Γράφει ο Ανδρέας Φ. Βασιλείου, Επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος, Ειδικός Παιδαγωγός, Πολιτικός Επιστήμονας
Η Μεγάλη Εβδομάδα, που λέγεται και εβδομάδα των Παθών του Κυρίου, είναι η σημαντικότερη εορτή της Χριστιανοσύνης. Οι ημέρες της Μεγαλοβδομάδας, εκτός από το θρησκευτικό τους περιεχόμενο, έχουν και διάφορα ήθη και έθιμα, που διαφέρουν από τόπο σε τόπο.
Το έθιμο που θα σας περιγράψω γίνεται στη Ζάκυνθο, τη Μεγάλη Παρασκευή. Το έζησα ο ίδιος, όταν, πριν δυο χρόνια, γιορτάσαμε το Πάσχα σ’ αυτό το νησί.
Στη Ζάκυνθο η λιτανεία του Επιταφίου γίνεται σε δυο κύριες φάσεις. Η πρώτη γίνεται νωρίς το μεσημέρι και αποτελεί μια από τις ωραιότερες αναπαραστάσεις του μαρτυρίου του Γολγοθά.
Ένας πελώριος Εσταυρωμένος περιφέρεται στην πόλη της Ζακύνθου και καταλήγει στην Πλατεία Σολωμού. Εκεί, ο Εσταυρωμένος παραδίδεται στα χέρια του μητροπολίτη, ενώ η λιτανεία σταματά κατά μήκος του δρόμου. Στη συνέχεια, ο ιεράρχης από μια εξέδρα ευλογεί με το Σταυρό τους πιστούς. Οι φιλαρμονικές παίζουν σ’ όλη τη διάρκεια της λιτανείας ανάλογη με την περίσταση θρησκευτική μουσική.
Η δεύτερη φάση της λιτανείας είναι το γύρισμα του Επιταφίου. Η περιφορά δε γίνεται το βράδυ, όπως συνηθίζεται, αλλά κατά τα ξημερώματα του Μεγάλου Σαββάτου. Οι κάτοικοι του νησιού ξαγρυπνούν, για να παρακολουθήσουν την περιφορά του Επιταφίου και στη συνέχεια, την ακολουθία της πρώτης Ανάστασης, που γίνεται μπροστά στο μητροπολιτικό ναό.
Την ίδια ώρα, πραγματοποιείται ένα ξεχωριστό τυπικό έθιμο. Οι κάτοικοι του νησιού, αλλά και πολλοί επισκέπτες, συμμετέχουν σε μια ξέφρενη αλλαγή των πινακίδων και μαγαζιών και των επιχειρήσεων παραμορφώνοντας τις λέξεις. Ετσι το «κουρείο» γίνεται «ουρείο», το «φαρμακείο» γίνεται «νεκροταφείο» και άλλα παρόμοια. Ακόμη κουβαλούν βάρκες στη μέση του δρόμου, σπάνε σταμνιά και γυαλιά, μετακινούν αυτοκίνητα, καρέκλες, πόρτες και ένα σωρό άλλα αντικείμενα και τα αφήνουν οπουδήποτε.
Το έθιμο δηλώνει την περιφρόνηση στην κάθε είδους ιδιοκτησία.
Δε λείπουν, όμως, και τα αλληλοπειράγματα, τα διάφορα αστεία από μικρούς και μεγάλους σ’ όλη τη διάρκεια της μεταμεσονύχτιας λιτανείας.
Εκείνο που συνέβη σε μας ήταν η μετατόπιση του αυτοκινήτου μας. Ο πατέρας μου έκανε πολλές ώρες να το βρει. Το είχανε μεταφέρει κάπου δυο χιλιόμετρα μακριά.
Είναι αλήθεια ότι αυτό που έζησα εκείνη τη χρονιά στη Ζάκυνθο τη Μεγάλη Παρασκευή, θα το θυμάμαι σε όλη μου τη ζωή.
