Του Δημήτρη Αντωνίου, Καθηγητή Αγγλικής
Κάθε γλώσσα στον πλανήτη μας έχει τις ιδιομορφίες της, τις ιδιαιτερότητές της, τις αυθαιρεσίες της και φυσικά τις χάρες της, αρκεί οι χρήστες να κάνουν τη σωστή χρήση της γλώσσας, και η σωστή χρήση της γλώσσας απαιτεί και προϋποθέτει τη σωστή γνώση της γλώσσας.
Ερχόμαστε τώρα στη γλώσσα μας που συμβαίνει να είναι μία από τις αρχαιότερες γλώσσες του κόσμου και βεβαίως η αρχαιοτάτη στην Ευρώπη. Το ερέθισμα, ή καλύτερα οι πάμπολλες λεκτικές προκλήσεις που δέχεται κανείς παρακολουθώντας τις ηλεκτρονικές εκπομπές και συνεντεύξεις με ώθησαν να γράψω το παρόν κείμενο.
Στην ελληνική γλώσσα αυτή η προσωπική αντωνυμία, το εγώ, στις πλείστες των περιπτώσεων η χρήση είναι περιττή και από την υπερβολική χρήση προέκυψε το επίθετο εγωιστής, δηλαδή αυτός ή αυτή που κατά κόρον χρησιμοποιούν το εγώ, που σημαίνει με επίκεντρο τον εαυτό τους περιφέρονται τα πάντα.
Δεν υπάρχει κανένας λόγος να λέμε «εγώ κάθε πρωί πίνω καφέ», σκέτο πίνω καφέ κάθε πρωί είναι απόλυτα κατανοητό. Όταν για λόγους έμφασης πρέπει να χρησιμοποιηθεί το εγώ, μπορούμε να το αντικαταστήσουμε με το «προσωπικά», που είναι πολύ πιο ήπιο και λιγότερο εγωιστικό.
Οι καημένοι οι Αγγλοσάξονες επειδή η γλώσσα τους είναι άκλιτη δεν υπάρχει περίπτωση να πουν πηγαίνω, χωρίς το εγώ (I), αλλά οι Έλληνες όταν λένε εγώ πηγαίνω, δεν υπάρχει λόγος να μπει και το εγώ, διότι πηγαίνω δεν μπορεί να σημαίνει ο Γιώργος πηγαίνω, για όνομα του Θεού.
Μια γνωστή μου το παράκανε με αυτό το εγώ και κάποια στιγμή δεν κρατήθηκα και έκανα το πικρόχολο σχόλιό μου και εκείνη μου απήντησε: «Μου το ‘παν κι άλλοι ότι χρησιμοποιώ πολύ το εγώ» και τότε της αφηγήθηκα μία σύντομη γερμανική παροιμία: Εάν κάποιος σε αποκαλέσει γάιδαρε, μη δίνεις σημασία. Εάν και δεύτερος χρησιμοποιήσει τον ίδιο χαρακτηρισμό, άρχισε να το σκέπτεσαι. Εάν το κακό τριτώσει, τότε καλά θα είναι να αγοράσεις ένα σαμάρι.
Από το ελληνικό εγώ προέκυψε και το Αγγλοσαξονικό egoist, δηλαδή ο εγωιστής και έχει ακριβώς την ίδια σημασία και στα Αγγλικά. Κάνω αυτήν την διευκρίνιση, διότι όλες οι ελληνικές λέξεις που υιοθετήθηκαν από τους Αγγλοσάξονες διατηρούν την αρχαία ελληνική σημασία και δεν έχουν καμία σχέση με τα σημερινά ελληνικά. Εάν συγκρίνεται τη λέξη εμπάθεια της αρχαίας ελληνικής και της νέας ελληνικής σημασίας θα δείτε την τεράστια διαφορά. Με άλλα λόγια το empathy στα αγγλικά δεν έχει καμία σχέση με την εμπάθεια στα ελληνικά.
