ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

Οι πρώτες δημοσιογραφικές απόπειρες στο Βόλο προς τα τέλη 19ου αιώνα

οι-πρώτες-δημοσιογραφικές-απόπειρες-274772

Ισως το υψηλό(σχετικά με τις άλλες περιοχές της Θεσσαλίας) μορφωτικό επίπεδο, η λίγο μεγαλύτερη οικονομική ευμάρεια, πιθανόν και η επιστροφή των ξενιτεμένων μα περισσότερο θαρρώ το λιμάνι* του Βόλου που κατάφερε πολύ γρήγορα να γίνει ένα μεγάλο εμπορικό κέντρο για την μεταφορά και εξαγωγή αγαθών, αυτή η «πύλη» όλης της Θεσσαλίας φαίνεται να δημιούργησε τις κατάλληλες συνθήκες ώστε ο Βόλος να αποκτήσει τις πρώτες του εφημερίδες, πριν υπογραφεί φυσικά η συνθήκη της προσαρτήσεως της Θεσσαλίας.

Μικρές στην αρχή σε σχήμα, πότε εβδομαδιαίες πότε δύο την εβδομάδα φορές, κατάφεραν σύντομα να δημιουργήσουν ένα δικό τους κοινό που άρχιζε να ενδιαφέρεται για ενημέρωση (αρκετές φορές με τους βαλκανικούς πολέμους να συγκινείται και να νοιώθει εθνικά υπερήφανο), αλλά και να ενδιαφέρεται για τα «κοινά» του Βόλου όσο και της όλης «πολιτικής» Ελλάδος , πότε επικροτώντας και πότε ασκώντας κριτική.

Ας επιχειρήσουμε να βάλουμε μια χρονολογική σειρά:

Πρώτη η «Θεσσαλία» εφημερίς του λαού αρχομένης της εκδόσεώς της το 1880 με διευθυντή τον Γ. Σακελλαρίδη. Έβγαινε δύο φορές την εβδομάδα με τέσσερις σελίδες και υποστήριζε τον τότε δήμαρχο Γεωργιάδη.

Δεύτερη στη σειρά το «Εθνικό μεγαλείο», «εφημερίς πολιτική και των ειδήσεων»με διευθυντή τον Ν. Ρουσόπουλο το 1882. Έβγαινε δύο την εβδομάδα φορές με μικρό σχήμα.

Το 1883 κυκλοφόρησε η «Ισότης» που και αυτή έβγαινε δύο φορές την εβδομάδα και δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε πως ήταν το κομματικό όργανο του τότε δημάρχου Γ. Α. Καρτάλη.

Το 1886 εμφανίζεται η εφημερίδα «Βώλος» από τον Ι. Ν. Δομέστιχο σε μικρό μέγεθος.

Το 1887 κυκλοφορεί η εφημερίδα «Πήλιο» και αυτή σε αρκετά μικρό μέγεθος. Ακολουθεί το 1889 η «Νέα Θεσσαλία» με ιδιοκτήτη και εκδότη την εταιρεία Ι. Φ. Μπέμπου, σε μεγάλο σχήμα και περιείχε αυτό που λέμε «ποικίλη ύλη».

Το 1891 κυκλοφορεί ο «Λαός» με διαχειριστή τον Π. Παρασκευόπουλο και αυτή τετρασέλιδη δύο φορές την εβδομάδα με μεγάλο μέγεθος. Επίσης το 1891 κάνει την εμφάνισή της και έτερη εφημερίδα η «Φωνή του Λαού» του Α. Καραβατσέλου.

Το 1894 ακολουθεί η εβδομαδιαία «Φωνή των έξω Ελλήνων», με ιδιοκτήτη και διευθυντή τον Γ. Σακελλαρίδη και, συντάκτη τον Κωνσταντίνο Αντωνόπουλο.

Το 1895 «γεννιέται» η εφημερίδα «Το Κορδόνι» που υποστήριζε τον Χ. Βαρλαμίδη.

