ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

Από την ιστορία των ηρώων του 1821 οι Υψηλάντες

από-την-ιστορία-των-ηρώων-του-1821-οι-υψηλά-594487

Του Παύλου Μαβίδη

Στον απόηχο της εθνικής γιορτής για την 25η Μαρτίου 1821 και θέλοντας να αναφερθώ ως ελάχιστο φόρο τιμής στη μνήμη ενός Πόντιου ήρωα της Ελληνικής Επανάστασης του οποίου η πολυτάραχη ζωή και το έργο του υπήρξε πλούσια προσφορά προς την πατρίδα.

Από την ιστορία των ηρώων του ’21 μεγάλη υπήρξε η προσφορά και το έργο των Υψηλάντων. Για να εκτιμήσουμε όμως την προσφορά ενός ανθρώπου στο κοινωνικό σύνολο θα πρέπει να μεταφερθούμε νοερά στη χρονική περίοδο που ζει, στα πολιτιστικά στοιχεία που την συναποτελούν, στις συνθήκες ζωής. Ο τόπος λοιπόν και ο χρόνος διαμορφώνουν την προσωπικότητα του ανθρώπου. Οι Υψηλάντες είναι γνωστοί από τα Βυζαντινά χρόνια. Στα 1064 ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Ιωάννης Ξιφιλίνος Υψηλάντης ακολουθεί τον Αλέξιο Κομνηνό και λίγο αργότερα (1204) ιδρύεται η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας. Από δω και πέρα η οικογένεια των Υψηλάντων θα συνδεθεί με τον οίκο των αυτοκρατόρων Κομνηνών (1390 ο δομέστικος Κων/νος Ξιφιλίνος Υψηλάντης παντρεύεται την κόρη του Μανουήλ Κομνηνού, Ευδοξία). Στη συνέχεια η οικογένεια των Υψηλάντων θα διαδραματίσει πρωτεύοντα ρόλο στη διοίκηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο παππούς του Αλέξανδρου Υψηλάντη επίσης Αλέξανδρος Υψηλάντης ήτανε ηγεμόνας της Βλαχίας.

Ιστορικά στοιχεία φανερώνουν πως οι Υψηλάντες ήταν Ποντιακής καταγωγής από την περιοχή της περιφέρειας Οφεως και συγκεκριμένα από το χωριό Υψηλή εξ ου και το Υψηλάντες, όπως Βολιώτες.

Τον 17ο αιώνα βρίσκουμε την οικογένεια των Υψηλάντων στην Τραπεζούντα. Τότε οι τουρκικοί εξευτελισμοί ήταν πολλοί και σκληροί. Για αυτό μια μέρα η οικογένειά τους φεύγει κρυφά για την Κωνσταντινούπολη. Οι Τούρκοι της Τραπεζούντας θύμωσαν και κατάσχεσαν την περιουσία των Υψηλάντων. Στην Κωνσταντινούπολη προόδευσαν στο εμπόριο. Ο Κων/νος Υψηλάντης πεθαίνοντας έγραψε στη διαθήκη για τους γιους του Αλέξανδρο και Δημήτριο: Μην ξεχνάτε πως για να ελευθερωθούν οι Ελληνες πρέπει να στηρίζονται στις δικές τους δυνάμεις.

Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης γεννήθηκε το 1792 στην Κωνσταντινούπολη. Υπηρέτησε στο ρωσικό στρατό και στη μάχη της Δρέσδης το 1813 όπου έχασε το δεξί του χέρι. Το 1817 προβιβάστηκε σε στρατηγό και ανέλαβε τη διοίκηση ταξιαρχίας ιππικού, ενώ τον Απρίλιο του 1820 έγινε αρχηγός της μυστικής ελληνικής οργάνωσης «Φιλική Εταιρεία».

Το Φεβρουάριο του 1821 ο Αλέξανδρος πέρασε το παγωμένο ποτάμι του Προύθου. Στο Ιάσιο και τη Φωξάνη ο στρατός αυξήθηκε και τότε σχηματίστηκε ο Ιερός Λόχος. Από εδώ ο στρατός με 12.000 άνδρες προχώρησε για το Βουκουρέστι. Μαζί του ήτανε και τα δύο αδέρφια του Νικόλαος και Γεώργιος. Τον Ιούνιο του 1821 στο Δραγατσάνι, σε μια ηρωική μάχη ο Ιερός Λόχος αποδεκατίστηκε.

