Του Θωμά Στραβέλη, συγγραφέα – πανεπιστημιακού
1. Οι παραθαλάσσιες συνομιλίες, τα βράδια, κάτω απ’ το φως του φεγγαριού, και να’ ναι Αύγουστος, με συγκινούν, με κάνουν ευτυχισμένο. Δεν υπάρχει τίποτα ομορφότερο από μία τέτοια συνομιλία μ’ έναν φίλο. Ν’ ανταλλάσσεις μαζί του σκέψεις, στη θέα ορισμένων λεπτομερειών τού τοπίου και κάποιων συνηθισμένων αντικειμένων, όπως ένα βότσαλο, ένα κοχύλι, ένα όστρακο, που δίνουν, συχνά, λαβή για μεγαλύτερες συζητήσεις.
Αυτές οι συνομιλίες αποσκοπούν στην αποκάλυψη των εσφαλμένων ερμηνειών, όχι μόνο των καθημερινών μας αντιλήψεων, αλλά και των αληθειών των μαθηματικών και, προπαντός, της ποιητικής γεωμετρίας της ζωής. Μία τέτοια μορφή διαλόγου θυμίζει τον Πλάτωνα. Είναι αδύνατο, πολλές φορές, να χωρίσει κανείς το αίτιο από το αιτιατό. Είναι αδύνατο, δηλαδή, να ξεχωρίσεις τη σταγόνα του νερού μέσα σ’ ένα σύννεφο… Αδιάκοπη είναι η ροή των πραγμάτων. Κι ο μηχανισμός του Σύμπαντος θα είναι, πάντα, ο μεγάλος άγνωστος. Και λες πια: «Ένας δεν είμαι, αλλά φουσάτα ολόκληρα σαλεύουν πίσω μου, άνθρωποι μαύροι, κίτρινοι, ξανθοί, σαν κόκκοι άμμου, αμέτρητοι». Μα δε θα ρωτούσα πια να μάθω τίποτ’ άλλο, στο ξημέρωμα. Ίσως θα’ βρισκα, βαθιά, με το φίλο μου, γελώντας, αγαπώντας, κλαίγοντας, το μυστικό του κόσμου.
2. Οι επιστήμονες πιστεύουν πως μέσα στην ανθρώπινη σφαίρα ο αγώνας για την επιβίωση υποκαθίσταται, βαθμιαία, με την πρόοδο της κοινωνικής συνεργασίας. Η εγωιστική επιθετικότητα, λ.χ., παραχωρεί τη θέση της στην αλληλοβοήθεια και την αλληλοκατανόηση.
Γενικά, ο νόμος τού πολιτισμού προβάλλει βραδέως, αλλά ασφαλώς, μέσα από το χάος τής αγριότητας. Σιγά σιγά, όμως, αποκτούμε συνείδηση τού ότι ο καλύτερος τρόπος διασφάλισης του ατομικού ανθρώπου, είναι η φιλική συνεργασία ολόκληρου του ανθρώπινου γένους.
