Ολα τα θέματα θα κλείσουν κυριολεκτικά σε λίγες ημέρες
Αλλες εποχές ο Δεκέμβριος ήταν ο μήνας των γιορτών, της αγοράς και της προσμονής των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Δεν χρειάζεται, όμως, να σας το πούμε εμείς ότι οι εποχές έχουν αλλάξει. Ο ερχόμενος Δεκέμβριος σίγουρα θα είναι διαφορετικός. Δεν είναι τόσο ότι όλα τα ζητήματα παραμένουν ανοιχτά. Πότε η Ελλάδα δεν είχε ανοιχτά ζητήματα; Το κρίσιμο της τρέχουσας κατάστασης είναι ότι όλα αυτά τα ακανθώδη πρέπει να κλείσουν μέσα σε λίγες μέρες του Δεκεμβρίου. Κάποια τις πρώτες μέρες και κάποια άλλα, το πολύ το πρώτο δεκαπενθήμερο του μήνα.
Η συμφωνία με την τρόικα, η οποία ακόμη δεν έχει έρθει στην Ελλάδα, πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις 8 Δεκεμβρίου, οπότε συνεδριάζει το Eurogroup. Το θέμα της Προεδρίας της Δημοκρατίας πρέπει επίσης να κλείσει πριν τις γιορτές. Να κλείσει πολιτικά και όχι διαδικαστικά. Διάφοροι νόμοι που αφορούν εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες, όπως η παράταση της προστασίας πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς, επίσης πρέπει να έχει κλείσει το πρώτο 20ημερο, ταυτόχρονα με τη ρύθμιση των κόκκινων δανείων φυσικών προσώπων. Υπάρχει και πλήθος ακόμη εκκρεμοτήτων, οι οποίες έχουν ενταχθεί πλέον σε ένα ασφυκτικό χρονικό πλαίσιο διαχείρισης.
Για να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή και εφόσον το μνημονιακό πρόγραμμα τυπικά ολοκληρώνεται στο τέλος του χρόνου, η Ελλάδα θα πρέπει να συμφωνήσει με τους δανειστές της για το τι θα γίνει μετά, προκειμένου τα όσα επετεύχθησαν να μην εξανεμιστούν. Αυτή η συμφωνία είναι απαραίτητο να επικυρωθεί από το Eurogroupτης 8ης Δεκεμβρίου, διότι κανείς δεν μπορεί να πιστέψει ότι οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρώπης με το ένα χέρι θα κρατάνε το πιρούνι για τη γαλοπούλα και με το άλλο το ακουστικό του τηλεφώνου για τον Γκίκα Χαρδούβελη. Ολοι εκτιμούν ότι η συμφωνία θα κλείσει. Το ερώτημα είναι πώς θα κλείσει.
Εχει γίνει ήδη γνωστό ότι οι δανειστές, μνημόνιο – ξεμνημόνιο ζητούν νέα μέτρα. Μάλιστα ορισμένοι τα προσδιορίζουν, υποστηρίζοντας ότι η απαίτηση είναι για οριζόντιες μειώσεις της τάξης του 20% σε όλες τις συντάξεις! Φυσικά η κυβέρνηση δεν θέλει ούτε να ακούσει για νέες περικοπές. Και καλά κάνει, διότι η ελληνική κοινωνία έχει προ πολλού εξαντλήσει τα όρια αντοχής της. Συζητεί, όμως, με τους δανειστές η κυβέρνηση τις λεγόμενες μεταρρυθμίσεις. Στο συγκεκριμένο πεδίο δεν σημαίνει ότι δεν θα υπάρχουν επώδυνα μέτρα και ότι απλά και μόνο θα υιοθετηθούν πολιτικές εκσυγχρονισμού και ανάπτυξης. Για παράδειγμα, στο δημόσιο μεταρρυθμίσεις μπορεί και να σημαίνει νέες απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων. Με δυο λόγια, η νέα συμφωνία κάτι πρέπει να περιλαμβάνει, προκειμένου οι δανειστές να δημιουργήσουν μια γραμμή πιστοληπτικής άμυνας, ώστε από την αρχή του νέου έτους, αν η Ελλάδα ξεβραστεί από τις αγορές, να υπάρχουν ταμειακά διαθέσιμα για τις ανάγκες της χώρας. Το κακό είναι ότι οι δανειστές και κυρίως οι ευρωπαίοι συνεχίζουν να πιστεύουν ότι μπορούν να κάνουν βιώσιμο το ελληνικό χρέος, χωρίς προηγουμένως να καταστεί βιώσιμη η ελληνική οικονομία. Πράγμα αδύνατο. Οσο τα μεγέθη της ελληνικής οικονομίας συρρικνώνονται, και αυτό συμβαίνει με την τήρηση των συνταγών που επιβάλλουν οι δανειστές, ούτε το χρέος μπορεί να καταστεί βιώσιμο, ούτε οι υποχρεώσεις να εκπληρωθούν. Σε μια χώρα που έχει πετύχει τη μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή σε σχέση με όλες τις υπόλοιπες προβληματικές οικονομίες είναι αναγκαία και μια επιβράβευση. Η συνεχόμενη τιμωρητική λογική μπορεί να επιφέρει ξαφνικά, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, καταστροφικά αποτελέσματα.
