Του Περικλή Αργύρη, Βρυξέλλες
Η εκκλησία και η προσευχή είναι οι δύο πιο σπουδαίες λέξεις στη ζωή των Χριστιανών. Κανένας δεν μπορεί να το αμφισβητήσει, αλλά η μεγάλη συζήτηση πάντα είναι ποιά από τις δύο είναι το πιο σημαντικό για των άνθρωπο, το να πηγαίνει ο άνθρωπος στην εκκλησία ή να προσεύχεται;
Στην εκκλησία πάει ο άνθρωπος γιατί; Για να παρακολουθήσει την λειτουργία και να συμμετέχει; ή για να ακούσει το κήρυγμα του παπά ή για να δώσει παρουσία; ή για να μεταλάβει;
Η πικρή αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι πηγαίνουν στην εκκλησία για τους δύο τελευταίους λόγους! Ας κοιτάξουμε την πραγματικότητα και θα δούμε ότι όσο και να θέλει ο άνθρωπος να παρακολουθήσει τη λειτουργία και να συμμετέχει, πάρα πολύ λίγοι έχουν την ικανότητα και δύναμη να συγκεντρωθούν, εκτός βέβαια σε μερικές προσευχές που τους ζητά ο παπάς να συμμετέχουν, αν και αυτό πολλοί το κάνουν παπαγαλίστικα.
Όσο για το κήρυγμα, μετά από τις πρώτες φράσεις του παπά, ο νους του ανθρώπου πάει σε άλλες σκέψεις και η συγκέντρωση είναι πολύ πιο δύσκολη, προπαντός αν ο παπάς είναι μονότονος στη ομιλία του. Δυστυχώς, η εκκλησία, κατά τη διάρκεια της λειτουργίας έχει πάντοτε πολύ κόσμο και θόρυβο, και ο άνθρωπος δεν μπορεί να συγκρατηθεί και να μη κοιτάξει γύρω του, το δε μυαλό και σκέψεις πηγαίνουν πάντοτε σε αυτά που βλέπει – τι φοράει το άλλο άτομο, τι μακιγιάζ έχει η μία ή η άλλη, πως στέκεται το ένα άτομο εν συγκρίσει με το άλλο κτλ. κτλ. – εάν δε υπάρχουν και μικρά παιδιά και μωρά, που φωνάζουν ή κλαίνε, τότε είναι ακόμα χειρότερο.
Από την άλλη μεριά, το θέμα της παρουσίας στη εκκλησία είναι κάτι το οποίον μας το επέβαλαν οι παπάδες και οι άνθρωποι που θέλουν να πιστεύουν ότι είναι θρήσκοι. Αν δεν πας στην λειτουργία, την άλλη μέρα που θα συναντήσεις κάποιον, αμέσως σου λέει ότι δεν σε είδε στην εκκλησία την Κυριακή, τι συμβαίνει; Θυμάμαι και ποτέ δεν θα το ξεχάσω, ότι την πρώτη μέρα της καριέρας μου, όταν πήγα στο εργοστάσιο τη Δευτέρα πρωί και με καλωσόρισε ο γενικός διευθυντής, μου είπε «δεν σε είδα στην εκκλησία χθες!».
Ο χριστιανός που θέλει να μεταλάβει και βέβαια πρέπει να πάει στην εκκλησία, διότι αυτό είναι ένα μυστήριο που γίνεται συνήθως στην εκκλησία, όπως βέβαια και ο γάμος και τα βαφτίσια. Πόσοι όμως από εμάς ακούμε και καταλαβαίνουμε τι θα πει «Μετά φόβου Θεού πίστεως και αγάπης προσέλθετε», που λέει ο ιερεύς; Πόσες γυναίκες πλησιάζουν για να λάβουν τη Θεία Κοινωνία με τρομερό μακιγιάζ και τα χείλια βαμμένα; Θυμάμαι, όταν ήμουν μικρός, στην εκκλησία, που ο παπάς αρνήθηκε να μεταλάβει την θεία μου, διότι είχε τα χείλια της βαμμένα!
