Η μοναδική σε Βόλο και Θεσσαλία, που εφαρμόζει καινοτόμο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην αγγλική γλώσσα για παιδιά με ειδικές μαθησιακές ιδιαιτερότητες
Τον τίτλο της «Δασκάλας της χρονιάς» απέσπασε η Βολιώτισσα καθηγήτρια αγγλικών Ειρήνη Παλάσκα σε παγκόσμιο διαγωνισμό, που διοργανώθηκε πριν από έναν μήνα από τον Βρετανικό Οργανισμό «Nessy». Η Ειρήνη Παλάσκα κατέκτησε μαζί με συνάδελφό της από την Αυστραλία το δεύτερο βραβείο – τιμητική διάκριση για το καινοτόμο πρόγραμμα εκμάθησης της αγγλικής γλώσσας που εφαρμόζει για παιδιά με ειδικές μαθησιακές ιδιαιτερότητες. Είναι το μοναδικό τέτοιο πρόγραμμα που λειτουργεί στον Βόλο και σε επίπεδο Θεσσαλίας και μόλις ένα από τα οκτώ σε όλη την Ελλάδα, μέσω του οποίου δίνεται η δυνατότητα σε μαθητές με ειδικές μαθησιακές διαταραχές να μάθουν μία ξένη γλώσσα επ’ ίσοις όροις. Για τη Βολιώτισσα εκπαιδευτικό, άλλωστε, «δεν υπάρχει μαθητής, που δεν τα καταφέρνει, αλλά μαθητής, που μαθαίνει με διαφορετικό τρόπο».
Ρεπορτάζ: ΕΛΕΝΗ ΧΑΝΟΥ
Η Ειρήνη Παλάσκα σπούδασε αγγλική φιλολογία, οδηγημένη από την αγάπη της για τη γλώσσα, στην οποία είχε δείξει έφεση. Δεν ήταν στόχος της να γίνει καθηγήτρια. Την κλίση της κατάλαβε όταν στο πλαίσιο της πρακτικής της μπήκε στην αίθουσα για να διδάξει. Εκτοτε, διδάσκει ως καθηγήτρια αγγλικών, επί 15 χρόνια, σε κέντρα ξένων γλωσσών στον Βόλο, έχοντας μάλιστα μεταπτυχιακό στη διδασκαλία της αγγλικής γλώσσας.
«Εβλεπα στις τάξεις μαθητές που δεν τα κατάφερναν. Είχα μπροστά μου παιδιά που δεν σημείωναν πρόοδο. Ηταν τα καμπανάκια που χτυπούσαν μέσα μου. Είμαι εκπαιδευτικός της καρδιάς. Και ήθελα να βοηθήσω αυτούς τους μαθητές. Δεν ήξερα όμως τον τρόπο. Η αγάπη μου για τους μαθητές, η δική μου ανασφάλεια ότι δεν μπορούσα να τους προσφέρω αυτά που έπρεπε αλλά και το παράπονο ότι δεν είχα το βήμα να το κάνω, με οδήγησαν να στραφώ στην ειδική αγωγή. Εκανα ειδίκευση σε πρόγραμμα του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, στις μαθησιακές δυσκολίες- δυσλεξία στην ξένη γλώσσα για να μπορέσω να βοηθήσω παιδιά να αποκτήσουν βασικές δεξιότητες ζωής για την προσωπική και μελλοντική τους εξέλιξη. Δεν υπάρχουν παιδιά που δεν μαθαίνουν, χαζά, ζωηρά ή τεμπέλικα, όπως τα αποκαλούν. Υπάρχουν παιδιά που μαθαίνουν με διαφορετικό τρόπο. Αρκεί να τα… ξεκλειδώσεις», περιγράφει η ίδια τη στροφή της στην ειδική αγωγή για την εκμάθηση της ξένης γλώσσας.
Από τον περασμένο Σεπτέμβριο, εφαρμόζει το μοναδικό εξειδικευμένο πρόγραμμα εκμάθησης αγγλικών στη Μαγνησία και στη Θεσσαλία. Englexia λέγεται το πρόγραμμα μέσα από το οποίο μαθητές μαθαίνουν με διαφορετικό τρόπο την αγγλική γλώσσα. Και παρά το lockdown και την τηλεκπαίδευση, οι πρώτοι μαθητές του προγράμματος κατάφεραν ήδη να κάνουν τα πρώτα τους βήματα στον όμορφο κόσμο των ξένων γλωσσών.
Oλα διαφορετικά, ο στόχος ίδιος, η εκμάθηση
Το πρόγραμμα σύμφωνα με την κ. Παλάσκα απευθύνεται σε παιδιά και εφήβους με δυσλεξία, δυσαναγνωσία, δυσορθογραφία, διάσπαση προσοχής, υπερκινητικότητα, μειωμένες επιδόσεις.
