ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

Ο πολιτισμός στο Δήμο Βόλου στα χρόνια της κρίσης

ο-πολιτισμός-στο-δήμο-βόλου-στα-χρόνια-294942

Του Ε.Γ.Τσάμη, Δημοτικού Συμβούλου, (Υπεύθυνου Πολιτισμού Δ.Ο.Ε.Π.Α.Π – ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Δήμου Βόλου)

Μια χώρα που βρίσκεται σε βαθιά οικονομική κρίση έχει αναμφισβήτητα διολισθήσει τα προηγούμενα χρόνια σε εξίσου βαθιά πολιτισμική κρίση. Αν ανατρέξει κανείς στα προηγούμενα χρόνια της οικονομικής “ευμάρειας” στη χώρα μας, θα διαπιστώσει εύκολα ότι υπήρξε προοδευτική υποχώρηση της αξίας του πολιτισμού στη συνείδηση μεγάλης μερίδας των Ελλήνων, οι οποίοι μάλιστα κάποτε απαξίωναν με ευκολία σημαντικά πολιτιστικά γεγονότα , ανθρώπους του πολιτισμού και σοβαρούς δημιουργούς, προσδίδοντας αρνητικό προσδιορισμό σε ό,τι δεν ήταν εύπεπτο και καταναλωτικό.

Παρόλα αυτά όμως υπήρξε σοβαρή παραγωγή πολιτισμού σε όλους τους τομείς, βοηθούσης και της οικονομικής ευημερίας που υπήρξε, χωρίς να παραβλέπουμε ότι υπήρξαν και αρκετές περιπτώσεις πολιτιστικών πυροτεχνημάτων και “αρπαχτές”, ακόμη και από σοβαρούς δημιουργούς.

Με αυτά τα δεδομένα και σε αυτό το κλίμα πορεύτηκαν, όπως ήταν αναμενόμενο, οι Δήμοι και οι τοπικές κοινωνίες, προσφέροντες πολλές φορές προτάσεις πολιτισμού στους δημότες τους που δεν ήταν ενταγμένες σε μία ολοκληρωμένη πολιτιστική πρόταση με όραμα και προοπτική, προσφεύγοντας στον εύκολο εντυπωσιασμό και στο πολιτικό όφελος που προέκυπτε από εκδηλώσεις αμφιβόλου ποιότητας. Με αυτούς τους τρόπους σπαταλήθηκε με ευκολία πολύτιμο χρήμα που θα μπορούσε να έχει επενδυθεί δημιουργικά στον τομέα αυτό, τον τόσο αναγκαίο για την άνοδο του πνευματικού επιπέδου, της διαπαιδαγώγησης αλλά και της ψυχαγωγίας των πολιτών, αφού είναι γεγονός ότι η καλύτερη επένδυση για μια κοινωνία είναι η επένδυση στον πολιτισμό και την παιδεία.

Η επελθούσα οικονομική κρίση έπληξε καίρια τον Πολιτισμό στη χώρα μας, αφού από πολλούς θεωρείται πολυτέλεια να δαπανώνται χρήματα σε αυτόν το τομέα. Και όμως το μοντέλο θα έπρεπε να είναι τελείως αντίθετο, αφού με το πολιτιστικό απόθεμα που διαθέτει η χώρα μας σε ανθρώπους, υποδομές, αρχαιολογικούς θησαυρούς, με μια λέξη το πολιτισμικό κεφάλαιο, θα έπρεπε να επενδυθούν σ’ αυτό περισσότερα χρήματα και όχι να αφαιρεθούν με τόση ευκολία. Εξάλλου η “βαριά μας βιομηχανία” θεωρείται ο Πολιτισμός, όπως διατείνονται πολλοί με τρόπο που αποδεικνύεται υποκριτικός τελικά.

Μέσα σε αυτά τα πλαίσια και μετά την ακύρωση όλων των βεβαιοτήτων των προηγούμενων χρόνων, ο Δήμος Βόλου κλήθηκε να διαχειριστεί τα σημαντικά θέματα του Πολιτισμού στον ενιαίο Δήμο που προέκυψε μετά τη μεταρρύθμιση του «Καλλικράτη».

Το πρώτο θέμα που αντιμετώπισε ήταν ο περιορισμός των πιστώσεων για θέματα πολιτισμού σε σχέση με τις γενικότερες περικοπές που αφορούσαν τη χρηματοδότηση των Δήμων από τον κρατικό προϋπολογισμό. Συγχρόνως ο ασφυκτικός έλεγχος της τοπικής αυτοδιοίκησης από την κεντρική κυβέρνηση, που εφαρμόσθηκε τα τελευταία χρόνια, είχε ως αποτέλεσμα πολλές φορές να δημιουργούνται προβλήματα δυσκαμψίας και στον τομέα του Πολιτισμού, με επιπτώσεις στην έγκαιρη και σωστή διοργάνωση πολιτιστικών γεγονότων.

Σταθερή μας απόφαση παρέμεινε κατά την διάρκεια της θητείας μας η εξάλειψη των φαινομένων σπατάλης που παρατηρήθηκαν στο παρελθόν, ενώ η δέσμευσή μας για διατήρηση των προϋπαρχουσών δράσεων και δομών πολιτισμού στον κεντρικό Δήμο, αλλά και σε όλες τις δημοτικές ενότητες, παρέμεινε πάγια μέχρι σήμερα.

Με αυτά τα δεδομένα, στρατηγική μας επιλογή υπήρξε η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη κινητοποίηση και αξιοποίηση του σημαντικού ανθρώπινου δυναμικού που διαθέτει ο Δήμος μας, καθώς και η αξιοποίηση των σημαντικών υποδομών στον τομέα του Πολιτισμού. Το Τμήμα Δημοσίων Σχέσεων του Δήμου Βόλου και η Αντιδημαρχία Πολιτισμού, Κοινωνικής Προστασίας και Παιδείας σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Πολιτισμού και τη Διεύθυνση Αρχείων, Μουσείων και Βιβλιοθηκών του Δ.Ο.Ε.Π.Α.Π-ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. συνεργάστηκαν στενά και δημιουργικά όλα αυτά τα χρόνια, με αποτέλεσμα να οργανωθούν δεκάδες πολιτιστικές εκδηλώσεις με μικρό κόστος και υψηλής ποιότητας αποτέλεσμα (ο κατάλογος είναι διαθέσιμος σε όποιον καλόπιστο ή κακόπιστο επιθυμεί να τον μελετήσει και είναι βέβαιο ότι είναι μεγάλος). Επιπλέον, σε συνεργασία με συλλόγους, φορείς, συλλογικότητες και προσωπικότητες του πολιτισμού, συνδιοργανώθηκαν και υποστηρίχτηκαν πλήθος πολιτιστικών γεγονότων μέσα στα πλαίσια συνεργασίας του Δήμου Βόλου με την κοινωνία των πολιτών και τους ενεργούς πολίτες. Ενδεικτικά αναφέρουμε το φετινό αφιέρωμα στον Κ.Π.Καβάφη και την έκθεση για την απελευθέρωση της Θεσσαλίας στο κέντρο τέχνης «Τζόρτζιο ντε Κίρικο», που παρουσιάσθηκε στη συνέχεια στην παλαιά Βουλή, και ακόμη τις «Ευρωπαϊκές μέρες μουσικής» κάθε Ιούνιο. Το αποτέλεσμα αυτών των συνεργασιών ήταν θετικό και δημιουργικό και επιβεβαίωσε την άποψή μας για το σημαντικό ανθρώπινο δυναμικό που διαθέτει η κοινωνία μας, ιδιαίτερα στον χώρο του πολιτισμού. Αυτό αποτελεί μία αρχική επιτυχημένη πρόταση συνεργασίας μεταξύ Δήμου Βόλου και κοινωνίας, που πρέπει να ενδυναμωθεί και να αποτελέσει ένα νέο μοντέλο παραγωγής πολιτισμού στην περιοχή μας για τα επόμενα χρόνια. Είναι θετικό που οικοδομήθηκε αυτή η σχέση, με μεγάλη δυσκολία είναι η αλήθεια, αίροντας σταδιακά την επιφύλαξη και την καχυποψία ομάδων και πολιτών προς τη Δημοτική αρχή, χωρίς να έχει επιτευχθεί όμως ακόμη το επιθυμητό αποτέλεσμα. Αυτό πρέπει να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο στο μέλλον και σε αυτήν την προοπτική θα συμβάλει η αξιοπιστία των προσώπων που θα κληθούν να διαχειρισθούν αυτήν την σχέση.

Κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων και παρά τα προβλήματα που αναφέρθηκαν, διατηρήθηκαν όλες οι δομές και οι δράσεις του Δήμου Βόλου σε όλους τους τομείς της τέχνης, στο θέατρο (με τις παραγωγές του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ., του ερασιτεχνικού εργαστηρίου και τη φιλοξενία επαγγελματικών και ερασιτεχνικών θεατρικών ομάδων), στη μουσική (με την ενεργό παρουσία του Δημοτικού Ωδείου, των Δημοτικών Χορωδιών, της Φιλαρμονικής και τη φιλοξενία δεκάδων συναυλιών), στον χορό, στα εικαστικά (με τη δημιουργία και τη φιλοξενία δεκάδων εκθέσεων), στον κινηματογράφο (με τις προβολές του Σινέ Μεσόγειος και της Κινηματογραφικής Λέσχης Ν. Ιωνίας), στον λόγο, με τις παρουσιάσεις και εκδόσεις βιβλίων και την ανάδειξη της λογοτεχνίας με τη σημαντική συμβολή της Δ/νσης Αρχείων, Μουσείων και Βιβλιοθηκών, ενώ εντάχθηκαν και νέες προτάσεις, όπως οι απευθείας προβολές όπερας και μπαλέτου στο Αχίλλειο σε συνεργασία με τον ΑΝΤΕΝΑ.