Δυστυχώς σήμερα, στις περισσότερες εκκλησίες οι άνθρωποι έχουν ξεχάσει τι θα πει σεβασμός και πάνε ντυμένοι όπως θέλουν, και ακόμα χειρότερο, η στάση τους δεν δείχνει σεβασμό. Σε ορισμένες εκκλησίες, προπαντός τις ρώσικες ορθόδοξες, βλέπουμε ακόμα σήμερα τα μαλλιά των γυναικών σκεπασμένα ή με μαντίλι ή με καπέλο. Βλέπουμε τη στάση τους και τη συμπεριφορά τους που θυμίζει το σέβας προς τον ναό, τον οίκο του Κυρίου μας. Η αλήθεια είναι ότι σε αυτό φταίνε και οι παπάδες, οι οποίοι δεν είναι αυστηροί όπως στα παλιά χρόνια και επιτρέπουν αυτή τη συμπεριφορά.
Εάν όμως ο χριστιανός πάει στη εκκλησία για να προσευχηθεί, αυτό είναι άλλο θέμα. Η προσευχή είναι η πραγματικότητα, είναι η αληθινή, ειλικρινής επικοινωνία με τον Κύριό μας. Ο άνθρωπος συνήθως προσεύχεται κάθε μέρα ή βέβαια όποτε θέλει – θυμάμαι στα παλιά ωραία χρόνια της ζωής μας, η οικογένεια στο τραπέζι, έκανε μια προσευχή πριν από το φαγητό. Πόσες φορές έχουμε δει ανθρώπους να μπαίνουν σε μια εκκλησία, σε άσχετες ώρες, και να προσεύχονται; Η αλήθεια είναι ότι επειδή είναι ο οίκος του Κυρίου μας, αισθανόμαστε καλύτερα όταν προσευχόμαστε στην εκκλησία, ίσως πιστεύουμε ότι είμαστε πιο κοντά του.
Αλλά το πιο σημαντικό, έστω και αν προσεύχεστε μπροστά σε μία εικόνα ή σε ένα σταυρό, ή στην εκκλησία ή στο σπίτι ή οπουδήποτε, είναι η συγκέντρωση σας και η προσευχή σας. Σε αυτή την περίπτωση δεν υπάρχει πρόβλημα με τη συγκέντρωση, διότι εσείς το θέλετε. Η δε προσευχή είναι δικιά σας, είναι αυτό που θέλετε εσείς να ακούσει ο Κύριος, έτσι λέτε ότι θέλετε.
Εγώ είμαι ένας από τους ανθρώπους που είχα την τύχη στη ζωή μου να γνωρίσω, να εκτιμήσω και να αγαπήσω έναν παπά, που είχε τη δύναμη που του έδωσε ο Κύριος να κάνει πράγματα που άλλοι δεν μπορούσαν να κάνουν, τον έχω δει με τα μάτια μου να κάνει αυτά που εμείς ονομάζουμε θαύματα, εκείνος πάντοτε τα έλεγε η δύναμη του Κυρίου μας, και ήταν και πολύ σωστός άνθρωπος και ιερέας, αλλά και πολύ καλός φίλος.
Αυτός, ο παπά Αντώνης, μου έμαθε πολλά, να είμαι χριστιανός, τη θρησκεία, τι θα πει εκκλησία, αλλά από το πιο σημαντικό: την προσευχή. Ομολογώ ότι ως το 1971 που τον γνώρισα, ποτέ δεν είχα κάνει προσευχή, αληθινή, ειλικρινή προσευχή.
«Περικλή μου» μου έλεγε «να είσαι μόνος σου όταν προσεύχεσαι διότι είναι σαν να έχεις μία προσωπική, εμπιστευτική, συνομιλία με κάποιον. Στην αρχή να λες το “Πιστεύω εις έναν Θεό”, αμέσως μετά να ευχαριστείς τον Κύριο για την υγεία σου, για αυτά που σου δίνει και για αυτά που κάνει για σένα, μετά να ζητάς συγνώμη για τις αμαρτίες σου, τα λάθη σου, τις κακές σου σκέψεις και τις κακές σου πράξεις, και τα ψέματα σου, για την χθεσινή ημέρα». Αποφασίσαμε μαζί, ότι μετά κάνεις την παράκληση προς τον Κύριο για ό,τι θέλεις για σένα και για τους άλλους, και στο τέλος τελειώνεις την προσευχή με το «Πάτερ ημών».