Και η εκμάθηση είναι διαφορετική σε όλα τα επίπεδα, από την κλασική μέθοδο εκμάθησης μιας ξένης γλώσσας. Στην αίθουσα που φιλοξενείται το πρόγραμμα (στην οδό Κολοκοτρώνη 19 στον Βόλο), τίποτα δεν είναι ίδιο με μια συμβατική αίθουσα διδασκαλίας και για όλα, υπάρχει αιτία.
Οι τοίχοι έχουν χρώματα σε γαλάζιο που ηρεμεί και σε κίτρινο που βοηθά στην συγκέντρωση της προσοχής. Δεν υπάρχουν πίνακες με καρφιτσωμένες εργασίες. Όχι ότι δεν γίνονται. Γίνονται και είναι πολλά τα project, δεν χρειάζεται όμως να κρέμονται και να αποσπούν την προσοχή των μαθητών.
Οι μαθητές δεν κάθονται σε κλασικές καρέκλες, αλλά καρέκλες με μπάλες pilates που βοηθούν στη ρύθμιση της προσοχής. Δεν μαθαίνουν μέσα από κλασικά βιβλία, αλλά μέσα από ειδικά βιβλία. Τα γράμματα, οι μαθητές δεν τα βλέπουν απλώς στον πίνακα. Μπορούν να τα δουν και να πιάσουν τα γράμματα ιχνηλάτησης όπως λένε.
Σε αυτή την τάξη, δεν θα δει κανείς μαθητές να είναι «καρφωμένοι» στην καρέκλα. Στη διάρκεια του μαθήματος, τα παιδιά μπορούν να ασχοληθούν με αγχολυτικά παιχνίδια, πρόκειται για διάφορα αντικείμενα αντιστρές, ή και να χρησιμοποιήσουν τον διάδρομο εκτόνωσης. Εκεί τα παιδιά χοροπηδούν και ταυτόχρονα λένε για παράδειγμα τις ημέρες της εβδομάδας, τους αριθμούς, ό,τι μαθαίνουμε κάθε φορά. Αυτό έχει διπλό όφελος. Από τη μία ενεργοποιείται ο εγκέφαλος και επιπλέον διοχετεύουν την περίσσεια ενέργεια για να μπορούν να συγκεντρωθούν στο μάθημα ενώ ταυτόχρονα παίζουν. «Το μονοπάτι εκτόνωσης είναι ένας διασκεδαστικός, παιγνιώδης τρόπος για να εισάγουμε κινήσεις με στοχευμενο τρόπο ώστε να ενεργοποιήσουμε τον εγκέφαλο προς όφελος της μαθησιακής διαδικασίας. Το μονοπάτι ενθαρρύνει τα παιδιά να ολοκληρώσουν μια σειρά δραστηριοτήτων ,όπως περπάτημα, τρέξιμο, καθίσματα, αναπηδήσεις και άλματα, με σκοπό την απελευθέρωση της έντασης και της περίσσειας ενέργειας για να μπορέσουν στη συνέχεια οι μαθητές να ηρεμήσουν και να συγκεντρωθούν», εξηγεί η κ. Παλάσκα. «Για ό,τι υπάρχει και δεν υπάρχει μέσα στην αίθουσα, υπάρχει λόγος», αναφέρει η ίδια.
Η μέθοδος
Οπως εξηγεί η κ. Παλάσκα το μοντέλο που υιοθετείται είναι ολιστικό με βάση την πολυαισθητηριακή διδασκαλία. «Ο μαθητής χρησιμοποιεί όλες τις αισθήσεις του κατά την εκμάθηση της ξένης γλώσσας, βιώνει θετικά συναισθήματα, τονώνει την αυτοπεποίθησή του και αποκτά δεξιότητες οργάνωσης και μελέτης με αποτέλεσμα να έχει καλύτερες σχολικές επιδόσεις», αναφέρει και εστιάζει στους χαρούμενους μαθητές που είχε φέτος και στις χαρούμενες μητέρες, οι οποίες είδαν τα παιδιά τους να καταγράφουν πρόοδο στην εκμάθηση των αγγλικών.
Σε αυτό το πρόγραμμα εφαρμόζεται η φωνολογία (ο τρόπος με τον οποίο μαθαίνουμε τη μητρική μας γλώσσα). Η φωνολογική ενημερότητα αποτελεί μια σύνθετη μεταγλωσσική ικανότητα και είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορέσει ένα παιδί να μάθει να γράφει και να διαβάζει. Για να επιτευχθεί και να κατακτηθεί χρειάζεται η εξοικείωση του παιδιού με τους ήχους μιας λέξης. Θα πρέπει δηλαδή πρώτα να κατανοήσουν ότι οι λέξεις αποτελούνται από ήχους και ότι για το σχηματισμό των λέξεων χρειάζεται ένας αριθμός φωνημάτων που αντιστοιχούν σε συγκεκριμένα γραφήματα.
