Του Θωμά Στραβέλη συγγραφέα – πανεπιστημιακού
Αδυνατώ να σκεφτώ το μεγαλειώδες θέμα των Παθών, του Θανάτου και της Ανάστασης. Το μεγαλείο τους έχει τριπλή αξία: ανθρώπινη, κοσμική και θεία. Χρειάζεται η γραφίδα ενός φωτισμένου θεολόγου, για να μας κάνει να νιώσουμε την προσήκουσα θρησκευτική ευλάβεια.
Ομως, το πρόσωπο της Παρθένου με συγκινούσε από μικρό παιδί, γιατί παρουσιάζεται με εξαιρετικά ποιητικό τρόπο, τόσο στην Ελληνική, όσο και στην παγκόσμια θρησκευτική φιλολογία. Αν και γνωρίζει, εκ των προτέρων, την ένδοξη Ανάσταση του Υιού της, η Παρθένος οδύρεται για τη Σταύρωση και το Θάνατό Του, με πολύ ανθρώπινο και μητρικό τόνο.
Ολοι βρίσκονται μακριά Του. Οι φίλοι των ευτυχισμένων ημερών, οι μύστες της τρυφερότητάς του, οι φτωχοί που Τον κοιτούσαν με λατρεία, τα παιδιά που έσκυβαν για να Τους χαϊδέψει το κεφαλάκι τους, οι θεραπευμένοι που ακολουθούσαν με αφοσίωση, οι Απόστολοι που είχαν γίνει άλλοι άνθρωποι κοντά Του.
Κι ο φτωχός, που του αρκούσε ένας μόνο χιτώνας, είναι τώρα ολόγυμνος. Ο σωτήρας, που έκανε θαύματα, δεν έχει πια τα χέρια λυτά, για να ζυμώσει τη λάσπη και να δώσει το φως στους τυφλούς. Ο διδάσκαλος τόσων μαθητών, έχει τώρα πλάι του μονάχα δύο κακούργους, που τον βλασφημούν, και τέσσερις στρατιώτες που τον βασανίζουν.
Μονάχα οι γυναίκες δεν τον είχαν εγκαταλείψει. Λίγο πιο πέρα, φοβισμένη από τον όχλο που ούρλιαζε, βρισκόταν η μητέρα του. Μαζί της και η Μαρία η Μαγδαληνή, η Μαρία του Κλωπά, η Σαλώμη, η μητέρα του Ιακώβου και του Ιωάννη, ίσως και η Ιωάννα του Χουζά, όλες, παράστεκαν στο τέλος Του.
Ένα τέλος, Χριστέ μου, στην κορυφή του Γολγοθά, όπου στήθηκαν οι τρεις σταυροί, ψηλοί σταυροί, σκοτεινόχρωμοι, στον διάφανο, γαλανό ουρανό της άνοιξης. Δεν ρίχνουν σκιά αυτοί οι σταυροί, αλλά γύρω τους πλέκει νταντέλα λαμπρή, η αντανάκλαση του ήλιου.
Ο Εσταυρωμένος πρέπει να είναι γυμνός. Ενας λεγεωνάριος στηρίζει το χέρι, που θεράπευε τους λεπρούς και χάιδευε τα μεταξένια μαλλιά των παιδιών. Το απλώνει πάνω στο ξύλο και μπήγει ένα καρφί στη μέση της παλάμης. Τα καρφιά είναι μακριά, με πλατύ κεφάλι, για να είναι το χτύπημα σίγουρο. Ο στρατιώτης χτυπά μια φορά δυνατά. Το καρφί σχίζει τη σάρκα, ύστερα άλλη μια φορά, κι άλλη μια φορά, ώσπου το καρφί έχει χωθεί πια στο ξύλο και δεν μένει έξω παρά μονάχα η κεφαλή. Αίμα πετιέται από το καρφωμένο χέρι, στο χέρι που κρατάει το σφυρί, αλλά ο επιμελής δήμιος δεν δίνει σ’ αυτό σημασία. Κατεβαίνει και κάνει το ίδιο και για το άλλο χέρι.
Τώρα, έρχεται η σειρά των ποδιών. Είναι μια δουλειά που γίνεται χωρίς σκάλα, γιατί οι ρωμαϊκοί σταυροί είναι χαμηλοί. Υπάρχει κι ο φόβος να έρθουν τα σκυλιά και τα τσακάλια, να κατασπαράξουν τα σώματα των εσταυρωμένων. Το πέμπτο καρφί τού προαιώνιου μίσους, το πιο φαρμακερό, ο Χριστός το δέχτηκε στην καρδιά. Ανοίγει την πέμπτη πληγή που αιμορραγεί και ποτέ δεν κλείνει.
Ολα τελείωσαν. Οι σταγόνες του αίματος πέφτουν από τα χέρια στο χώμα, κι οι άλλες σταγόνες των ποδιών σχηματίζουν αυλάκια κατακόκκινα πάνω στο ξύλο. Οι θεοκτόνοι μπορούν τώρα πια να είναι ικανοποιημένοι με τον εαυτό τους και με τους ξένους δημίους.
Αλλά, δεν θα ήταν καλύτερα οι σταυροί αυτοί να μην είχαν στηθεί ποτέ, και πάνω στην κορυφή του Γολγοθά, στις ρίζες των λουλουδιών, να καθίσουν να ξεκουραστούν, να μιλήσουν, όλοι αδελφωμένοι;
Αρχίζει να νυχτώνει, ανυπόφορα, στο μικρό δωμάτιό του, που βλέπει στον κήπο με τις πασχαλιές. Κλείνει το παράθυρο και χτυπάει κι αυτός με δύναμη τα τέσσερα καρφιά, που χρόνια τα κρατάει, συμβολικά, στα χέρια του, προσπαθώντας να τα βάλει βαθύτερα στον ερειπωμένο τοίχο. Να σκουριάσουν, να σαπίσουν, να αφανιστούν. Να μην υπάρχουν πια σταυρωτές και σταυρωμένοι. Χτυπάει με δύναμη και κλάμα τα τέσσερα καρφιά, ζητώντας εκείνη τη μακρινή αθώωση…
Μήπως, όμως, είναι ματαιοπονία να μπήγει ο άνθρωπος στον τοίχο τα καρφιά, και τίποτα να μη ματώνει; Μήπως είναι μονάχα ένας δραματικός ρομαντισμός; Αν αγαπάει τη δόξα και θέλει να τον προσκυνούν, ζητώντας απόλαυση απ’ αυτό, έχει ξεφύγει απ’ το σωστό δρόμο.
Γιατί πρέπει να σταυρωθείς μαζί μ’ Εκείνον που σταυρώθηκε, Άνθρωπέ μου. Να πάθεις μαζί μ’ Εκείνον που έπαθε, ώστε να δοξαστείς μαζί μ’ Εκείνον που δοξάστηκε!
