Δύο φάρμακα που χορηγούνται για την αντιμετώπιση της νόσου του Πάρκινσον και της κατάθλιψης μπορεί να επηρεάσουν την κρίση μας σε θέματα ηθικής, σύμφωνα με μία νέα μελέτη.
Το ένα, το αντικαταθλιπτικό σιταλοπράμη, φάνηκε να αυξάνει την απροθυμία να προκληθεί βλάβη στον εαυτό ή σε άλλα άτομα, ενώ το αντιπαρκινσονικό λεβοντόπα φάνηκε να μειώνει τον αλτρουισμό.
Τα νέα ευρήματα μπορεί να εξηγούν γιατί μερικοί πάσχοντες από Πάρκινσον εκδηλώνουν παρορμητικές συμπεριφορές έπειτα από τη λήψη ορισμένων φαρμάκων γι’ αυτό, λένε οι ερευνητές.
Ωστόσο διευκρινίζουν πως δεν σημαίνει ότι «μπορεί να μετατρέψουν έναν υγιή άνθρωπο σε εγκληματία».
«Το κεντρικό μήνυμα είναι πως πρέπει να μελετηθεί εις βάθος ο τρόπος με τον οποίο τα φάρμακα που δρουν στον εγκέφαλο επηρεάζουν την συμπεριφορά, τόσο υγιών ανθρώπων όσο και των ασθενών που τα χρειάζονται», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια δρ Μόλυ Κρόκετ, αναπληρώτρια καθηγήτρια Πειραματικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Όπως γράφου η δρ Κρόκετ και οι συνεργάτες της στην επιθεώρηση «Current Biology», η αποστροφή στην πρόκληση πόνου ή άλλης βλάβης σε άλλα άτομα αποτελεί ένα από τα ουσιώδη συστατικά της ανθρώπινης ηθικής, το οποίο είναι διαταραγμένο σε όσους επιδεικνύουν αντικοινωνική συμπεριφορά.
Προγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι η ύπαρξη ή η ανυπαρξία της σχετίζεται με τα επίπεδα δύο ουσιών στον εγκέφαλο, της σεροτονίνης και της ντοπαμίνης, με την πρώτη να την εντείνει και την δεύτερη να την αμβλύνει.
Στην παρούσα μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν την θεωρία ότι αν αυξηθούν με τεχνητό τρόπο (δηλαδή μέσω φαρμάκων) τα επίπεδα των δύο ουσιών, θα αλλάξει η συμπεριφορά των ανθρώπων.
Έτσι, επιστράτευσαν 175 υγιείς εθελοντές και τους χώρισαν σε δύο ομάδες. Η πρώτη χωρίσθηκε σε δύο υποομάδες, ώστε η μία να λάβει σιταλοπράμη και η άλλη ένα εικονικό φάρμακο.
Η δεύτερη ομάδα επίσης χωρίσθηκε στα δύο, με τους μισούς εθελοντές να λαμβάνουν λεβοντόπα και τους υπόλοιπους ένα εικονικό φάρμακο.
Η σιταλοπράμη ανήκει στην οικογένεια των αντικαταθλιπτικών που λέγονταιεκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης, ενώ η λεβοντόπα αποτελεί πρόδρομο μορφή της ντοπαμίνης και έτσι αυξάνει τα επίπεδά της στον εγκέφαλο.
Στη συνέχεια του πειράματος, οι ερευνητές χώρισαν τους εθελοντές σε ζευγάρια και τους έδωσαν τη δυνατότητα να βγάλουν χρήματα κάνοντας μικρό ηλεκτροσόκ ο ένας στον καρπό του άλλου.
Μπορούσαν επίσης να πληρώσουν για να αποφύγουν να κάνουν στον συμπαίκτη τους ή να λάβουν οι ίδιοι το ηλεκτροσόκ.
Οι εθελοντές που είχαν πάρει τα εικονικά φάρμακα πρόσφεραν κατά μέσον όρο 35 σεντς για να αποφύγουν το ηλεκτροσόκ στον εαυτό τους και 44 σεντς για να μην το κάνουν στον συμπαίκτη τους.
Όσοι είχαν λάβει σεροτονίνη, πρόσφεραν 60 σεντς για να μην δεχτούν το ηλεκτροσόκ και 73 σεντς για να μην το κάνουν στον συμπαίκτη τους, αλλά όσοι είχαν πάρει λεβοντόπα ήσαν πολύ πιο τσιγκούνηδες, αφού πρόσφεραν μόνο 35 σεντς για να μην το δεχτούν αλλά και για να μην το κάνουν στους άλλους.
«Το φάρμακο της ντοπαμίνης τούς έκανε πολύ πιο εγωιστές», είπε η δρ Κρόκετ. «Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι το να βλάπτει κανείς τον συνάνθρωπό του είναι χειρότερο απ’ ό,τι το να βλάπτει τον εαυτό του, αλλά η λεβοντόπα διέγραψε αυτή την διαφορά».
Και συνέχισε: «Κατά την θεραπεία του Πάρκινσον βλέπουμε μερικούς ασθενείς να εκδηλώνουν παρορμητικές συμπεριφορές, όπως ο εθισμός στον τζόγο και η υπερσεξουαλικότητα, και μερικά φάρμακα για τη νόσο έχουν στις ανεπιθύμητες ενέργειες την πρόκληση τέτοιων συμπεριφορών.
Επειδή, λοιπόν, καθημερινά λαμβάνουμε αποφάσεις που συχνά βασίζονται στην κρίση μας επί θεμάτων ηθικής, πρέπει να κάνουμε περισσότερες έρευνες για τους τρόπους με τους οποίους επηρεάζουν τα φάρμακα αυτά τη συμπεριφορά».
ygeia.tanea.gr