Το Δραγατσάνι αξίζει όσο και οι Θερμοπύλες. Σαν να προαισθανόταν το ένδοξο τέλος του, ο Σούτσο έγραψε δύο ημέρες πριν «αν πέπρωται να αποθάνωμεν» γράψατε εις την επιτύμβιο ημών πέτρα: ενταύθα κείνται οι τριακόσιοι της νέας Σπάρτης. Ο Υψηλάντης μετά την καταστροφή συντετριμμένος και κάτω από το κράτος της οργής και της απόγνωσης έφυγε στην Αυστρία με κατεύθυνση την Ελλάδα αλλά οι Αυστριακοί τον έπιασαν και τον φυλάκισαν. Μετά από καιρό ο Αλέξανδρος Υψηλάντης αποφυλακίζεται μετά από παρέμβαση του Τσάρου Νικόλαου και ο υπουργός εξωτερικών της Αυστρίας Μέτερνιχ τον φυγαδεύει στη Βερόνα και αργότερα στη Βιέννη όπου και πέθανε στις 31 Ιανουαρίου 1828 από καρδιά. Πέθανε χωρίς να δει ελεύθερη την πατρίδα του. Στη Βιέννη βρίσκεται ο τάφος του δίπλα στον τάφο του μουσουργού Μότσαρτ. Η πλάκα στον τάφο του γράφει στα ελληνικά με χρυσά γράμματα. Σ’ αυτό εδώ το μέρος, ήταν το σπίτι, όπου στις 31 Ιανουαρίου 1828 άφησε την τελευταία πνοή του ο εθνεργέτης των Ελλήνων Αλέξανδρος Υψηλάντης.

Αξίζει επίσης να αναφερθώ και στον Δημήτριο Υψηλάντη που γεννήθηκε το 1793 και πέθανε στο Ναύπλιο το 1832. Ηταν ένας από τους οργανωτές της επανάστασης στη Μολδοβλαχία. Κατετάγει κι αυτός στο ρωσικό στρατό με το βαθμό του λοχαγού. Ο Αλέξανδρος τον έστειλε στην Πελοπόννησο ως γενικό πληρεξούσιο. Έλαβε μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς και βοήθησε στην παράδοση του φρουρίου του Ακροκόρινθου. Στις 26 Ιουλίου του 1822 και στα στενά των Δερβενακίων, η στρατιωτική μεγαλοφυΐα του Κολοκοτρώνη θαυμάστηκε με τη συμμετοχή του ανιψιού του Νικήτα, του Παπαφλέσσα και του Δημητρίου Υψηλάντη. Ο Δημήτριος Υψηλάντης ήταν δημοφιλής από το σύνολο των πολεμιστών. Οταν δε ήρθε ο Καποδίστριας ο Δημήτριος διορίστηκε στρατάρχης της ανατολικής Ελλάδος. Το 1828 σαν στρατάρχης ετοίμαζε τον ένδοξο στρατό του για την νίκη της Πέτρας. Τότε στο στρατόπεδο των Μεγάρων μαζί με 7.000 πολεμιστές πληροφορήθηκε πως πέθανε ο αδερφός του Αλέξανδρος. Αμέσως τίμησε τη μνήμη του αδερφού του με τρεις χαιρετιστήριους πυροβολισμούς, που ρίχτηκαν από κάθε στρατιώτη. Η νίκη του Δημητρίου Υψηλάντη που πέτυχε τον Σεπτέμβριο του 1829 στην Πέτρα της Βοιωτίας σφράγισε το τέλος του ιερού αγώνα για την ελευθερία της Ελλάδας. Δεν υπήρχε Ελληνας που να μην ονειρευόταν την ανάσταση της πατρίδας. Οχι πια ραγιάς, αλλά ούτε και ρωμιός αλλά Ελληνας. Αυτό ήταν το κατόρθωμα του Ρήγα, του Κοραή, του Ανθιμου Γαζή και άλλων προδρόμων της ελληνικής επανάστασης. Το μήνυμα επίκαιρο και σήμερα, κανένας Έλληνας δε θέλει να είναι σκλάβος ή ραγιάς μέσα σε μια υπολανθάνουσα δημοκρατία. Ο αγώνας πρέπει να είναι προσωπικός και ενωτικός.

Καλή Ανάσταση!

*Πηγές: Απ. Βακαλοπούλου: «Ιστορία ελληνικής επαναστάσεως του 1821».

#Tags

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου