Του Δημήτρη Αντωνίου, Καθηγητή Αγγλικής
aglo.academia@gmail.com
Ήταν 4 Ιουλίου του 1776 όταν ο αμερικανικός λαός κήρυξε την ανεξαρτησία του από τον αποικιοκρατικό ζυγό της Αγγλίας. Από τότε μέχρι σήμερα πέρασαν 242 χρόνια και η σημερινή Αμερική, ή ακριβέστερα η ΗΠΑ, δεν έχουν καμία σχέση με εκείνη την Αμερική των 13 πολιτειών που απεικονίζονται στην σημαία τους με τις 13 ραβδώσεις. Η σημαία τους επίσης φέρει και 50 αστέρια που συμβολίζουν τις 50 πολιτείες από τις οποίες αποτελούνται οι σημερινές ΗΠΑ και στο σύνολό τους αποτελούν έναν πληθυσμό 325 εκατομμυρίων και μία έκταση 9.525.000 χλμ. Το κατά κεφαλήν εισόδημά τους είναι 57.446 δολάρια και το ακαθάριστο εθνικό τους ετήσιο προϊον 18,57 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Αλλά ας επικεντρωθούμε σε συγκεκριμένες πτυχές αυτής της υπερδύναμης όπως συνηθίζεται να αποκαλείται.
Από το 1776 που κήρυξε την ανεξαρτησία της και μέχρι το 1959, οπότε η Χαβάη προσαρτήστηκε στις ΗΠΑ ως η 50η πολιτεία, συνέχισε να επεκτείνεται με αποτέλεσμα να φθάσει στη σημερινή της μορφή. Ενδεχομένως να είναι το μοναδικό κράτος στον κόσμο, το οποίο ποτέ δεν έχασε κανένα από τα εδάφη που κατακτούσε, αποκτούσε ή και αγόραζε. Αναφέρομαι και στις τρεις περιπτώσεις που αφορούσαν είτε τους γηγενείς, ή τους Ισπανούς ή τους Γάλλους και τους Ρώσους από τους οποίους αγόρασαν την Αλάσκα που είναι περίπου το 1/4 των ΗΠΑ σε μέγεθος, αντί του ποσού των 7.200.000 δολαρίων, το 1867 και από τους Γάλλους αγόρασαν την περιοχή της Λουιζιάνας, που αντιστοιχεί σε μέγεθος 4 φορές της Γαλλίας, αντί του ποσού των 15 εκατομμυρίων δολαρίων, το 1803, από τον Μέγα Ναπολέοντα.
Το πολιτικό τους σύστημα. Όσο και αν μερικοί το λοιδορούν, το πολιτικό τους σύστημα δεν παύει να είναι ένα από τα πλέον υγιή πολιτικά συστήματα στον δυτικό κόσμο. Εξασφαλίζει σταθερότητα, εναλλαγή στην εξουσία σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα και όλοι έχουν δικαίωμα στην πολιτική εξουσία ασχέτου φυλής, θρησκείας, καταγωγής ή εθνικότητας. Οι τρεις κορυφαίοι θεσμοί ήτοι η εκτελεστική εξουσία, η νομοθετική και δικαστική εξουσία λειτουργούν τελείως ανεξάρτητα και εγγυόνται την πολιτική σταθερότητα. Ο ίδιος ο Πρόεδρος, αν χρειαστεί, μπορεί να καταψηφιστεί και να αποπεμφθεί και να εγκαταλείψει την προεδρία, περίπτωση Ρίτσαρτ Νίξον.
Το εκπαιδευτικό τους σύστημα. Ακόμα και όσοι αντιπαθούν ή και καταφέρονται εναντίον των Αμερικανών, εάν τα παιδιά τους κερδίσουν μια υποτροφία σε ένα Αμερικάνικο πανεπιστήμιο, είναι βέβαιον πως θα δεχθούν την υποτροφία με μεγάλη χαρά. Κανένας δεν αμφισβητεί πως έχουν τα περισσότερα και τα καλύτερα πανεπιστήμια στον κόσμο. Κανένας χαρισματικός φοιτητής δεν θα στερηθεί της ευκαιρίας να φοιτήσει στα μεγαλύτερα και ακριβότερα πανεπιστήμια επειδή συνέβη να είναι φτωχός και οι γονείς του να αδυνατούν να πληρώσουν τα πανάκριβα δίδακτρα. Τα πανεπιστήμιά τους και τα κολέγιά τους χωρίζονται σε ιδιωτικά και πολιτειακά. Ωστόσο, λέγοντας ιδιωτικά δεν σημαίνει πως κάποιος ή κάποιοι επιχειρηματίες αποκτούν τεράστια κέρδη. Αυτά τα εκπαιδευτικά ιδρύματα διοικούνται από εφόρους, τους λεγόμενους trustees, οι οποίοι είναι και οι χρηματοδότες και τα χρήματα που καταβάλουν στα ιδρύματα αφαιρούνται από τους φόρους τους. Στα ιδιωτικά πανεπιστήμια και κολέγια το κράτος ή η πολιτεία δεν έχουν καμία ανάμιξη. Εκατοντάδες Έλληνες πρώτης, δευτέρας και τρίτης γενεάς διδάσκουν στα μεγαλύτερα πανεπιστήμια των ΗΠΑ. Ασφαλώς χιλιάδες Έλληνες σπούδασαν και σπουδάζουν σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ και πολλοί από αυτούς επιστρέφοντας στην Ελλάδα έδωσαν σημαντική ακαδημαϊκή ώθηση στην ανάπτυξη και τον πολιτισμό της χώρας τους. Τα αμερικάνικα κολέγια στην Αθήνα και Θεσσαλονίκη προσφέρουν πολυτιμότατες υπηρεσίες με την ποιοτική τους εκπαίδευση.