Αυτή την πραγματική προσευχή μου την έμαθε ο παπάς μου και φίλος μου, και από τότε τον ευχαριστώ διότι μου έδωσε ένα από τα πιο σημαντικά μαθήματα στη ζωή μου, μου έδωσε τη δύναμη της προσευχής. Ακόμα και τώρα, που ο φίλος μου δεν είναι μαζί μας, ζήτω κάθε μέρα την ευλογία του.
Έχεις ανθρώπους σε όλο τον κόσμο που είναι χριστιανοί και πιστεύουν διαφορετικά. Αυτό δεν είναι κακό, διότι η θρησκεία δεν έχει σύνορα, δεν έχει γλώσσα, έχει έναν Κύριο και μια εκκλησία. Από μικρό παιδί, στο κατηχητικό μας έμαθαν ότι η εκκλησία είναι ο οίκος του Κυρίου μας και έτσι μεγαλώσαμε να αναγνωρίζουμε την εκκλησία. Ένας είναι ο Κύριος και μια είναι η εκκλησία. Τα δόγματα είναι διαφορετικά, τα κτήρια των ναών είναι διαφορετικά, διότι τα έκαναν οι άνθρωποι, αλλά αυτά δεν πρέπει να μας παρασύρουν με τις διαφορές των διαφόρων εκκλησιών, η εκκλησία είναι μία, είτε είναι Καθολική, είτε είναι Ορθόδοξη, είτε είναι Προτεσταντική, είτε είναι Αγγλικανική και υπάρχουν και πολλές άλλες που δεν τις ξέρω, είναι η εκκλησία των χριστιανών, η εκκλησία του Χριστού.
Καμιά φορά ακούς πολλούς ανθρώπους να συζητούν και μάλιστα και παπάδες, να λένε ότι επειδή είσαι Καθολικός δεν μπορείς να πας στην Ορθόδοξη εκκλησία ή αν είσαι Ορθόδοξος δεν μπορείς να πας στην Καθολική εκκλησία! Και όμως στο «Πστεύω εις έναν Θεό» η αναφορά είναι «εις μία Καθολική και αποστολική εκκλησία». Άλλοι σου λένε ότι δεν μπορείς να πας σε Προτεστάντικη εκκλησία επειδή δεν είσαι Προτεστάντης! Όλα αυτά είναι ανθρώπινες ιδέες που σιγά – σιγά αρχίζουν και σε κάνουν να τις πιστεύεις.
Η εκκλησία είναι η εκκλησία, ασχέτως που είναι και σε τι δόγμα ανήκει. Είναι ο ιερός ναός, διότι είναι το κτήριο όπου υπάρχουν ότι έχει σχέση με τη θρησκεία μας και όπου γίνονται τα ιερά μυστήρια. Είναι εκεί που ο παπάς έχει τη λειτουργία ή την δοξολογία και εκεί που οι χριστιανοί λαμβάνουν τη Θεία Κοινωνία. Είναι το σπίτι του Κυρίου μας, που πολλές φορές στο πόλεμο το μεταχειρίστηκαν οι στρατιώτες ως καταφύγιο, δεν κοίταζαν αν ήταν από το δικό τους δόγμα ή όχι, ήταν η εκκλησία.
Σήμερα, μετά τη μεγάλη εξέλιξη της τεχνολογίας και της οικονομικής ανθρωπότητας, με όλες τις πιέσεις (stress) που έχουν οι άνθρωποι, και οι άνθρωποι έχουν αλλάξει, αλλά ακόμα και η εκκλησία έχει αλλάξει. Σε ένα εκκλησάκι, σε ένα χωριό, ο ψάλτης διαβάζει από την ηλεκτρονική συσκευή, το iPad!!! Στα Θεοφάνεια, στη δοξολογία, ο παπάς διαβάζει από την ηλεκτρονική συσκευή!!! Τι θα δούμε αύριο;
