Του Θωμά Κακαδιάρη, μοτοσυκλετιστή
«Η αγωγή στην οδική ασφάλεια πρέπει να ξεκινά από το σχολείο»
«Στο σχολείο δεν γίνεται τίποτα για τα θέματα της οδικής ασφάλειας»
«Η οδική ασφάλεια είναι θέμα παιδείας»
Εχετε ακούσει και διαβάσει σίγουρα αυτές τις φράσεις. Ισως τις επαναλαμβάνετε κιόλας, παραθέτοντας παραδείγματα για το τι γίνεται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Να μην ανησυχείτε. Ανήκετε στην τυπική ομάδα των συμπολιτών μας, που στην πραγματικότητα αγνοεί από πού ξεκινά (όχι ότι πρέπει, αλλά ξεκινά οπωσδήποτε) η οδική αγωγή, δεν γνωρίζει, όμως, τι γίνεται στα σχολεία (μέσα και έξω) για την οδική ασφάλεια και βέβαια επαναλαμβάνει κοινοτυπίες, εννοώντας στην ουσία «αλλάξτε οι υπόλοιποι, εγώ είμαι τέλειος».
Η αγωγή δεν ξεκινά από το σχολείο, αλλά από την οικογένεια. Πολύ πριν το παιδί μας αρχίσει το σχολείο έχει ήδη «καταγράψει» και είναι έτοιμο να μιμηθεί τη δική μας συμπεριφορά ως πεζοί και ως οδηγοί, «δανειζόμενο» συμπεριφορές και ηθική διαχείρισης του οδικού περιβάλλοντος.
Η μίμηση είναι βασική διεργασία εκπαίδευσης για τα παιδιά. Οταν φτάσει στη σχολική ηλικία έχει ήδη διαμορφώσει αγωγή απόλυτα ταιριαστή με αυτή, που η οικογένειά του καθημερινά τού παρουσιάζει. Ο ρόλος του σχολείου είναι να ενισχύσει ό,τι καλό στην αγωγή αυτή υπάρχει, να επισημάνει ό,τι λανθασμένο και να ενημερώσει για κανόνες, σηματοδότηση, τεχνικά χαρακτηριστικά οχημάτων, ορθή χρήση και ό,τι άλλο πρέπει να γνωρίζουμε όλοι μας, αφού κινούμαστε στο ίδιο για όλους οδικό περιβάλλον.
Συνήθως, εδώ προκύπτει ο αντίλογος, που θέλει το σχολείο να ασκεί τον παιδαγωγικό του ρόλο ανατρέποντας τις κακές συνήθειες, που τυχόν το οικογενειακό περιβάλλον έχει μεταφέρει στο παιδί. Δυστυχώς, ο αντίλογος αγνοεί κάτι πολύ σημαντικό. Το κύρος των γονέων. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι στο παιδί δεν ασκούν την ίδια επιρροή, όσον αφορά στη διαμόρφωση των συμπεριφορών, όλα τα πρόσωπα του κοινωνικού περιβάλλοντος. Οι γονείς προηγούνται όλων και κάπου εκεί στην τέταρτη, πέμπτη θέση βρίσκεται ο δάσκαλος ή η δασκάλα. «Ο μπαμπάς ξέρει καλύτερα από όλους, διότι είναι ο μπαμπάς μου!». Συχνά, διαπιστώνουμε συμπεριφορές γονέων, που κυριολεκτικά δυναμιτίζουν κάθε σχολική προσπάθεια, είτε αφορά στην εκπαίδευση των κυκλοφοριακών πάρκων, είτε στις δράσεις στο σχολείο και στο μάθημα στη σχολική τάξη.
Για να έχουμε αποτέλεσμα στη νέα γενιά, πρέπει οι γονείς να εναρμονιστούν με τους κανόνες ασφαλείας, διαφορετικά καλλιεργούμε ψευδαισθήσεις. Η ακύρωση των μαθημάτων οδικής ασφάλειας γίνεται σχεδόν αυθημερόν, όταν έρχονται οι γονείς να παραλάβουν τα παιδιά από το σχολείο. Μηχανάκια με δύο παιδάκια συν τον γονέα χωρίς κράνος, αυτοκίνητα χωρίς καθισματάκια, τα παιδιά στο μπροστινό κάθισμα και ό,τι άλλο απίθανο συνθέτουν την εικόνα, που μπορεί κανείς να δει και ακυρώνει κάθε έννοια ασφάλειας.
