Σε κλοιό προβλημάτων, εντός και εκτός κυβέρνησης και προβληματισμό για τους χειρισμούς αντιμετώπισης των προβλημάτων, υπό το βάρος της πίεσης των αντιδράσεων που προκαλούν τα νέα μέτρα, βρίσκεται ο πρωθυπουργός και συνολικά η κυβέρνηση.
Οι νέες απαιτήσεις της τρόικας για το εύρος και τη βαναυσότητα των πρόσθετων μέτρων που απαιτούν προκαλούν αντιδράσεις ακόμη και από υπουργούς, ενώ η απουσία αντίδρασης σε αυτές τις απαιτήσεις, κάτι που οδηγεί σε μέτρα αφαίμαξης του λαϊκού εισοδήματος που φαίνεται να μην έχουν ορίζοντα λήξης, οδηγεί σε αποδοκιμασία της κυβερνητικής πολιτικής που απειλεί να εκφρασθεί κι στην κάλπη, όπως δείχνουν δύο δημοσκοπήσεις που δημοσιεύονται σήμερα.
Η «ψαλίδα» της διαφοράς από τη ΝΔ έχει εξανεμισθεί, σύμφωνα τόσο με τη δημοσκόπηση της MRB ( για την εφημερίδα Real News) που δείχνει ΠΑΣΟΚ και ΝΔ να μοιράζονται από 21,5% στην πρόθεση ψήφου, όσο και σε εκείνη της Rassια το «Παρόν» που εμφανίζει το ΠΑΣΟΚ μπροστά με το αναιμικό 0,9%. Σε κάθε περίπτωση έχουν αλλάξει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που έδιναν την προοπτική νίκης στο κυβερνών κόμμα, κάτι που προβληματίζει έντονα το Μαξίμου και τη Χαρ. Τρικούπη.
Υπό αυτό το κλίμα, ο πρωθυπουργός παρουσιάζει τη Δευτέρα στο υπουργικό συμβούλιο το βασικό περίγραμμα του Μεσοπρόθεσμού Προγράμματος, καθώς οι λεπτομέρειές του μπορεί να μην είναι έτοιμες ούτε την Τετάρτη, ως αποτέλεσμα των σκληρών απαιτήσεων της τρόικας και της αναθεώρησης των στοιχείων που είχε παρουσιάσει η κυβέρνηση στους ελεγκτές. Έτσι, είναι υπαρκτό το ερώτημα σε ποια βάση θα συζητήσει την Τρίτη με τους πολιτικούς αρχηγούς ο πρωθυπουργός, ζητώντας τη συναίνεσή τους για τα νέα μέτρα.
Η παράμετρος αυτή προβληματίζει πολλά πολιτικά στελέχη, ακόμη και στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος, για τις τελικές και πραγματικές προθέσεις του πρωθυπουργού. Αν, δηλαδή, ελπίζει ότι θα αποσπάσει τη συναίνεση της αντιπολίτευσης, τουλάχιστον της ΝΔ, για τα νέα μέτρα ή αν στο βάθος έχει πάρει τις πολιτικές του αποφάσεις και αναζητά το πολιτικό άλλοθι για να προχωρήσει σε πρόωρες εκλογές. Η εκτίμηση αυτή ενισχύεται από την πληροφορία ότι στη Βουλή το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα θα έρθει με τη μορφή νομοσχεδίου χαρακτηρισμένο ως «άρθρο μόνο». Θα ζητηθεί, δηλαδή, η ψήφισή του ή η απόρριψή του στο σύνολο, ως έχει, χωρίς τη δυνατότητα σε κάποιους να ψηφίσουν ορισμένες από τις διατάξεις του ή κάποια επί μέρους μέτρα, όπως π.χ. οι αποκρατικοποιήσεις. Με αυτό τον τρόπο, θεωρείται αδύνατο να εξασφαλισθεί η ευρύτερη συναίνεση στην ψήφισή του. Επ’ αυτού, μπορεί επισήμως η κυβέρνηση να επαναλαμβάνει ότι θα αρκούν 151 βουλευτές για να ψηφισθεί το Μεσοπρόθεσμο, όμως μόλις χθες ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Θ. Πάγκαλος δήλωσε ότι το νομοσχέδιο θα πρέπει να τύχει της αποδοχής τουλάχιστον 180 βουλευτών, αλλιώς πάμε σε εκλογές.
