Το βράδυ της Τρίτης ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Μπόρις Τζόνσον υπέστη βαριά ήττα στην Βουλή των Κοινοτήτων, η οποία άλλαξε τα δεδομένα όσον αφορά το Brexit.
Η αντιπολίτευση, με την βοήθεια 21 «ανταρτών» Συντηρητικών βουλευτών, επικράτησε σε ψηφοφορία που επιτρέπει στους βουλευτές να ορίσουν το νομοθετικό έργο, αρμοδιότητα που κανονικά ανήκει αποκλειστικά στην κυβέρνηση.
Τι ακολουθεί
Με την νομοθετική πρωτοβουλία στα χέρια τους οι βουλευτές που αντιτίθενται σε άτακτη έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, στις 31 Οκτωβρίου, θα καταθέσουν σήμερα νομοσχέδιο που θα υποχρεώνει τον κ. Τζόνσον να ζητήσει από τους εταίρους μετάθεση της ημερομηνίας εξόδου έως το τέλος Ιανουαρίου – εφόσον δεν διασφαλίσει εγκαίρως συμφωνία για τους όρους του Brexit.
Με βάση τα δεδομένα της χθεσινοβραδινής ψηφοφορίας, όπου η αντιπολίτευση επικράτησε ξεκάθαρα με 328 έδρες έναντι 301, οι βουλευτές λογικά θα μπορέσουν να προωθήσουν με ταχείς ρυθμούς το νομοσχέδιο θα αναβολή του Brexit.
Στην συνέχεια το νομοθέτημα θα κατατεθεί στην Βουλή των Λόρδων, όπου ευρωσκεπτικιστές Συντηρητικοί θα έχουν την δυνατότητα να καθυστερήσουν την έγκρισή του. Εν τέλει όμως φαντάζει απίθανο οι διορισμένοι Λόρδοι να απορρίψουν κείμενο που έχει υπερψηφιστεί από την εκλεγμένη Βουλή των Κοινοτήτων, και συνεπώς το νομοσχέδιο θα σταλεί στην βασίλισσα Ελισάβετ για οριστική κύρωση.
Τι έχει πει ο Μπόρις
Ο κ. Τζόνσον έχει διαμηνύσει πως δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να ζητήσει τρίτη αναβολή του Brexit, προειδοποιώντας τους βουλευτές πως η απειλή για έξοδο χωρίς συμφωνία αποτελεί κομβικό σημείο της διαπραγματευτικής στρατηγικής του ώστε να αναγκάσει τους Ευρωπαίους να προβούν σε υποχωρήσεις.
Η κύρια λύση της Ντάουνινγκ Στριτ είναι να ζητήσει πρόωρες εκλογές, λύση που έχει προτάξει επανειλημμένα ο κ. Τζόνσον. Ο Συντηρητικός πρωθυπουργός έχει την πεποίθηση πως μπορεί να κερδίσει αυτοδυναμία παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως εκφραστή-προστάτη της λαϊκής βούλησης για Brexit, έναντι μίας κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης τροχοπέδη στην πορεία προς την επόμενη ημέρα.
Πριν την χθεσινή μάχη στο Γουέστμινστερ ο κ. Τζόνσον είχε καταστήσει σαφές στους αντάρτες πως εάν ψηφίσουν εναντίον του θα εκδιωχθούν από την Κοινοβουλευτική Ομάδα των Συντηρητικών και θα αποκλειστούν από την λίστα υποψηφίων στις επόμενες εκλογές.
Τι μπορεί να κάνει ο Μπόρις
Ωστόσο, οι συνταγματικές δυνατότητες της κυβέρνησης να σταματήσει την αντιπολίτευση είναι περιορισμένες και σε ορισμένες περιπτώσεις ακραίες.
Ο εκλογικός νόμος του 2011 ορίζει πως το κοινοβούλιο διαλύεται με την σύμφωνη γνώμη δύο τρίτων των βουλευτών. Αυτό σημαίνει πως ο κ. Τζόνσον χρειάζεται ψήφους της αντιπολίτευσης για να δρομολογήσει πρόωρες εκλογές, όμως οι αντίπαλοί του θέλουν πρώτα να «κλειδώσουν» το νομοσχέδιο για αναβολή του Brexit με την βασιλική βούλα, άρα δεν έχουν κίνητρο να στηρίξουν εκλογές σε πρώτη φάση.
Οι Εργατικοί ανησυχούν επίσης πως εάν στηρίξουν τον κ. Τζόνσον ο πρωθυπουργός θα τους εξαπατήσει και θα ζητήσει από την βασίλισσα να προγραμματίσει τις κάλπες μετά την ημερομηνία του Brexit (31 Οκτωβρίου), ουσιαστικά επιβάλλοντας το δικό του χρονοδιάγραμμα.
Ο κ. Τζόνσον έχει πει πως προκρίνει ως ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών την 14η ή 15η Οκτωβρίου, δηλαδή λίγες ημέρες πριν την κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 17 και 18 του ίδιου μήνα.
Και οι ριψοκίνδυνες λύσεις
Μία εναλλακτική λύση για τον κ. Τζόνσον είναι να προτείνει νομοσχέδιο που προτείνει εκλογές δίχως να λαμβάνει υπόψη τον εκλογικό νόμο του 2011. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα απέφευγε την ανάγκη για συναίνεση των δύο τρίτων και θα χρειαζόταν απλή πλειοψηφία.
Όμως αυτή η επιλογή είναι χρονοβόρα καθώς το νομοσχέδιο πρέπει να περάσει τόσο από την Βουλή των Κοινοτήτων όσο και από τους Λόρδους, ενώ συνάμα συντρέχει κίνδυνος η αντιπολίτευση να προσπαθήσει να αλλάξει το κείμενο με τροπολογίες.
Τέλος η κυβέρνηση Τζόνσον θα μπορούσε να καταθέσει ψήφο δυσπιστίας σε βάρος του εαυτού της. Εφόσον η αντιπολίτευση ρίξει την κυβέρνηση θα αρχίσει αντίστροφη μέτρηση 14 ημερών έως την διάλυση της Βουλής.
Ωστόσο, πρόκειται για μία άκρως ριψοκίνδυνη επιλογή, διότι εάν σε αυτό το μεσοδιάστημα τα κόμμα της αντιπολίτευσης καταφέρουν να συγκροτήσουν κοινοβουλευτική πλειοψηφία για δική τους κυβέρνηση συνασπισμού θα αναλάβουν τα ηνία και θα ρίξουν τον κ. Τζόνσον.