Εφαρμόζονται επίσης στρατηγικές mindmap και μνημονικές τεχνικές για περιπτώσεις συγκεντρωμένης γνώσης, προκειμένου οι μαθητές να θυμούνται για παράδειγμα πώς κλίνεται ένα ρήμα μέσα από μία εικόνα με λέξεις –κλειδιά.
«Πρόκειται ουσιαστικά για παρέμβαση που κάνουμε κατά τα δύο πρώτα χρόνια και στη συνέχεια οι μαθητές μπορούν να παρακολουθήσουν μάθημα σε κλασικό τμήμα τυπικής εκπαίδευσης με κάποιες προσαρμογές», τονίζει η κ. Παλάσκα.
1 στους 5 μαθητές αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες
Η Ειρήνη Παλάσκα επικαλείται παγκόσμιες έρευνες, βάσει των οποίων το 15%- 20% του μαθητικού πληθυσμού, δηλαδή ένας στους πέντε μαθητές, αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες.
«Κάθε εκπαιδευτικός θα έρθει αντιμέτωπος με έναν τέτοιο μαθητή. Δυστυχώς όμως το εκπαιδευτικό σύστημα δεν μπορεί να τους στηρίξει. Εκπαιδευτικοί χωρίς εξειδικευμένες γνώσεις δεν γνωρίζουν πώς να αντιμετωπίσουν τους μαθητές. Ετσι, παιδιά στιγματίζονται, μένουν πίσω στην πρόοδό τους. Όμως όλοι οι μαθητές μπορούν να μάθουν. Απλώς κάποιοι μαθαίνουν διαφορετικά. Και μαζί με τη μάθηση ρίχνουν και τις άμυνές τους. Τα παιδιά επειδή βιώνουν την απόρριψη κλείνονται στον εαυτό τους, γίνονται συνεσταλμένα, ντροπαλά. Όταν όμως κάποιος ξεκλειδώσει τις δυνατότητές τους, χτίζουν αυτοπεποίθηση», υπογραμμίζει.
«Προσπαθώ σκληρά να κάνω τους μαθητές μου να νιώθουν ότι αξίζουν»
Αυτό είναι το καινοτόμο πρόγραμμα που εφαρμόζει για μαθητές με ειδικές μαθησιακές διαφορετικότητες, με το οποίο απέσπασε διάκριση από τον βρετανικό οργανισμό Nessy, έναν βραβευμένο εκπαιδευτικό οργανισμό που δημιουργεί εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες.
Οκτώ κριτές από όλον τον κόσμο απένειμαν τη δεύτερη θέση στην Ειρήνη Παλάσκα, μία θέση την οποία μοιράζεται μαζί με εκπρόσωπο της Αυστραλίας, ενώ το πρώτο βραβείο του παγκόσμιου οργανισμού έλαβε εκπαιδευτικός από την Αφρική.
«Προσπαθώ σκληρά να κάνω τους μαθητές μου να νιώθουν ασφαλείς, ότι αξίζουν και ότι χαίρουν εκτίμησης και σεβασμού, και πάντα τονίζω τις ικανότητες τους όχι τις αδυναμίες τους ώστε να τους βοηθήσω να τονώσουν την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση τους, κάτι το όποιο είναι εξίσου σημαντικό για εμένα όσο και το να τους βοηθώ να γίνουν καλοί αναγνώστες. Προσπαθώ να τους υποστηρίζω τόσο ακαδημαϊκά όσο και ψυχολογικά και να τους ενσταλάξω ανθεκτικότητα και επιμονή ώστε να μην εγκαταλείπουν παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Επαινώ την προσπάθεια και όχι το τελικό αποτέλεσμα για αυτό δεν γράφουν τεστ και δεν παίρνουν βαθμούς με την παραδοσιακή έννοια αλλά καρτέλες προόδου που δείχνουν πόσο μακριά έχουν φτάσει από το σημείο εκκίνησης. Μαθαίνουν να γράφουν και να διαβάζουν μέσα από μια δομημένη φωνολογική μέθοδο όχι με άγχος και πίεση αλλά με θετική ενίσχυση και ανατροφοδότηση», τα λόγια της Βολιώτισσας εκπαιδευτικού που συνοδεύουν τη φωτογραφία της βράβευσής της από τον οργανισμό Nessy.