Είναι σαφές ότι παραμένει το ενδεχόμενο η κυβέρνηση να επισείσει την «απειλή» των εκλογών για να αποσπάσει τη συναίνεση. Το ερώτημα είναι αν, και με βάση τις σημερινές δημοσκοπήσεις, κάτι τέτοιο την συμφέρει εκλογικά και πολιτικά.
Το υπουργικό
Τη Δευτέρα το μεσημέρι θα συζητηθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής για την τριετία 2012 – 2013.
Οι πληροφορίες αναφέρουν, ωστόσο, ότι το πακέτο δεν πρόκειται να κλείσει στο σύνολό του, καθώς οι διαπραγματεύσεις με την τρόικα δεν έχουν ολοκληρωθεί.
Οι εκπρόσωποι των δανειστών έχουν φύγει για λίγες ημέρες από την Αθήνα, αλλά θα επιστρέψουν από την Τετάρτη, οπότε και θα μπορούν να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις.
Αποφάσεις αναμένονται, όμως, στο πεδίο των αποκρατικοποιήσεων και δεν αποκλείεται ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου να προχωρήσει σε περαιτέρω ανακοινώσεις.
Πληροφορίες κάνουν λόγο για μείωση της συμμετοχής του δημοσίου στον ΟΤΕ, πώληση του καζίνου της Πάρνηθας και επέκταση της σύμβασης παραχώρησης του αεροδρομίου «Ελ. Βενιζέλος».
Ανοιχτά παραμένουν σημαντικά θέματα, όπως, υπό ποιο σχήμα θα γίνουν οι αποκρατικοποιήσεις. Σημειώνεται, πάντως, ότι σε προηγούμενο Υπουργικό Συμβούλιο έγινε αποδεκτή πρόταση του κ. Ανδρέα Λοβέρδου να υπογράψουν όλοι οι υπουργοί το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα.
Οι κατ’ ιδίαν συναντήσεις του κ. Γιώργου Παπανδρέου με τους άλλους πολιτικούς αρχηγούς αναμένεται να πραγματοποιηθούν την Τρίτη.
Οι πληροφορίες εμφανίζουν τον πρωθυπουργό αποφασισμένο να υιοθετήσει προτάσεις της αντιπολίτευσης, οι οποίες εξυπηρετούν τον κοινό στόχο της αντιμετώπισης της κρίσης.
Ο εκπρόσωπος της ΝΔ Γ. Μιχελάκης δήλωσε ότι «πίσω από τη λέξη συναίνεση, η κυβέρνηση προσπαθεί να κρύψει την αναποτελεσματικότητά της».
Την Τετάρτη και την Πέμπτη ο κ. Παπανδρέου θα βρίσκεται στο Παρίσι για τη σύνοδο του ΟΟΣΑ μαζί τους κ.κ. Γιώργο Παπακωνσταντίνου και Δημήτρη Δρούτσα όπου αναμένεται να έχει σημαντικές επαφές.
Πέμπτη δόση ή χρεοκοπία
Από τη μια το ενδεχόμενο να μην καταβληθεί η πέμπτη δόση στην ώρα της και από την άλλη οι αντιδράσεις εντός και εκτός ΠΑΣΟΚ μπροστά σε μέτρα «ταμπού» και η κυβέρνηση δείχνει τις τελευταίες ημέρες να είναι εγκλωβισμένη.
Η κρισιμότητα της εξασφάλισης της πέμπτης δόσης, φαίνεται και από τη δραματική επισήμανση του πρωθυπουργού στη συνέντευξή του σήμερα στο «Έθνος», όπου δηλώνει ότι «αν δεν πάρουμε την πρώτη δόση αυτό σημαίνει χρεοκοπία»
Ο αγώνας που δίνει με την Τρόικα προκειμένου να μην πληγούν οι ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες φαίνεται πως έχει επεκταθεί και μαίνεται ακόμα και πίσω από τις πόρτες των υπουργικών γραφείων. Οι περισσότεροι υπουργοί είτε απλώς δηλώνουν πως δεν ενημερώνονται, είτε πράγματι δεν γνωρίζουν τι συμβαίνει.
Πάντως η διαρροή από το Μέγαρο Μαξίμου πως ο πρωθυπουργός θα απευθύνει ένα είδος διαγγέλματος ταυτόχρονα με τις συναντήσεις με τους πολιτικούς αρχηγούς, δημιουργούν συνθήκες πολιτικού θρίλερ για το τι μέλλει γενέσθαι. Παράλληλα είναι πιθανό η ανακοίνωση του Μεσοπρόθεσμου Σχεδίου να αναβληθεί ακόμη μία φορά και να μεταφερθεί την επόμενη εβδομάδα.
Αποκρατικοποιήσεις και «απομακρύνσεις» υπαλλήλων των ΔΕΚΟ είναι οι δύο μεγάλοι πονοκέφαλοι, ως απόρροια της πίεσης της Τρόικας για ταχύ βηματισμό. Ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα αναζητείται μια άλλη λέξη για να μην χρησιμοποιείται η σκληρή λέξη «απόλυση». Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Γιώργος Πεταλωτής μίλησε για απελευθέρωση των δυνάμεων της εργασίας, ενώ ο υπουργός Δημοσίων Έργων κ. Ρέππας είπε πως οι απολύσεις θα γίνουν για λόγους συμβολικούς!
Και ο κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου από το συνέδριο του Economist δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να γίνουν απολύσεις και έτσι η συζήτηση εντάθηκε ακόμα περισσότερο.
Εν όψει των συναντήσεων του πρωθυπουργού με τους πολιτικούς αρχηγούς, όλα τα θέματα παραμένουν ανοιχτά, μιας και οι αποφάσεις που θα ληφθούν ενδεχομένως να προκαλέσουν πολιτικές εξελίξεις. Κύριο μέλημα της κυβέρνησης είναι να μην χαθεί ο πολιτικός έλεγχος της κατάστασης, παρά τις πλέον δυσοίωνες προβλέψεις μετά τη νέα εκτόξευση των spreads προς τις 1400 μονάδες.
Οι πολιτικοί αρχηγοί, πάντως, θεωρείται βέβαιο ότι δεν θα συναινέσουν, πέρα από Νέα Δημοκρατία και ΛΑΟΣ, οι οποίοι βέβαια θα περιοριστούν να συγκλίνουν σε ελάχιστα μόνο σημεία. Αυτή τη στιγμή κανείς δεν φαίνεται πρόθυμος να συνυπογράψει τα επιπρόσθετα μέτρα, τα οποία ήδη θεωρούνται – από πλευράς πολλών βουλευτών – το αποτέλεσμα μιας ατελέσφορης οικονομικής πολιτικής, είτε γιατί αυτή δεν ήταν εξ’ αρχής η ορθή, είτε γιατί η εφαρμογή της υπήρξε δειλή.
Εγκριση «σε ένα άρθρο»;
Σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας Ημερησία, ο πρωθυπουργός έχει πρόθεση να περάσει το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα από τη Βουλή θέτοντας ένα μεγάλο πολιτικό δίλημμα: Το πακέτο θα ψηφισθεί ή θα απορριφθεί στο σύνολό του και όχι κατ’ άρθρο («Άρθρο μόνο» στην κοινοβουλευτική διάλεκτο), μιας και θα είναι αποτέλεσμα συμφωνίας (με την τρόικα) που δεν επιδέχεται αλλαγών.
Με αυτόν τον τρόπο, ο κ. Παπανδρέου θα ζητήσει από όλους να πάρουν θέση εάν θα στηρίξουν την πορεία διάσωσης της χώρας, ή θα αρνηθούν την ψήφο τους και η χώρα θα οδηγηθεί σε εκλογές.
