Αναφορά στο αξιόλογο βιβλίο της Αμαλίας Συκοβέλη – Καπότση
Με το που πέρασα στο δωμάτιο του πολύ φιλικού σπιτιού η ματιά μου έπεσε, σαν μαγνήτης, στο χαμηλό πολυγωνικό τραπεζάκι με τα θαυμάσια ξυλόγλυπτα σχέδια. Στο άκρο του επάνω, ένα βιβλίο με τετράγωνο σχήμα και μεγάλες διαστάσεις.
Πρασινωπό το βιβλίο επάνω στο σκούρο στιλπνό ξύλο του τραπεζιού. Ένα κόσμημα πολιτισμού.
Με ξάφνιασε πολύ θετικά αυτή η πρώτη εικόνα με το βιβλίο και το περιεργάστηκα με ενδιαφέρον. Ο τίτλος του «Γιάννενα» και συγγραφέας του η πολύ γνωστή μου κυρία Εμη Καπότση που θαυμάζω για τον ορθό λόγο της και την ευρυμάθεια.
Πρώτη μου διαπίστωση η θαυμάσια αρμονία του. Ετσι ήρθε πιεστική η σκέψη να γράψω λίγες λέξεις γι’ αυτό. Είναι βιβλίο ορόσημο μαζί και αναφοράς φρονώ. Εχει μιαν αριστοτεχνική διαχείριση λόγου – εικόνας – κενού, λευκού ή χρωματιστού, που προσδίνει εξαίρετη ομορφιά. Είναι απαλό ανάγνωσμα με ισορροπημένο τον διαχρονικά ωραίο λόγο και τον ιστορικόν.
Ακόμη και ο τίτλος του «Γιάννενα» σείει τον συναισθηματικό κόσμο. Είναι η γενέθλια πόλη στης συγγραφέως μα και της πέτρας τόπος με τόσο βάρος ιστορίας.
Ερχομαι αμέσως στο Ζάλογγο με την φωτογραφική απεικόνιση του τραγικού και του μεγαλείου.
Μορφές υψηλές, λεπτές, λιτές, νεανικές, λείες, λυγερές, με δύναμη ψυχής ασάλευτη. Με γραμμώσεις ολόρθες υψώνονται με δέος. Κολώνες που ανέρχονται συνεχώς πάνω απ’ τους ιωνικούς και δωρικούς κίονες. Τρομάζουν με το μεγαλείο και τιμωρούν την επιχειρηθείσα αλλοίωση της ιστορικής αλήθειας.
Φαράγγια όπως του Βίκου, λες και τιτάνες έσχισαν τη γης στα δύο ως το βάθος της κάτω, που φέρνουν φόβο στο κοίταγμα. Πέτρες θεοφύλακτες που κλωθογυρίζουν τον άνεμο προς δική τους ευφροσύνη. Πέτρας γεφύρια πολύτοξα, όπως της Αρτας, όπου αχνοσαλεύει ακόμα ο παλιός μύθος.
Σε ποτάμια παφλάζοντα όπως ο Βοϊδομάτης ή σιγοκυλούντα όπως ο Αχέροντας, που περνάει με τη βάρκα του ο Ερμής για τη Νέκυια.
Αποτυπωμένα αυτά σε πλημμυρίδα ευκρινέστατων φωτογραφιών που καλύπτουν ολόκληρη τη σελίδα και άλλες μικρότερες που ενισχύουν το πολύπλευρο κείμενο.
Και η πάνγνωστη λίμνη: «ωραία, πανώρια δειλινά, γλυκά, γεμάτα ειρήνη», Γιουσέρ Ελιγά, γιαννιώτης ποιητής.
Της συγγραφέως η γραφή είναι ανάλαφρη, γλαφυρή, κομψή και επιτήδεια. Οπου θεωρεί σκόπιμο τον διανθίζει με ιστορική αναφορά από τα βάθη του χρόνου ως τα σήμερα.
Μερικές στροφές δημοτικού τραγουδιού. Δυο τρεις στίχους των μεγάλων ποιητών του μεσοπολέμου και μετά. Μερικές αράδες απάνθισμα πεζού λόγου. Παλιά ήθη, νέα έθιμα. Καθημερινότητα και η νοσταλγός αναφορά.
Είναι εργασία θαυμαστή για τα Γιάννενα και την ευρύτερη περιοχή και θα εκτιμηθεί. Η όντως ευφυής αρχιτεκτονική δομή του βιβλίου και η καλλιτεχνική επιμέλεια είναι της Κυρασίας Πρίντζου Καπότση. Δεκέμβριος δέκατου τέταρτου έτους εικοστού πρώτου αιώνα.
ΝΙΚΟΣ ΛΑΛΗΓΙΑΝΝΗΣ
