Εξοργισμένοι κάτοικοι του χωριού ζητούν άμεση επαναλειτουργία του και επιστροφή στον τόπο τους των οικογενειακών κειμηλίων, που είχαν δωρίσει για τη μουσειακή συλλογή
Ανοιξε τις πύλες του πριν από 25 χρόνια για να στεγάσει την πλούσια ιστορία και παράδοση ενός χωριού, του επονομαζόμενου «Μπαλκονιού του Πηλίου», της Μακρινίτσας. Κάτοικοι ήταν εκείνοι που λίγο νωρίτερα είχαν ανοίξει οι ίδιοι τα σπίτια τους και δώρισαν οικογενειακά κειμήλια προκειμένου να μπουν στις προθήκες του εντυπωσιακού αρχοντικού Τοπάλη, το οποίο μετατράπηκε σε Μουσείο. Σήμερα, το Λαογραφικό Μουσείο Μακρινίτσας ρημάζει… Είναι κλειστό πριν από το Πάσχα. Κάτοικοι της Μακρινίτσας είναι εξοργισμένοι…
Ρεπορτάζ: ΕΛΕΝΗ ΧΑΝΟΥ
Τα πάντα καθ’ οδόν για το Μουσείο θυμίζουν εγκατάλειψη. Η διαδρομή κάτω από την κεντρική πλατεία είναι «θαμμένη» κάτω από φύλλα, σκουπίδια, γεμάτη αγριόχορτα. Φθάνοντας κανείς στο αρχοντικό Τοπάλη, βλέπει την πόρτα του κλειστή και πινακίδα ότι δεν λειτουργεί.
Οπως λένε κάτοικοι του χωριού, το Λαογραφικό Μουσείο Μακρινίτσας έκλεισε πριν από το Πάσχα και δεν ξαναλειτούργησε. Πληροφορίες που είχαν για μεταφορά των εκθεμάτων στο γειτονικό Λαογραφικό Μουσείο Πορταριάς και στον Βόλο, τους αναστάτωσαν.
Κάτοικοι της περιοχής κινητοποιήθηκαν αναζητώντας εξηγήσεις για το ξαφνικό «λουκέτο» σε έναν χώρο πολιτισμού στον τόπο τους, όπου συνεχίζουν να ζουν και να δραστηριοποιούνται υπό αντίξοες συνθήκες, κόντρα στην αστικοποίηση.
Μνημείο ιστορικής σημασίας
Το Λαογραφικό Μουσείο Μακρινίτσας στεγάζεται στο Αρχοντικό Τοπάλη που χτίστηκε το 1844 και βρίσκεται κοντά στην πλατεία της Μακρινίτσας. Πρόκειται για ένα τριώροφο αρχοντικό, αντιπροσωπευτικό δείγμα της κλασικής πηλιορείτικης αρχιτεκτονικής και αποτελεί δωρεά της οικογένειας Τοπάλη στην Κοινότητα Μακρινίτσας, προκειμένου να στεγαστεί σε αυτό ο λαογραφικός πλούτος του Πηλίου.
Το μουσείο λειτουργεί από το 1994 και διαθέτει μια ενδιαφέρουσα συλλογή εκθεμάτων μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν μια σειρά από τοιχογραφίες λαϊκής ζωγραφικής από αρχοντικά του 18ου και 19ου αιώνα, ο εξοπλισμός απόσταξης του τσίπουρου, παλιές φωτογραφίες και εικόνες, ξύλινα και κεραμικά είδη οικιακής χρήσης, παραδοσιακές φορεσιές, εργόχειρα, χαλκογραφίες και αντικείμενα εκκλησιαστικής τέχνης, εργαλεία της κλωστικής και της υφαντικής βιοτεχνίας, όπλα, καθώς και ιστορικά κειμήλια όπως το λάβαρο της Επανάστασης του 1878. Μοναδική αξία κατέχει και η σειρά θαλασσογραφιών του Ν. Χριστόπουλου που εντάχθηκε το 1998 στην συλλογή. Δίκαια λοιπόν, το λαογραφικό μουσείο χαρακτηρίστηκε το 1985 Διατηρητέο Μνημείο Ιστορικής σημασίας.