Ο ελληνισμός των ΗΠΑ. Σε κανένα άλλο κράτος του κόσμου ούτε φιλοξενήθηκαν, αλλά ούτε και πρόκοψαν και διακρίθηκαν οι Έλληνες όσο στις ΗΠΑ. Ο σημερινός πληθυσμός των Ελλήνων, διαφόρων γενεών στις ΗΠΑ, ανέρχεται περίπου στα 3 εκατομμύρια, δηλαδή το 1/4 του πληθυσμού της Ελλάδος και διακρίνεται σε όλους τους τομείς, από την πολιτική έως τα πανεπιστήμια και αξιόλογους επιχειρηματίες. Η συμβολή τους σε εμβάσματα προς την μητέρα πατρίδα υπήρξε διαχρονικά τεράστια. Ο Σπύρος Agnew- Αναγνωστόπουλος, υπήρξε αντιπρόεδρος των ΗΠΑ. Ο Μιχάλης Δουκάκης εάν δεν έχανε για μερικές χιλιάδες ψήφους από τον πατέρα Bush θα γινόταν πρόεδρος των ΗΠΑ.
Σεβασμός στην διαφορετικότητα. Προφανώς λίγα σύγχρονα κράτη στον πλανήτη σέβονται, ανέχονται ή και αναγνωρίζουν και αμοίβουν την διαφορετικότητα των πολιτών τους, άσχετα εάν πρόκειται για καταγωγή, θρησκεία, φυλή ή εθνικότητα. Η προσοντοκρατία αναγνωρίζεται, αμοίβεται και θριαμβεύει. Σε ένα κράτος που αποτελείται από μετανάστες, πρόσφυγες και απελπισμένους βρήκαν καταφύγιο στην πιο δημοκρατική χώρα. Το άγαλμα της Ελευθερίας στο λιμάνι της Ν. Υόρκης συμβολίζει την ελπίδα για όλους τους κατατρεγμένους λαούς της γης. Η ιδέα του αγάλματος ανήκει στον Γάλλο ιστορικό Εντουάρντ ντε Λαμπουλέ, ο οποίος πρότεινε να κατασκευαστεί ένα μνημείο προς τιμήν της Γαλλο-Αμερικανικής φιλίας. Βέβαια το άγαλμα έχει βασικά ελληνική έμπνευση, μιας και θυμίζει έντονα κάτι μεταξύ του φωτοφόρου Απόλλωνα και του Κολοσσού της Ρόδου.
Το λεγόμενο Melting Pot που θα το μεταφράζαμε σαν ένα είδος ομοιογένεσης, και όχι χωνευτήρι, όπως μερικοί το αποκαλούν, σε τελευταία ανάλυση σημαίνει πως από όπου και αν κατάγεσαι άσχετα με το χρώμα σου, τη φυλή σου, τη θρησκεία σου, την εθνικότητά σου κλπ. γίνε πολίτης αυτής της χώρας, συμμορφώσου με τους νόμους της και κράτησε οτιδήποτε θέλεις από τις ρίζες σου.
Οι σχέσεις ΗΠΑ και Μεγάλης Βρετανίας. Τόσο οι σημερινές, όσο και για εκατονταετίες, οι σχέσεις των δύο χωρών υπήρξαν στενότατες, φιλικότατες, παραγωγικότατες και τίποτα δεν θυμίζει πως οι ΗΠΑ ήταν μία από τις πολλές αποικίες της Μεγάλης Βρετανίας. Οι δύο χώρες ξέχασαν τα χρόνια της αποικιοκρατίας και ενδυνάμωσαν τις σχέσεις τους σε όλους τους τομείς, άλλωστε δεν πρέπει να ξεχνάμε πως οι ΗΠΑ είναι προέκταση της Μεγάλης Βρετανίας με όλα που αυτό συνεπάγεται σε όλους τους θεσμούς. Χαρακτηριστική είναι η σκηνή μεταξύ του Πρωθυπουργού της Μ. Βρετανίας Γουίνστον Τσώρτσιλ και του Προέδρου των ΗΠΑ Θεοντόρ Ρούσβελτ. Ο Τσώρτσιλ περιφέρετο γυμνός πολύ πρωί στο Λευκό Οίκο όταν βρέθηκε αντιμέτωπος με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ και χωρίς να χάσει το χιούμορ του ο Τσώρτσιλ λέει: «Ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας δεν έχει να κρύψει τίποτα από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ».
Μακάρι και άλλα κράτη που υπήρξαν εχθροί στο παρελθόν να μετέτρεπαν την έχθρα τους σε φιλία προς όφελος των λαών τους όπως η ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία.
Τέλος, με τη σημερινή κατάσταση των μεταναστών και των προσφύγων, το παράδειγμα των ΗΠΑ και το άγαλμα της Ελευθερίας και την ελπίδα, ας γίνει παράδειγμα προς μίμηση για την Ευρώπη, αλλά και για την ίδια την σημερινή Αμερική, που φαίνεται να ξεχνά την ιστορία της.
