Γράφει ο Φάνης Δημουλάς, Φοιτητής
Η Ευρωζώνη είναι το μεγαλύτερο πείραμα νομισματικής ένωσης χωρίς τυπική και ενιαία κρατική δομή που έχει δοκιμάσει ποτέ η ανθρωπότητα προκειμένου να δημιουργήσει ευημερία. Τα τελευταία χρόνια όμως λόγω δομικών ατελειών στη λογική του, το οικοδόμημα υποφέρει από βίαιους κλυδωνισμούς οι οποίοι μεταφράζονται ως δυσαρέσκεια και οργή εναντίον του ευρώ σε δύο από τις τρεις μεγάλες χώρες που χρησιμοποιούν το ευρώ. Η προφανής εξαίρεση είναι η Γερμανία η οποία έχει πλέον αφήσει πίσω ακόμη και τη Γαλλία μαζί με την οποία παραδοσιακά αποτελούσε την Γαλλογερμανική ατμομηχανή που οδηγούσε όχι μόνο την υπόλοιπη Ευρωζώνη αλλά και την Ε.Ε.
Το πρώτο που πρέπει να γίνει αντιληπτό είναι ότι το ευρώ είναι ένα ημιτελές οικοδόμημα, ο στόχος του κοινού νομίσματος ήταν πολιτικός και προήλθε από τη βούληση της Γαλλίας, με την σιωπηρή υποστήριξη των Βρετανών, ως ειρηνικό μέσο δέσμευσης της ενωμένης Γερμανίας με την υπόλοιπη Ευρώπη. Είναι αποκαλυπτικό ότι σε μια συζήτηση μεταξύ των Jacques Delors, Francois Mitterrand και Stuart Holland ο σοσιαλιστής πρόεδρος είπε ότι οι επόμενες γενιές θα έπρεπε τελικά να εισάγουν μέτρα κοινής διαχείρισης του χρέους και μερική αναδιανομή των πλεονασμάτων ώστε να μπορέσει να επιβιώσει το κοινό νόμισμα. Δυστυχώς οι διάδοχοι των φωτισμένων αυτών πολιτικών τη στιγμή της μεγάλης κρίσης ήταν ειδικοί στο μέτρημα φασουλιών αλλά χωρίς όραμα για την θέση της Ευρώπης στο παγκόσμιο κάδρο των εξελίξεων. Το συγκλονιστικό δεδομένο που εξάγεται από την σκέψη του Mitterrand είναι ότι οι 28 οικονομίες της Ευρώπης θα αποτύχουν στον στόχο της επαρκούς οικονομικής σύγκλισης ώστε να καταστεί βιώσιμο το ευρώ. Αντίθετα η Γερμανία όταν μπήκε στο Ευρώ είχε εμπορικό έλλειμμα και η Γαλλία πλεόνασμα σήμερα η Γερμανία έχει 150 δισ. πλεόνασμα, ενώ η Γαλλία 100 δισ. έλλειμμα. Αποτέλεσμα αυτού του γεγονότος είναι ότι στο πλαίσιο του δημοσίου διαλόγου σε πανευρωπαϊκό επίπεδο έχει αρχίσει η συζήτηση για το πώς θα αναπαράγουμε τις πολιτικές εκείνες που θα επιτρέψουν στις υπόλοιπες οικονομίες να μιμηθούν την γερμανική.
Δυστυχώς, η συζήτηση έχει περιοριστεί μόνο στο πλαίσιο της φορολογικής πολιτικής και της εργασιακής νομοθεσίας αμφισβητώντας τον κοινωνικό χαρακτήρα της οικονομίας και τον εθνικό χαρακτήρα του νομίσματος. Πιο συγκεκριμένα η οικονομία είναι το σύστημα που απαρτίζεται από τις σχέσεις παραγωγής, ζήτησης, κατανάλωσης, εμπορίου πεπερασμένων αγαθών και υπηρεσιών από μια κοινωνία. Συνεπώς η νοοτροπία μιας κοινωνίας παίζει καταλυτικό ρόλο στην διαμόρφωση αυτών των σχέσεων και άρα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την οικονομία. Το κράτος έχει δύο πολύ αποτελεσματικούς τρόπους για να ρυθμίζει την οικονομία, την οικονομική και την νομισματική πολιτική άρα το ευρώ ουσιαστικά δένει το ένα «χέρι» της εκάστοτε κυβέρνησης υποχρεώνοντας την να ρυθμίζει τα του οίκου της μόνο μέσω του υπουργείου οικονομικών χωρίς τη βοήθεια της κεντρικής τράπεζας. Η εθνική υπόσταση του νομίσματος αποτελείτε από τις στρατηγικές επιλογές και τον μακροχρόνιο προγραμματισμό που κάνει η βιομηχανία της εκάστοτε χώρας σε συνάρτηση με την νομισματική και την οικονομική πολιτική καθώς και τις αγορές που στοχεύει να προωθήσει την παραγωγή της, για παράδειγμα η γαλλική βιομηχανία ναυπήγησης αεροσκαφών μπορούσε να είναι πιο ανταγωνιστική λόγω νομισματικής πολιτικής έναντι της αμερικάνικης εξισορροπώντας μεγαλύτερο εργατικό κόστος, αντίθετα το σκληρό μάρκο δεν είχε αρνητική επίπτωση στις πωλήσεις γερμανικών πολυτελών αυτοκινήτων διότι η ανταγωνιστικότητα βρίσκεται στην πολυτέλεια.
Αρα η απάντηση στην αρχική ερώτηση είναι ότι επειδή το ευρώ είναι η εκδοχή ενός πανευρωπαϊκού μάρκου και η ΕΚΤ η πανευρωπαϊκή εκδοχή της Bundesbank η προσαρμογή της Γερμανίας στην εποχή του ευρώ ήταν φυσική προέκταση της προηγούμενης πολιτικής τόσο στο επίπεδο της βιομηχανικής όσο και σε αυτό της οικονομικής πολιτικής. Γιατί λοιπόν απορούμε;