Πρόβλημα με τη στέγη
Η Διεύθυνση Αρχείων, Μουσείων και Βιβλιοθηκών του Δήμου Βόλου αποφάσισε την προσωρινή αναστολή λειτουργίας του Μουσείου, επικαλούμενη προβλήματα στη στέγη του και στη γρηπίδα. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η σκεπή του Αρχοντικού Τοπάλη παρουσιάζει σημαντικές φθορές. Κάθε φορά που βρέχει, νερά εισέρχονται στο Μουσείο με κίνδυνο για τα ίδια τα εκθέματα.
Οι ίδιες πληροφορίες κάνουν λόγο ότι η Διεύθυνση Αρχείων, Μουσείων και Βιβλιοθηκών έχει κρίνει αναγκαία την ανακαίνιση του Αρχοντικού Τοπάλη ήδη από το 2012. Μόλις το 2015 έγιναν κάποιες συντηρητικές εργασίες.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα είχε εντοπιστεί στη στέγη. Η δαπανηρή αποκατάστασή της, καθώς πρόκειται για παραδοσιακή στέγη ειδικών προδιαγραφών, είχε συμπεριληφθεί στο τεχνικό πρόγραμμα του Δήμου Βόλου για το 2020, αλλά απεντάχθηκε. Οι εργασίες μετατίθενται για το 2022, αν αυτές ενταχθούν στο τεχνικό πρόγραμμα.
Ο κίνδυνος που υπήρχε για τα εκθέματα, οδήγησε στο κλείσιμο του Μουσείου. Πολλά έχουν μεταφερθεί στο Λαογραφικό Μουσείο Πορταριάς, άλλα έχουν συσκευαστεί και έχουν μεταφερθεί στο υπόγειο. Το λάβαρο της Επανάστασης του 1878, εκτίθεται στο πλαίσιο έκθεσης για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του ’21 στο Μουσείο Πόλης.
Ρημάζει κάθε μέρα
«Μαχαιριά» στην καρδιά του Δημήτρη Παλιούρα, πρώην προϊσταμένου της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων, που ήταν εκείνος που έστησε το Λαογραφικό Μουσείο Μακρινίτσας και εγκαινιάστηκε το 1996 από την τότε Κοινότητα, αποτελεί η κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα το «παιδί» του.
Ο κ. Παλιούρας έχει σπίτι στη Μακρινίτσα και επισκέπτεται το Μουσείο το οποίο βρίσκει κλειστό, ενώ αφουγκράζεται την ανησυχία των κατοίκων για το λουκέτο σε έναν χώρο πολιτισμού και την τύχη των οικογενειακών κειμηλίων – εκθεμάτων.
«Το Μουσείο έχει ρημάξει. Το στήσαμε από το μηδέν και σήμερα τα πάντα θυμίζουν εγκατάλειψη. Οι κάτοικοι είναι εξοργισμένοι. Αλλωστε κάτοικοι του χωριού άνοιξαν τα σπίτια τους και δώρισαν οικογενειακά κειμήλια που συμπεριλαμβάνονται στη συλλογή του μουσείου. Είναι λυπηρό για τους κατοίκους να βλέπουν έναν χώρο πολιτισμού στον τόπο τους να κλείνει και τα οικογενειακά τους κειμήλια να βρίσκονται αλλού», σημείωσε ο κ. Παλιούρας.
Πιέσεις σε όλα τα επίπεδα για την «τύχη» του Μουσείου
Κάτοικοι της Μακρινίτσας ασκούν πιέσεις σε όλα τα επίπεδα για την τύχη του Λαογραφικού Μουσείου. Αποδέκτης πληθώρας παραπόνων έχει γίνει και πρώην κοινοτάρχης Μακρινίτσας, Νίκος Τσούκας.
«Είμαι σε διαρκή επαφή με τη Διεύθυνση Αρχείων, Μουσείων και Βιβλιοθηκών του Δήμου Βόλου, καθώς έχω γίνει και ο ίδιος δέκτης παραπόνων από κατοίκους.
Οπως έχω ενημερωθεί, υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με τη στέγη από την οποία μπαίνουν νερά και κινδυνεύουν τα εκθέματα. Πρόκειται για κειμήλια που μαρτυρούν την παράδοση και τον πολιτισμό της Μακρινίτσας.
Εχω λάβει διαβεβαιώσεις ότι θα διατεθεί κονδύλι για την αποκατάσταση του προβλήματος της στέγης. Μάλιστα έχω ενημερώσει τους αρμοδίους αντιδημάρχους και άμεσα θα υπάρξει συνάντηση για να εξεταστεί το θέμα», ανέφερε ο κ. Τσούκας.