Συγχρόνως λειτούργησαν και αποδόθηκαν στους πολίτες νέοι χώροι πολιτισμού, όπως το θέατρο του Πολιτιστικού Κέντρου Ν. Ιωνίας, το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης στην Ν. Ιωνία, το Μουσείο Μνήμης στη Δράκεια, ο νέος χώρος της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Νέας Αγχιάλου, ενώ επίκειται άμεσα η λειτουργία του Μουσείου Πόλης του Βόλου μετά την απεμπλοκή του από τα προβλήματα του παρελθόντος.

Στο διάστημα αυτό ο Δήμος Βόλου, εκτός από τις δικές του εκδηλώσεις θεματικές, επετειακές, εορταστικές κ.λπ. συνδιοργάνωσε με άλλους φορείς και υποστήριξε συλλόγους, παρέχοντας τις υποδομές του, για τη διοργάνωση μεγάλου αριθμού εκδηλώσεων στα πλαίσια της συνεργασίας μαζί τους, όπως προαναφέρθηκε. Στην περιφέρεια διατήρησε και αναβάθμισε όλες τις προηγούμενες δράσεις σε συνεργασία με τους τοπικούς συλλόγους και εμπλούτισε με επιπλέον προτάσεις τον κύκλο εκδηλώσεων στις τοπικές κοινωνίες.

Σημαντική αλλαγή κατά τη διάρκεια της θητείας αυτής της δημοτικής αρχής είναι και η ανάληψη, με ομαλό τρόπο, από νέα πρόσωπα, της διεύθυνσης του Δημοτικού Ωδείου, της Φιλαρμονικής και του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ., μετά την αποχώρηση των προηγούμενων διευθυντών, από έμπειρα και καταξιωμένα στελέχη των δομών αυτών, απόδειξη του σημαντικού δυναμικού που διαθέτει ο τομέας του πολιτισμού του Δήμου Βόλου. Σημαντική επίσης είναι και η ενεργοποίηση της Συμφωνικής Ορχήστρας Νέων υπό την διεύθυνση καταξιωμένου μαέστρου που φοίτησε στο Δημοτικό Ωδείο Βόλου.

Με την παραπάνω, ενδεικτική παράθεση μερικών από τις δράσεις στον τομέα του Πολιτισμού την περίοδο αυτής της δημαρχιακής αρχής, αδικούνται πιθανώς πολλές άλλες δράσεις και προτάσεις πολιτιστικές που πραγματοποιήθηκαν. Η γενικότερη όμως άποψη ότι αυτό το διάστημα δεν έγινε τίποτα στον τομέα του Πολιτισμού, όπως ακούσθηκε στο δημοτικό συμβούλιο από δημοτικό σύμβουλο, είναι βαθιά προσβλητική και απαξιωτική για όλους αυτούς που προσπάθησαν και συνέβαλαν στο να πραγματοποιηθούν πλήθος εκδηλώσεων και δράσεων πολιτισμού με ποιότητα και αισθητική, και κατέθεσαν την ψυχή τους σε αυτήν την προσπάθεια που αφορά όλους του πολίτες αυτού του Δήμου.

Εχοντας την εμπειρία της συμμετοχής στα θέματα Πολιτισμού του Δήμου Βόλου κατά τη διάρκεια της θητείας αυτής της δημοτικής αρχής και βαθιά την πεποίθηση ότι ο Πολιτισμός είναι η δημιουργική δύναμη που μπορεί αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την κρίση που βιώνουμε, θεωρώ ότι τα επόμενα χρόνια θα πρέπει να γίνει πιο έντονη και περισσότερο οργανωμένη η παρέμβαση του Δήμου Βόλου στα θέματα πολιτισμού της περιοχής μας. Σε αυτήν την κατεύθυνση θα συμβάλει τα μέγιστα η δημιουργία αυτόνομης αντιδημαρχίας Πολιτισμού, που θα διαχειρισθεί με όραμα και προοπτική τον τεράστιο και σημαντικό ανθρώπινο και υλικό πολιτιστικό πλούτο που διαθέτει ο Δήμος Βόλου, σε συνδυασμό με τη σημαντική παράδοση που έχει.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου