Του Κων. Απ. Σουλιώτη, επ. λυκειάρχη
1. Ο Δημιουργός του υλικού κόσμου
Ο υλικός κόσμος οφείλει την ύπαρξη του στη δημιουργική βούληση και ενέργεια του Θεού. Είναι δηλαδή και ο υλικός κόσμος έργο της μόνης αυθύπαρκτης προσωπικής ανώτατης Αρχής, του αιώνιου και παντοδύναμου Θεού. Αυτή ακριβώς η αλήθεια εκφράζεται εμφατικά στον πρώτο κιόλας στίχο της Αγίας Γραφής• «εν αρχή εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την γην» (Γεν. α’ 1 πρβλ. και Κολ. α’ 16 – 17), και στο πρώτο άρθρο του Συμβόλου της Πίστεως μας, όπου διατυπώνεται η καθολική πίστη της Εκκλησίας ότι ποιητής και των «ορατών είναι ο Θεός».
Σύμφωνα με τη διδασκαλία της εκκλησίας μας, ο κόσμος στο σύνολό του είναι δημιούργημα και των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδας, η όπως γράφει ο Μ. Αθανάσιος, «ο πατήρ δι’ υιού εν αγίω πνεύματι ποιεί τα πάντα», ο Υιός είναι «ο δι’ ου τα πάντα» και το Άγιο Πνεύμα είναι το «εν ω τα πάντα». Η συμμετοχή των τριών θείων προσώπων στο έργο της δημιουργίας δεν πρέπει να θεωρηθεί ενέργεια ξεχωριστή του καθενός, γιατί στα τρία θεία πρόσωπα υπάρχει ενότητα θέλησης, δύναμης και ενέργειας.
2. Δημιουργία «εκ του μηδενός».
Η Αγιογραφική φράση «εν αρχή εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την γην» επιβεβαιώνει την αλήθεια ότι ο Τριαδικός Θεός δημιούργησε τον κόσμο «εκ του μηδενός». Το «εν αρχή» σημαίνει ότι πριν από τη δημιουργία δεν υπήρχε απολύτως τίποτε πλην του Τριαδικού Θεού. Το ρήμα «εποίησεν» σημαίνει δημιουργία «εκ του μηδενός» χωρίς τη μεσολάβηση ή τη χρησιμοποίηση κάποιου μέσου ή υλικού και έπειτα σημαίνει «έδωσε μορφή». Συνεπώς, ο κόσμος δημιουργήθηκε από τον Θεό «εξ ουκ όντων» και άρχισε να υπάρχει από τη στιγμή κατά την οποία ο Θεός θέλησε να πραγματοποιήσει την προαιώνια βουλή του για τη δημιουργία.
Ο κόσμος δεν είναι αποτέλεσμα διαμορφωτικής ενέργειας του Θεού επάνω σε κάποια προϋπάρχουσα ύλη, αλλά η ύλη είναι δημιούργημα του Θεού «εκ του μηδενός». Αν υποτεθεί ότι ο Θεός είναι διαμορφωτής κάποιας προϋπάρχουσας ύλης καταργείται η ανεξαρτησία του και η αυτάρκειά του, περιορίζεται η δημιουργική του δύναμη και ενέργεια, θεωρείται εξαρτημένος από την ύλη και αίρεται η απειρία του και η απολυτότητά του.
Ούτε επίσης η θεωρία «περί απορροής του κόσμου εκ Θεού» είναι ορθή, γιατί αυτό θα σήμαινε απώλεια της ουσίας του Θεού, καθώς και ότι η θεία ουσία είναι υλικό ή φυσικό θέμα και η ενέργειά της φυσική ή υλική ενέργεια, άποψη η οποία δεν έχει κανένα λογικό ή Αγιογραφικό έρεισμα. Ο κόσμος, κατά συνέπεια, είναι δημιούργημα της σοφίας, της δύναμης, της ελεύθερης θέλησης και της αγάπης του Τριαδικού Θεού «εκ του μηδενός» και «εξ ουκ όντων» (Ψαλμ. 113,11).
3. Δημιουργία «εν χρόνω».