Οι οικονομικές εξελίξεις της Ελλάδας εν πολλοίς καθορίζουν και τις πολιτικές εξελίξεις. Οι διεργασίες για την εύρεση των 180 βουλευτών που θα στηρίξουν τον επόμενο Πρόεδρο της Δημοκρατίας καλά κρατούν. Υπάρχει έντονη κινητικότητα. Γράφαμε πριν ένα μήνα ότι είναι δύσκολο να βρεθούν 180 βουλευτές, αλλά δεν είναι απίθανο. Την πιθανότητα αυτή, τώρα πολλοί την πιστεύουν. Ολοι, όμως, οι παρατηρητές επισημαίνουν ότι για να βρεθούν ανεξάρτητοι βουλευτές ή βουλευτές μικρότερων κομμάτων, οι οποίοι θα πάρουν το βάρος για την αποφυγή των εκλογών, πρέπει να έχουν κάτι στα χέρια τους. Αυτό το κάτι δεν είναι οι κουμπαράδες και τα εκατομμύρια που ακούστηκαν το προηγούμενο διάστημα. Μια καλή συμφωνία με τους δανειστές και την Ευρωπαϊκή Ενωση, τόσο για την επόμενη μέρα του μνημονίου, όσο και για τη διευθέτηση του χρέους, είναι ένα ισχυρό επιχείρημα στα χέρια τους. Επειδή η συμφωνία ή η μη συμφωνία με τους ευρωπαίους θα έχει προηγηθεί των διεργασιών για την Προεδρική εκλογή. Τα πράγματα έχουν τοποθετηθεί σε μια λογική σειρά.
Η ρευστότητα της πολιτικής δεν επιτρέπει ασφαλείς εκτιμήσεις. Τις προηγούμενες μέρες γίναμε μάρτυρες έντονων οσμών σκανδάλου με τον καταγγελλόμενο χρηματισμό ενός πολιτικού, του Γιώργου Καρατζαφέρη, που δεν είναι καν στη Βουλή και όμως οι αποκαλύψεις δημιούργησαν έντονους κραδασμούς. Τι θα συμβεί αλήθεια αν τις επόμενες μέρες οι συγκεκριμένες αποκαλύψεις συνεχιστούν και εμπλέξουν ονόματα εν ενεργεία βουλευτών; Το απρόβλεπτο είναι βασικό συστατικό της πολιτικής ζωής. Αν βεβαίως εξανεμιστεί η όποια ελπίδα για εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει πολιτικές εξελίξεις, ακόμη και στην καρδιά του χειμώνα, δηλαδή μεταξύ Δεκεμβρίου και Ιανουαρίου. Κάτι τέτοιο, αυτή την ώρα, δεν είναι και το πιθανότερο ενδεχόμενο.
Πέρα από όλα τα προηγούμενα, η σημερινή κυβέρνηση, εκτός από τους δανειστές και τη συμφωνία, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και την εκλογή του, έχει να αντιμετωπίσει σε ασφυκτικά χρονικά περιθώρια και μια σειρά άλλων ζητημάτων, όπως τα κόκκινα δάνεια, το λεγόμενο ιδιωτικό χρέος, η συνέχιση της προστασίας της πρώτης κατοικίας, οι αλλαγές στο χώρο της δικαιοσύνης και η αντιμετώπιση των γνωστών υποθέσεων μεγάλης φοροδιαφυγής με απτά αποτελέσματα. Θέματα, των οποίων η επιτυχής αντιμετώπιση μπορεί να της προσθέσει κοινωνική ανοχή ή και υποστήριξη και επίσης θέματα που μπορεί να διαρρήξουν ακόμα περισσότερο τις σχέσεις της κυβέρνησης με το κοινωνικό και εκλογικό σώμα. Οσο προλαβαίνει η διαχείριση είναι στο χέρι της.
