πού προέρχονται είτε από διαλυμένα σπίτια είτε από κλονιζόμενες οικογένειες κουβαλούν μαζί τους στο σχολείο τα οικογενειακά, συναισθηματικά και ψυχολογικά τους προβλήματα που καθιστούν την ίδια πλέον την Εκπαίδευση προβληματική. Η συνεργασία του σπιτιού με το σχολείο πρέπει να είναι αναπόσπαστο τμήμα για την επιτυχία του παιδευτικού έργου. 6) Η αδυναμία ή η αδιαφορία σύνδεσης των μαθητών με τα στοιχεία της εθνικής, θρησκευτικής και πολιτισμικής μας παράδοσης. Η Παιδεία καλείται να διαπλάσει χαρακτήρες και να μην περιορίζεται απλώς στη μετάδοση ξηρών γνώσεων, η οποία δημιουργεί την άνθηση της παραπαιδείας και παραμερίζει τις αρχές και τις άξιες, την καλλιέργεια της γλώσσας, της παράδοσης, της θρησκείας, των δεσμών που συνέχουν συγχρονικά και διαχρονικά ένα έθνος, μια κοινωνία. 7) Η λεξιπενία των μαθητών και η αδυναμία τους να εκφρασθούν, που οφείλεται στην περιπέτεια του γλωσσικού ζητήματος. Οι νέοι πρέπει να μαθαίνουν τη μεγάλη και πλούσια ιστορική μας γλώσσα σε όλη τη διαχρονική εξέλιξή της, ώστε να είναι κάτοχοι και του γλωσσικού εκφραστικού μας οργάνου αλλά και του πολιτισμικού μας πλούτου, μια και η γλώσσα είναι φορέας των πολιτισμικών αγαθών του λαού μας και κρηπίδα της υποστάσεώς του. Με την κυριαρχία του πάνω στη γλώσσα ο νέος θα είναι σε θέση να σκεφθεί ανετότερα και ωριμότερα, να εκφράσει εναργέστερα τα διανοήματά του και να ξεπεράσει το σημερινό φαινόμενο της «αλεξίας». 8) Οι προχειρότητες και οι αυτοσχεδιασμοί στον χώρο της Εκπαίδευσης είναι πληγή αίμάσσουσα, γιατί τίποτα δε μένει σταθερό και κανένας δεν ξέρει τι θα ισχύει την επόμενη χρονιά. Οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να έχουν συνέχεια και να μη γίνονται οι αλλαγές για τις αλλαγές, αλλά για τη βελτίωση της παρεχόμενης Παιδείας, η οποία οδηγεί τα πράγματα προς το καλύτερο επ’ ωφελεία του ανθρώπου. Κανείς δεν δικαιούται να παίζει εν ου παικτοίς, για τα παιδιά μας, για το καλό του τόπου και όλης της κοινωνίας.
Εξαιρετικό υπήρξε το ενδιαφέρον και η συμβολή του Μακαριωτάτου και στα θέματα της Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης. Ως Μητροπολίτης Δημητριάδος εργάστηκε και πέτυχε να ιδρυθούν και να λειτουργήσουν υποδειγματικά στο Βόλο δύο Εκκλησιαστικά Σχολεία, το Μέσο Εκκλησιαστικό Φροντιστήριο και το Εκκλησιαστικό Λύκειο, των οποίων η προσφορά υπήρξε μεγάλη και αποτελεσματική για την επάνδρωση με καταρτισμένους και άξιους κληρικούς των ενοριών των ιερών Μητροπόλεων του Θεσσαλικού χώρου και όχι μόνον. Ως Αρχιεπίσκοπος εργάστηκε σκληρά και μεθοδικά για τη βελτιωτική μεταρρύθμιση της Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης και πέτυχε την ψήφιση του άριθμ. 3432 νόμου ΦΕΚ 14/3-2-2006 «Δομή και λειτουργία της Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης» επί τη βάσει του οποίου λειτουργούν σήμερα τα σχολεία της.
Θα μπορούσε κανείς να γράψει πολλά για τις θέσεις, το ενδιαφέρον και τους αγώνες του μεγάλου ανδρός της Ορθοδοξίας και της Ελλάδος μακαριστού ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ για την Παιδεία και την Εκπαίδευση αλλά ό χώρος δεν μας το επιτρέπει.
Θα κλείσουμε την αναφορά μας αυτή με ένα απόσπασμα από τον Ενθρονιστήριο λόγο του ως Αρχιεπισκόπου την 9η Μαΐου 1998:«…απευθύνομαι ειδικά στους Νέους της Πατρίδος μας και τούς λέγω. Παιδιά μου, χρυσά της Ελλάδος παιδιά. Είσθε το καμάρι του Γένους, η δαφνοστεφανωμένη απαντοχή μας… σήμερα αυτός που σας μιλά παίρνει επάνω του την ευθύνη για τις απέναντι σας αμαρτίες όλης της γενιάς του και σας ζητά συγγνώμη. Θέλει, όμως, ταυτόχρονα να σας πει πώς καμιά αμαρτία δική μας, καμιά αστοχία δική σας δεν μπορεί να σας κλείσει το δρόμο προς την καταξίωση. Τα αδιέξοδα πλήθυναν. Τώρα η αδυσώπητηανάγκη σας καλεί σε απόφαση. Ελάτε κοντά στηνΕκκλησία, ελάτε στην πίστη, ελάτε στο Χριστό. Η Μητέρα Εκκλησία έχει τα μέσα θεία και ανθρώπιναγιανα σας οδηγήσει στο δρόμο της επιτυχίας…».
