Αντιμέτωπη με τρεις δημογραφικές προκλήσεις βρίσκεται η Ελλάδα: της πληθυσμιακής ερήμωσης περιοχών, της γήρανσης του πληθυσμού και ταυτόχρονα της διαχείρισης των μεταναστευτικών ρευμάτων. Η Ελλάδα γερνάει, οι γενιές δεν αναπληρώνονται και η όποια πληθυσμιακή αύξηση θα είναι απόρροια της μετανάστευσης. «Η Ελλάδα χάνεται;». Σε αυτό το ερώτημα καλείται να απαντήσει ο καθηγητής δημογραφίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και Διευθυντής του Εργαστηρίου Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων, κ. Βύρων Κοτζαμάνης, στο πλαίσιο επιστημονικής ημερίδας για το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας.
Ρεπορτάζ: ΕΛΕΝΗ ΧΑΝΟΥ
Την ημερίδα διοργανώνουν ο Σύλλογος Γονέων Τριών Τέκνων Μαγνησίας «Η Αργώ», η Ομοσπονδία Πολυμελών Οικογενειών Τριών Τέκνων Ελλάδος και η Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας και Σποράδων. Θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 18 Ιουνίου, στις 9 το πρωί, στο αμφιθέατρο Κορδάτος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Το δημογραφικό ως το μείζον πρόβλημα που καλείται να αντιμετωπίσει η χώρα, θα είναι το αντικείμενό της. Οπως αναφέρει στο χαιρετισμό της η αντιπεριφερειάρχης Μαγνησίας, Δωροθέα Κολυνδρίνη, «το πραγματικά μεγάλο πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι το δυσθεώρητο ύψος του δημόσιου χρέους της αλλά η δημογραφική της κατάρρευση, που δεν επιλύεται με απόφαση μιας Συνόδου Κορυφής, αλλά απαιτούνται δεκαετίες για την αναστροφή της δημογραφικής γήρανσης, κάτι που μάλιστα υλοποιείται με αργούς ρυθμούς. Τα παιδιά μας είτε γερνούν, εφαρμόζοντας πάνω τους τελευταίας στιγμής μεταρρυθμίσεις – τρόπους για να πληρώσει η χώρα κάθε φορά την «επόμενη δόση» προς τους δανειστές, είτε μεταναστεύουν στο εξωτερικό προς ανεύρεση εργασίας και καλύτερης μοίρας».
Το δημογραφικό πρόβλημα όμως μελετά το Εργαστήριο Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Ο διευθυντής του, Β. Κοτζαμάνης, ένας από τους ομιλητές της ημερίδας έχει μελετήσει τις μεταπολεμικές δημογραφικές εξελίξεις, τις τάσεις και τις προοπτικές.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης του, η χώρα, στο γύρισµα του αιώνα, κλείνει µια από τις σελίδες της δηµογραφικής της ιστορίας. Εχει πλέον ολοκληρώσει τη δηµογραφική της µετάβαση και τόσο οι πληθυσµιακές της δοµές, όσο και η πορεία των βασικών δηµογραφικών συνιστωσών ελάχιστα διαφέρουν από αυτές των πλέον ανεπτυγμένων χωρών του πλανήτη µας.
Η Ελλάδα είναι µια χώρα υποδοχής µεταναστών, ο µέσος όρος ζωής είναι από τους υψηλότερους στην Ευρώπη και η γονιµότητα βρίσκεται στα ίδια επίπεδα µε τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, επίπεδα που δεν επιτρέπουν την αναπλήρωση των γενεών (και κατ’ επέκταση, στην περίπτωση που δεν επανέλθει σε επίπεδα που να το επιτρέπουν, η όποια μελλοντική αύξηση του πληθυσμού θα είναι απόρροια θετικών μεταναστευτικών ισοζυγίων).
Ταυτόχρονα, η Ελλάδα χαρακτηρίζεται από την ιδιαίτερα άνιση γεωγραφική κατανοµή του πληθυσµού της (στο νοµό Αττικής π.χ. που καταλαµβάνει µόλις το 3% της επιφάνειας της χώρας συγκεντρώνονται το 2001 3,8 από τα 11 εκατομμύρια των κατοίκων της χώρας, ήτοι το 35% έναντι του 16% το 1940).
Τέλος, όπως και οι άλλες ανεπτυγµένες χώρες του πλανήτη µας «γερνάει» και η δηµογραφική αυτή γήρανση είναι µη αναστρέψιµη, στο βαθµό που όλο και περισσότερο θα οφείλεται στην αύξηση του µέσου όρου ζωής. Εποµένως, η Ελλάδα αντιµετωπίζει τρεις µείζονες δηµογραφικές προκλήσεις: την πληθυσµιακή ερήµωση ολόκληρων περιοχών, τη «διαχείριση» της δηµογραφικής γήρανσης (τους τρόπους που θα βρει αφενός µεν για να επιβραδύνει τους ρυθµούς της, αφετέρου δε για να αξιοποιήσει το τεράστιο απόθεµα των ανθρώπινων πόρων που αντιπροσωπεύουν τα ηλικιωµένα άτοµα) και τέλος τη «διαχείριση» των µεταναστευτικών ρευµάτων, µε την υιοθέτηση µεταναστευτικών πολιτικών που θα λαµβάνουν υπόψη το διεθνές και βαλκανικό περιβάλλον και θα επιτρέπουν παράλληλα την εκπλήρωση τόσο των δηµογραφικών όσο και των κοινωνικο-οικονοµικών της αναπτυξιακών στόχων.