Ο υλικός κόσμος, όπως και ο πνευματικός, έλαβε την ύπαρξη του σε ορισμένη χρονική στιγμή. Υπήρξε δηλαδή περίοδος που ο υλικός κόσμος δεν υπήρχε• υπήρχε μόνον ο άναρχος Τριαδικός Θεός. Η Αγία Γραφή αποκαλύπτει την αλήθεια αυτή λέγοντας ότι «προ του όρη γεννηθήναι και πλασθήναι την γην και από του αιώνος και έως του αιώνος συ ει» (ψαλ.89,3)
Ο κόσμος άρχισε να υπάρχει από τότε που ο Τριαδικός Θεός πραγματοποίησε την προαιώνια βουλή του για τη δημιουργία. Συνεπώς ο κόσμος δημιουργήθηκε «εν χρόνω». Άλλωστε πριν από τη δημιουργία η έννοια του χρόνου δεν υπήρχε• ο χρόνος ως έννοια υπάρχει από τη στιγμή που δόθηκε το πρώτο δημιουργικό παράγγελμα του Θεού (Εβρ. α’2. παροιμ. η’ 22-23). Είναι δηλαδή χρόνος και κόσμος ταυτόχρονα και αποτέλεσμα της ελεύθερης βούλησης του Θεού, η οποία εκδηλώθηκε σε κάποια δεδομένη στιγμή «εν χρόνω»
4. Τάξη της δημιουργίας.
Η δημιουργία του σύμπαντος κόσμου έγινε με τάξη και ακρίβεια, η οποία διαλαλεί στους αιώνες τη σοφία του Θεού και προκαλεί τον σεβασμό και τη δοξολογία των λογικών δημιουργημάτων του, αγγέλων και ανθρώπων.
Από τη διήγηση της Γενέσεως διαπιστώνουμε ότι ο Θεός φέρνει στην ύπαρξή τους τα διάφορα δημιουργήματα κλιμακηδόν, με σειρά και τάξη. Δε δημιουργεί τυχαίως, αλλά πρώτα δημιουργεί τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την ύπαρξη κάθε δημιουργήματος και κατόπιν προχωρεί στη δημιουργία του. Έτσι, η δημιουργία άρχισε από τα γενικά και προχώρησε στα μερικά, από τα ατελέστερα στα τελειότερα, από τα απλούστερα στα συνθετότερα, από τα ανόργανα στα ενόργανα, από τα άψυχα στα έμψυχα. Αυτό αποκαλύπτεται και διδάσκεται στην πρώτη φράση της Αγίας Γραφής «εν αρχή εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την γην», δηλαδή δημιουργείται πρώτα η κοσμική ύλη, η οποία ήταν ακατασκεύαστη για την εξέλιξη της δημιουργίας και από την ύλη αυτή στη συνέχεια έγιναν με τη δημιουργική δύναμη και ενέργεια του Θεού όλα τα δημιουργήματα, με μόνο τον λόγο του «και είπεν ο Θεός γεννηθήτω… και εγένετο».
Το όλο έργο της δημιουργίας συντελέστηκε σε έξι ημέρες (Γεν. α’ 3-17). Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι στη δημιουργία η ημέρα δεν είναι το ηλιακό εικοσιτετράωρο, αλλά μεγάλη – άγνωστο ποιας χρονικής διάρκειας – κοσμογονική πρόοδος (Β’ Πετρ. γ’8).
Κατά δημιουργική ημέρα έχουμε τα εξής δημιουργήματα :
Πρώτη ημέρα : Το φως• δεν πρόκειται για το ηλιακό ή αστρικό φως, αλλά περί άλλου φωτός, ίσως για το διάχυτο φως των νεφελοειδών, το οποίο προέρχεται από την εξουδετέρωση των αντίθετων ηλεκτρισμών, που ήταν απαραίτητη προυπόθεση για την εξέλιξη και τη ζωή των άλλων δημιουργημάτων.
Δεύτερη ημέρα : Το στερέωμα (ουρανός), με το οποίο έγινε χωρισμός των υδάτων.
Τρίτη ημέρα : Την συγκέντρωση των υδάτων σε ορισμένα μέρη (θάλασσες, ωκεανοί κ.λ.π.), την εμφάνιση της ξηράς και τη βλάστηση.
Τέταρτη ημέρα : Την εμφάνιση του ηλίου, της σελήνης και των άστρων.
Πέμπτη ημέρα : Τα υδρόβια ζώα, τα αμφίβια και τα πτηνά.
Έκτη ημέρα : Τα τετράποδα ζώα, τα ερπετά και ως επιστέγασμα όλων και όλης της δημιουργίας τον άνθρωπο.
Στην Αγία Γραφή γίνεται λόγος και για Έβδομη ημέρα, την οποία ιδιαίτερα ευλόγησε ο Θεός : «και ευλόγησεν ο Θεός την ημέραν την εβδόμην και ηγίασεν αυτήν ότι εν αυτή κατέπαυσεν από πάντων των έργων αυτού» (Γεν. Β’3). Σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας μας, η Έβδομη ημέρα συνεχίζεται με τους φυσικούς, βιολογικούς και ηθικούς νόμους, τους οποίους, κατά τη δημιουργία, έθεσε ο Θεός στο σύμπαν και στα εντός του σύμπαντος όντα, για την εκπλήρωση του σκοπού της δημιουργίας.
