Οι μητέρες ανηλίκων εργαζόμενες σε ΔΕΚΟ και τράπεζες που είχαν συμπληρώσει 25ετία μέχρι τις 31/12/2010 ή συγκεντρώνουν 5.500 ένσημα είναι οι ωφελημένοι του τελευταίου ασφαλιστικού νόμου σύμφωνα με ερμηνευτική εγκύκλιο που εξέδωσε ο Αναπληρωτής Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Γιώργος Κουτρουμάνης με την οποία διευκρινίζονται ειδικά θέματα που αφορούν στα όρια συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων στα πρώην ειδικά ταμεία (ΔΕΚΟ Τραπεζών).
Οι μητέρες ανηλίκων που ήταν ασφαλισμένες στα ειδικά ταμεία, μπορούσαν, εφόσον είχαν συμπληρώσει μέχρι τις 31/12/2010, 25 χρόνια υπηρεσίας να συνταξιοδοτηθούν στα 50 έτη με μειωμένη σύνταξη και στα 55 με πλήρη. Η εγκύκλιος διευκρινίζει ότι μετά την ένταξή τους στο ΙΚΑ ΕΤΑΜ μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με τα ίδια όρια ηλικίας εφόσον έχουν ανήλικο παιδί και 5.500 ένσημα, που αντιστοιχούν σε 18,5 χρόνια ασφάλισης. Αν δεν είχαν κατοχυρώσει το συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέσα στο 2010 αλλά κατοχυρώνουν το 2011 τότε μπορούν με τις ίδιες προϋποθέσεις να συνταξιοδοτηθούν στα 52 χρόνια με μειωμένη και στα 57 με πλήρη σύνταξη, δεν θα επιβαρυνθούν δηλαδή με τα 5 έως 15 επιπλέον χρόνια εργασίας, με τα οποία επιβαρύνονται οι άλλες κατηγορίες εργαζομένων αν δεν αναγνωρίσουν πλασματικά χρόνια ασφάλισης.
Στην εγκύκλιο διευκρινίζεται ότι ασφαλισμένοι πριν από την 1/1/1983 δεν θίγονται από το νόμο. Οι ασφαλισμένοι πριν από την 1.1.1983 που δεν θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31.12.2010, μπορούν να αναγνωρίσουν πλασματικά χρόνια ασφάλισης εφόσον έχουν τουλάχιστον 12 έτη ασφάλισης και, έτσι, να αντιμετωπίσουν την αύξηση των ορίων ηλικίας που ισχύει από την 1/12011.
Αναλυτικά, η εγκύκλιος του υπουργείου αναφέρει:
1. Ασφαλισμένοι μέχρι 31/12/1983
Α. Που θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι 31/12/2010.
Οι διατάξεις του τελευταίου νόμου δεν θίγουν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων στα ειδικά ταμεία, που θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι 31/12/2010. Αντίστοιχα, επισημαίνεται πως δεν θίγονται δικαιώματα όσων θεμελίωσαν μέχρι το τέλος του 2010 στα πρώην ειδικά ταμεία που έχουν ενταχθεί στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, και παραμένουν στην υπηρεσία μετά τη συγκεκριμένη ημερομηνία.
Αναγνωριζόμενοι χρόνοι:
Η δυνατότητα εξαγοράς – αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης, άρχισε την 1.1.2011 και αφορά τους ασφαλισμένους που συγκεντρώνουν αθροιστικά τις εξής προϋποθέσεις:
α) θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα κατ΄αποκλειστικότητα από 1.1.2011 και εφεξής, και
β) έχουν πραγματοποιήσει τουλάχιστον 3.600 ημέρες ή 12 έτη ασφάλισης.
Επομένως, όσοι ασφαλισμένοι μέχρι 31/12/1983, μέσα στο 2010 θεμελίωσαν δικαίωμα συνταξιοδότησης δεν έχουν τη δυνατότητα εξαγοράς χρόνου με βάση τις διατάξεις του νέου νόμου. Αντιθέτως, μπορούν να εξαγοράσουν χρόνο, βάσει των διατάξεων των άρθρων 40 και 47 (παρ.12) του ν. 2084/1992.
Β. Ασφαλισμένοι πριν την 1.1.1983 που δεν θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31.12.2010
Στην κατηγορία αυτή υπάγονται οριακές περιπτώσεις ασφαλισμένων πριν την 1.1.1993 που για διάφορους λόγους (π.χ. διακοπή εργασίας-μη συνεχής ασφαλιστικός βίος) δεν θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης μέχρι 31.12.2010 με τις προϊσχύουσες του ν. 3863/2010 (π.χ. 25ετία)
Οι συγκεκριμένοι ασφαλισμένοι, παρ’ ότι έχουν πρωτοασφαλιστεί πριν από το 1983, έχουν δικαίωμα αναγνώρισης χρόνου βάσει του νέου νόμου, καθώς θεμελιώνουν δικαίωμα από το 2011 και μετά.
2. Ασφαλισμένοι από 1.1.1983 μέχρι 31.12.1992
Α. Σύμφωνα με το ν. 3029/2002 (νόμος Ρέππα) "οι ασφαλισμένοι των Ειδικών Ταμείων, που υπήχθησαν από 1/1/1983-31/12/1992 στην ασφάλιση οποιουδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης, θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης με τη συμπλήρωση 35 ετών ασφάλισης και του 58ου έτους της ηλικίας τους. Με τις διατάξεις του νέου νόμου Λοβέρδου – Κουτρουμάνη, από 1.1.2011 αυξάνεται ο ανωτέρω απαιτούμενος για συνταξιοδότηση χρόνος ασφάλισης των ασφαλισμένων των (πρώην) Ειδικών Ταμείων κατά 1 έτος και μέχρι τη συμπλήρωση 40 ετών ασφάλισης. Επιπλέον, αυξάνεται σταδιακά από 1.1.2012 και το όριο ηλικίας μέχρι τη συμπλήρωση του 60ού έτους.
Από το συνδυασμό των διατάξεων προκύπτει ότι η θεμελίωση δικαιώματος αυτής της κατηγορίας ασφαλισμένων μέχρι 31/12/2010 υπάρχει εφόσον πληρούνται και το όριο ηλικίας (58°) και ο χρόνος ασφάλισης (35 έτη).
Στην περίπτωση αυτή δεν μπορεί να υπάρξει δυνατότητα συνταξιοδότησής τους με αναστολή καταβολής της σύνταξης, αφού η συνταξιοδότηση με χρόνο ασφάλισης 35 ετών δεν προβλεπόταν από τις καταστατικές διατάξεις των Ειδικών Ταμείων αλλά ορίστηκε με τις διατάξεις του αρ. 2 παρ. 3 του ν. 3029/2002, πολύ αργότερα δηλαδή από τη θέσπιση της αναστολής με τις διατάξεις της παρ. 5 του αρ. 9 του ν. 1976/1991.
Β. Σύμφωνα με τους ν. 2084/1992 και 3029/2002 για τους ασφαλισμένους των Ειδικών Ταμείων που συμπληρώνουν το 65° έτος της ηλικίας τους οι άνδρες και το 60ό οι γυναίκες, ο ελάχιστος χρόνος ασφάλισης για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος ορίζεται σε 15 έτη ασφάλισης.
Ειδικά για τις γυναίκες -ασφαλισμένες αυτής της κατηγορίας, προβλέπεται σταδιακή αύξηση του ορίου ηλικίας από το 60ό στο 65.
Γ. Σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3029/2002 , οι ασφαλισμένοι από 1/1/1983-31/12/1992 των (πρώην) Ειδικών Ταμείων (ΤΑΠ- ΟΤΕ, ΟΑΠ-ΔΕΗ, ΤΣΠ-ΗΣΑΠ., ΤΣΠ-ΕΤΕ, ΤΣΠ-ΑΤΕ, ΤΣΠ-ΤΕ, ΤΑΠ-ΙΛΤ,ΤΑΠ-ΕΤΒΑ, ΤΣΕΑΠΓΣΟ, ΤΑΠΑΕ-Η "ΕΘΝΙΚΗ") θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης με τη συμπλήρωση 37 ετών υποχρεωτικής ασφάλισης, ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας.
Με το νέο νόμο, η διάταξη αυτή παύει να ισχύει από την 1/1/2011.
Δ. Σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2084/1992 για τους ασφαλισμένους (άνδρες) από 1/1/1983-31/12/1992 καθορίσθηκε ότι η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος είναι στο 65 έτος με 25 έτη ασφάλισης (μειωμένη στο 60ό έτος) , ενώ για τις γυναίκες στο 60ό έτος με 25 έτη ασφάλισης (μειωμένη στο 55° έτος).
(Γυναίκες – υπαγωγή στην ασφάλιση μέχρι 31.12.1992 που δεν θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31.12.2010 )
ΕΤΟΣ ΕΤΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΛΗΡΗΣ ΜΕΙΩΜΕΝΗ (γυναίκες)
2010 25 60 55
2011 25 61 56
2012 25 62 57
2013 25 63 58
2014 25 64 59
2015 25 65 60
Για να υπάρχει θεμελιωμένο δικαίωμα πλήρους σύνταξης μέχρι 31/12/2010 , η ασφαλισμένη θα πρέπει μέχρι αυτή την ημερομηνία να πληρούσε αθροιστικά τόσο το χρόνο ασφάλισης όσο και την ηλικία που προβλέπονται κατά το έτος 2010 (25 έτη ασφάλισης και 60ό έτος ηλικίας για πλήρη σύνταξη ή 55° έτος για μειωμένη). Ασφαλισμένες αυτής της κατηγορίας, οι οποίες μέχρι την 31.12.2010 είχαν συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης και το 55° έτος της ηλικίας τους, έχουν θεμελιώσει δικαίωμα λήψης μειωμένης σύνταξης, ενώ θα θεμελιώσουν δικαίωμα λήψης πλήρους σύνταξης με τη συμπλήρωση του 60ου έτους της ηλικίας τους.
Άνδρες – υπαγωγή στην ασφάλιση μέχρι 31.12.1992 που δεν θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31.12.2010 )
ΕΤΟΣ ΕΤΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΛΗΡΗΣ ΜΕΙΩΜΕΝΗ
2010 25 65 60
2011 25 65 60
2012 25 65 60
2013 25 65 60
2014 25 65 60
2015 25 65 60
Κατά το μεταβατικό διάστημα σταδιακής αύξησης του ορίου ηλικίας, ήτοι κατά τα έτη 2011-2014, οι ασφαλισμένες δικαιούνται σύνταξης στο όριο ηλικίας όπως διαμορφώνεται κατά το έτος συμπλήρωσης του προβλεπόμενου, κατά την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού, ορίου ηλικίας για πλήρη ή μειωμένη σύνταξη.
E1. Μητέρες με ανήλικα παιδιά.
Για όσες υπήχθησαν στην ασφάλιση από 1/1/1983 – 31/12/1992 ισχύει:
ΕΤΟΣ ΕΤΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΛΗΡΗΣ ΜΕΙΩΜΕΝΗ
2010 25 50
2011 25 52 50
2012 25 55 53
2013 25 65 60
Με δεδομένο ότι το ισχύον μέχρι 31/12/2010 όριο ηλικίας συνταξιοδότησης των ανωτέρω ασφαλισμένων ήταν το 50ό για πλήρη σύνταξη, όλες οι ασφαλισμένες στα ειδικά ταμεία, οι οποίες σε κάποια χρονική στιγμή -που μπορεί να ανατρέξει πριν την ημερομηνία έναρξης του ν.3863/2010 – και πάντως μέχρι 31/12/2010 έχουν συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης και κατά τη συμπλήρωση των 25 ετών έχουν/είχαν ανήλικο παιδί, έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης λόγω γήρατος στο 50ό έτος της ηλικίας τους.
Για τις ασφαλισμένες μητέρες ανήλικου παιδιού που συμπληρώνουν τα 25 έτη ασφάλισης από 1.1.2011 και εφεξής προβλέπεται ότι ακολουθούν το όριο ηλικίας όπως διαμορφώνεται σύμφωνα με τον ανωτέρω πίνακα.
Οι συγκεκριμένες διατάξεις εφαρμόζονται και στους χήρους πατέρες ανηλίκων παιδιών.
Για τους χήρους πατέρες αναπήρων παιδιών έχουν εφαρμογή οι αντίστοιχες διατάξεις που ισχύουν για τις μητέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία παιδιών.
Ε2. Επισημαίνεται ότι, η διάταξη της νομοθεσίας του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ, βάσει της οποίας μητέρες ανηλίκων ασφαλισμένες μέχρι 31-12-1992 που έχουν πραγματοποιήσει 5.500 ημέρες ασφάλισης δικαιούνται με την συμπλήρωση του 55ου έτους ηλικίας τους πλήρη σύνταξη και με την συμπλήρωση του 50ού μειωμένη κατά 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται από το απαιτούμενο πλήρες όριο, εφαρμόζεται και στην περίπτωση των ασφαλισμένων μητέρων των (πρώην) Ειδικών Ταμείων, όπου από τις κείμενες διατάξεις της νομοθεσίας τους προβλέπεται η συνταξιοδότηση γυναικών με ανήλικα παιδιά.
Τα προαναφερόμενα όρια ηλικίας (55° και 50°), με το νέο νόμο, ανακαθορίζονται από 1/1/2011 μέχρι να ανέλθουν το 2013 στο 65° για πλήρη και στο 60° για μειωμένη.
3. Ασφαλισμένοι μέχρι 31.12.1992
Ασφαλισμένοι σε δύο ασφαλιστικούς φορείς με παράλληλη ή διαδοχική ασφάλιση, οι οποίοι έχουν ήδη καταστεί συνταξιούχοι ή έχουν συμπληρώσει τις απαιτούμενες προϋποθέσεις για πλήρη συνταξιοδότηση σε έναν ασφαλιστικό φορέα, δε δικαιούνται να κάνουν χρήση του δικαιώματος αναγνώρισης των πλασματικών χρόνων του νέου νόμου.
Για τις γυναίκες ασφαλισμένες, οι οποίες έχουν συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης και το 55° έτος της ηλικίας του μέχρι 31.12.2010 και επομένως έχουν θεμελιώσει δικαίωμα για λήψη μειωμένης σύνταξης, το όριο ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης παραμένει το 60°. Κατά συνέπεια, ο υπολογισμός του ποσοστού μείωσης της σύνταξης, σε περίπτωση επιλογής της μειωμένης συνταξιοδότησης, θα γίνεται με βάση του μήνες που υπολείπονται από τη συμπλήρωση του 60ου έτους της ηλικίας της ασφαλισμένης.
4. Ασφαλισμένοι από 1.1.1993 και εφεξής
Το όριο ηλικίας που προβλέπεται για τη συνταξιοδότηση μητέρων με ανήλικα τέκνα – ασφαλισμένων σε οποιονδήποτε φορέα κύρια ασφάλισης από 1/1/1993 και εφεξής ανακαθορίζεται ως εξής:
Μητέρες με ανήλικα παιδιά υπαχθείσες στην ασφάλιση οποιουδήποτε φορέα από 1/1/1993 και μετά
ΕΤΟΣ ΕΤΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΛΗΡΗΣ ΜΕΙΩΜΕΝΗ
2010 20 55 50
2011 20 55 50
2012 20 55 50
2013 20 65 60
Οι προβλέψεις για τις μητέρες ανηλίκων εφαρμόζονται και στους χήρους πατέρες ανήλικων παιδιών.
Για τους χήρους πατέρες αναπήρων παιδιών εφαρμόζονται οι προβλέψεις που ισχύουν για τις μητέρες αναπήρων για κάθε βιοποριστική εργασία παιδιών.