Τέσσερα χρόνια αργότερα (1899) εμφανίζεται η «Πανθεσσαλική» του Σοφοκλή Τριανταφυλλίδη, με διευθυντή τον Κ. Γ. Κριτσίμα σε μεγάλο μέγεθος. Η εφημερίδα είναι η πρώτη καθημερινή.
Με την ανατολή του 20ού αιώνα, συγκεκριμένα το 1902, εκδίδεται ο «Νέος Αγών» με αρχισυντάκτη τον Δημοσθένη Κούρτοβικ, που έπαιξε αργότερα αρνητικό ρόλο μαζί με τον τότε μητροπολίτη Γερμανό στα «πέτρινα χρόνια» της ιστορίας της εκπαίδευσης του Βόλου, με τα γεγονότα του Παρθεναγωγείου.

Τέλος οφείλουμε – ένεκα της ιστορικής αλήθειας – να αναφέρουμε ότι την πρώτη εφημερίδα στην περιφέρεια μας είχαν την τιμή να εκδώσουν τα Τρίκαλα το 1856. Λεγόταν «Ο Φάρος του Ολύμπου». Την εφημερίδα αυτή αναφέρει ο Queux Saint Hilairo σε μία έκθεσή του το 1871 προς την «Εταιρία προς ενίσχυσιν των Ελληνικών σπουδών» στο Παρίσι, αλλά και ο Δ. Βικέλας στο περιοδικό «Εστία» το 1884.

Σ’ αυτούς τους πρώτους καιρούς της δημοσιογραφικής «νιότης» οι νεώτεροι οφείλουν πολλά. Οι παλαιοί δημοσιογράφοι, κάποιες φορές ατημέλητοι τρέχοντας εδώ και εκεί, χωρίς μέσα τηλέφωνα και αυτοκίνητα και πολλάκις με ελάχιστα ή καθόλου χρήματα, συχνά – πυκνά θύματα κομματικής εκδίκησης κυρίως από δημάρχους, οι οποίοι δεν άντεχαν την κριτική, δίδαξαν με την πένα τους πως η δουλειά ενός δημοσιογράφου είναι να καταγράφει ένα γεγονός. Ούτε να το υποβαθμίζει, ούτε να το αναβαθμίζει αλλά ούτε και να το «αγνοεί».

Πιστεύω πως συντέλεσαν σε μέγιστο βαθμό στην ευημερία και στην προκοπή του Βόλου αλλά και γενικότερα της περιφέρειάς μας.

Και κάποτε – εάν δεν έχει γίνει ακόμη- οφείλουν οι τοπικοί φορείς να διοργανώσουν μία εκδήλωση για να τιμηθούν αυτοί οι προπάτορες της δημοσιογραφίας.

Το λιμάνι του Βόλου πιθανόν ήταν και ο κύριος λόγος που κατασκευάστηκαν οι σιδηρόδρομοι Θεσσαλίας (για την εξαγωγή σιτηρών και εμπορευμάτων όλης της Θεσσαλίας).

Είναι λανθασμένη η αντίληψη από μερικούς, ότι οι πρώτοι ελληνικοί σιδηρόδρομοι κατασκευάστηκαν στην Πελοπόννησο. Η αλήθεια είναι ότι οι πρώτοι ελληνικοί σιδηρόδρομοι άρχισαν να κατασκευάζονται στην Θεσσαλία (μετά την σιδηροδρομική γραμμή Λαυρίου κυρίως για βαγονέτα, λόγω των μεταλλείων) και έπειτα από έξι μήνες άρχισε να κατασκευάζεται η γραμμή Πελοποννήσου. Βλ. βιβλ. Κ. Ανδρουλιδάκη «Η ιστορία των Ελληνικών σιδηροδρόμων».

Το κείμενο αυτό είναι αφιερωμένο σε ένα παλαίμαχο πλέον της δημοσιογραφίας, στο Γιάννη Μαντίδη.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου