Τροπολογία που ψηφίστηκε στις 8 Απριλίου 2014 στο νομοσχέδιο «τουριστικά πλοία και άλλες διατάξεις» φέρεται να ρίχνει στα «μαλακά» τα 19 μέλη των διοικητικών συμβουλίων των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων (ΕΑΣ) της περιόδου 2004-2010, που διώκονται από την Δικαιοσύνη για τα «χρυσά εφάπαξ» της προβληματικής εταιρίας.
Πρόκειται για μία υπόθεση που πάει πίσω στην περίοδο της διακυβέρνησης του Κ. Καραμανλή, όταν δύο κατά σειρά υπουργοί Αμυνας, ο απόστρατος αξιωματικός Σπήλιος Σπηλιωτόπουλος και ο νυν πρόεδρος της Βουλής Βαγγέλης Μεϊμαράκης αγνόησαν απόφαση με την οποία είχε γίνει δεκτή γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ) που έβαζε «μπλόκο» στα μπόνους εξόδου των εργαζομένων των ΕΑΣ. Σημειωτέον ότι οι ανακριτικές αρχές εκτίμησαν την ζημία του δημοσίου σε περίπου 60 εκατ. ευρώ.
Η επίμαχη διάταξη της τροπολογίας είναι η εξής: «Καταβολές αποζημιώσεων πέραν των ορίων του άρθρου 2 του αν 173/67 οι οποίες έγιναν μέχρι τις 31.12.2010 και βασίζονται είτε σε ισχύουσες Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας είτε σε αποφάσεις των Διοικητικών Συμβουλίων Νομοθετικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου ή ΔΕΚΟ ή πάσης φύσεως οργανισμών Κοινής Ωφέλειας είτε σε ατομικές εργασίας, θεωρούνται νόμιμες και επιπλέον καταβληθέντα ποσά δεν αναζητούνται».
Σύμφωνα με νομικούς κύκλους, «φωτογραφίζει» την περίπτωση των ΕΑΣ και ουσιαστικά απαλλάσσει από τις ευθύνες τους «19», παρόλο που οι δικαστικές αρχές είχαν κινήσει διώξεις για απιστία σε βάρος του δημοσίου με βάση το νόμο περί καταχραστών του δημοσίου χρήματος.
Υπουργός ακυρώνει τον εαυτό του
Η ιστορία είναι περίπλοκη. Επί του κ. Σπηλιωτόπουλου, παρόλο που ο ίδιος είχε κάνει αποδεκτή την γνωμοδότηση του ΝΣΚ περί των παράνομων «εφάπαξ», η οποία απέκτησε ισχύ υπουργικής απόφασης, τα μπόνους των ΕΑΣ συνέχισαν να χορηγούνται από τις διοικήσεις στους εργαζομένους της εταιρίας. Η γνωμοδότηση του ΝΣΚ, την οποία είχε κάνει αποδεκτή ο κ. Σπηλιωτόπουλος, προέβλεπε «πλαφόν» ύψους 15.000 ευρώ, όπως συμβαίνει στις ΔΕΚΟ.
Τα ΕΑΣ είχαν συνάψει συμφωνία για ασφαλιστήριο συμβόλαιο με την Εθνική Ασφαλιστική, ύψους 43 εκατ. ευρώ, ποσό που αποπληρώθηκε το 2010 από το δημόσιο. Τα εφάπαξ εκταμιεύονταν από αυτό το συμβόλαιο (οι εργαζόμενοι δεν κατέβαλαν συμμετοχή), καθώς δεν υπήρχε νομικά άλλος τρόπος για την καταβολή τους. Μάλιστα, περί τους 600 υπαλλήλους των ΕΑΣ έλαβαν την συγκεκριμένη αποζημίωση.
Οι κυβερνήσεις τόσο του Γιώργου Παπανδρέου όσο και του Λουκά Παπαδήμου είχαν «παγώσει» την πληρωμή των μπόνους. Μάλιστα, την υπόθεση έστειλε στον τότε εισαγγελέα Διαφθοράς, Ιωάννη Διώτη ο τότε υφυπουργός Άμυνας και νυν επικεφαλής της ΕΡΓΟΣΕ Κώστας Σπηλιόπουλος.
Η αποκάλυψη και ο εισαγγελέας
Η αποκάλυψη έγινε, όταν ετέθη το ζήτημα από την ΕΑΣ στον τότε υφυπουργό Άμυνας, ο οποίος αποτάθηκε στο ΝΣΚ, ζητώντας γνωμοδότηση για το ζήτημα. Τότε, ανακάλυψε ότι όχι μόνο το ΝΣΚ είχε γνωμοδοτήσει αρνητικά το 2006 για το ζήτημα και ότι η άποψή του απέκτησε νομική ισχύ από τον κ. Σπηλιωτόπουλο, αλλά και ότι δεν έγινε σεβαστή από τις διοικήσεις των ΕΑΣ.
Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί ότι το 2010 υπήρξε και σχετικό δεδικασμένο από τον Άρειο Πάγο, που δικαίωνε το ΝΣΚ.
Στη συνέχεια, ο εισαγγελέας Διαφθοράς άσκησε διώξεις κατά 19 ατόμων, που συμμετείχαν στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρίας την επίμαχη περίοδο.
Το κλειδί του «μυστηρίου» στο 2004
Το νήμα της υπόθεσης χάνεται στην εποχή που συγχωνεύθηκε η ΕΒΟ με την ΠΥΡΚΑΛ και δημιουργήθηκαν τα ΕΑΣ. Το 2004 πέρασαν στις επιχειρησιακές συμβάσεις της νέας εταιρίας προνόμια, που ελάμβαναν οι εργαζόμενοι της ΠΥΡΚΑΛ.
Οι αποζημιώσεις που καταβάλλονταν στους εργαζομένους της ΕΒΟ πριν από την συγχώνευση της με την ΠΥΡΚΑΛ, σε περίπτωση λύσης της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας, υπάγονταν στο ανώτατο όριο του ΑΝ. 173/1967 και έφταναν τις 15.000 ευρώ. Αντίθετα, η αντίστοιχη σύμβαση των ΠΥΡΚΑΛ δεν υπαγόταν στην εν λόγω νομοθεσία.
Έτσι, οι μεν προερχόμενοι από την ΕΒΟ ελάμβαναν ποσό περίπου 25.000 ευρώ κατά την αποχώρησή τους, οι δε προερχόμενοι από την ΠΥΡΚΑΛ περί τα 35.000 ευρώ ανάλογα και με το συνολικό χρόνο υπηρεσίας του καθενός.
Μάλιστα, οι διοικήσεις της ΕΑΣ ενσωμάτωσαν στην επιχειρησιακή σύμβαση του 2007 τις αυξημένες αποζημιώσεις των προερχομένων από την ΠΥΡΚΑΛ, ενώ προχώρησαν σε επέκταση του ασφαλιστηρίου της Εθνικής ώστε και οι προερχόμενοι από την ΕΒΟ να λαμβάνουν τις ίδιες αυξημένες αποζημιώσεις.
Κόλαφος από το ΝΣΚ
Το 2006 το ΝΣΚ έκανε δεκτό ότι το ανώτατο όριο αποζημίωσης έχει εφαρμογή επί του συνόλου της ενιαίας πλέον εταιρίας. Μάλιστα, σύμφωνα με το ΝΣΚ, το έτος 2004 τα υφιστάμενα ασφαλιστήρια συμβόλαια εντάχθηκαν στην επιχειρησιακή ΣΣΕ με ακόμη πιο ευνοϊκούς όρους.
Όπως αναφέρει το ΝΣΚ, οι εν λόγω ενέργειες είχαν ως αποτέλεσμα:
– Το ομαδικό ασφαλιστήριο του 2008 να οδηγήσει σε καταβολή υψηλών εφάπαξ αποζημιώσεων, χωρίς να έχει παρέλθει ικανός χρόνος από τη σύναψή του, πράγμα που απέδωσε υψηλά ποσά στους δικαιούχους, μολονότι δεν είχαν παρά ελάχιστο χρόνο συμμετοχής σ’ αυτό.
– Η ΕΑΣ αναγκάσθηκε να καταβάλει τεράστια χρηματικά ποσά στην Εθνική Ασφαλιστική, γεγονός που επηρέασε τη ρευστότητα της εταιρίας.
– Εξαιτίας του παραπάνω ασφαλιστηρίου κάποιοι διεκδίκησαν από την ΕΑΣ ποσό άνω των 40 εκατ. ευρώ.
Έτσι, το ΝΣΚ έκρινε ότι τα επίμαχα άρθρα της επιχειρησιακής του 2004 όσο και της ειδικής επιχειρησιακής σύμβασης του 2008 «δεν πρέπει να τυγχάνουν εφαρμογής ως άκυρα».
Μάλιστα, έδωσε το «πράσινο φως» στα ΕΑΣ να αρνηθούν την καταβολή αποζημιώσεων και να διεκδικήσουν την ανάκτηση των καταβληθέντων.
Newsroom ΔΟΛ