Ενδιαφέρον σχόλιο μαθητή Δ’ Δημοτικού στον δάσκαλό του, που πήγε στο σχολείο με τη μοτοσυκλέτα του, ντυμένος με τα σωστά ρούχα προστασίας και το κράνος του, ήταν ότι ο μπαμπάς του, που έχει μοτοσυκλέτα, «δεν φοβάται» για να φορά κράνος, οπότε απλώς δεν το χρησιμοποιεί.
Ο πατέρας «ήρωας» του 10χρονου παιδιού, όπως άλλωστε οι πατεράδες όλων μας, δεν φοβάται, για αυτό δεν φορά κράνος, όπως ο δάσκαλος. Εδώ καταλαβαίνουμε την αξία του προσωπικού παραδείγματος. Αν οι γονείς θέλουν να μεταδώσουν συμπεριφορές, έχουν μόνο μια δυνατότητα, να δώσουν το προσωπικό παράδειγμα οι ίδιοι, αλλάζοντας ριζικά τη συμπεριφορά τους.
Αλλος, μάλλον συνηθισμένος αντίλογος, είναι ότι το σχολείο δεν παρέχει γνώσεις σχετικά με την οδική ασφάλεια. Φυσικά πρόκειται για λανθασμένη άποψη, όχι όμως σπάνια στην ελληνική τρέχουσα λογική, που «αγαπά» να βαθμολογεί τις προσπάθειες είτε με μηδέν, είτε με άριστα, αγνοώντας την ενδιάμεση βαθμολογία. Αυτή η νοοτροπία οδηγεί στην απραξία – αδιαφορία, αφού μόνο η ενδιάμεση βαθμολογία μπορεί να σε κάνει να σκεφτείς κάποια βελτίωση… Οσοι νομίζουν ότι το σχολείο δεν κάνει τίποτα για την οδική ασφάλεια, κάνει μεγάλο λάθος. Τόσο στο Νηπιαγωγείο, όσο και στο Δημοτικό Σχολείο υπάρχουν εδώ και πολλά χρόνια μαθήματα οδικής ασφάλειας.
Ειδικά στο Δημοτικό Σχολείο όσοι γονείς ασχολούνται με τα παιδιά τους θα βρουν σχετικά κείμενα είτε στο μάθημα της Γλώσσας, είτε στο μάθημα της Μελέτης Περιβάλλοντος. Κάθε χρόνο, εδώ και χρόνια, οι δάσκαλοι μεταφέρουν τις βασικές γνώσεις, που η ηλικία των παιδιών μπορεί να διαχειριστεί. Επιπλέον, υπάρχουν δραστηριότητες οδικής ασφάλειας, που διοργανώνονται κάθε χρόνο από τα σχολεία. Μάλιστα, η αυξημένη ενασχόληση με θέματα οδικής ασφάλειας αφορά στη σχετική εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας, που ορίζει σαφώς τι πρέπει να γίνει. Με όλα τα παραπάνω, δεν ισχυριζόμαστε ότι το σχολείο κάνει όλα όσα μπορεί. Κάνει πολλά, αλλά μπορεί και περισσότερα. Παρ’ όλα αυτά, όσα και να κάνει το σχολείο, η αλλαγή θα έρθει από τους γονείς, η αλλαγή θα έρθει από τους ενήλικες και όχι από τη νέα γενιά. Αν αλλάξουν συμπεριφορές και απόψεις οι γονείς, τότε θα δούμε τα θετικά αποτελέσματα στη νέα γενιά και μάλιστα άμεσα!
Η αγωγή οδικής ασφάλειας δεν ξεκινά από το σχολείο, ξεκινά από το σπίτι κάθε παιδιού. Το σχολείο μπορεί να παίξει ουσιαστικό ρόλο στη συνέχεια, αρκεί να’ χει τη συνεργασία των γονέων, γιατί χωρίς αυτή δεν γίνεται τίποτα. Στο σχολείο γίνονται πολλά σχετικά με την οδική ασφάλεια, αλλά δεν θα έχουν κανένα αποτέλεσμα, αν μένουν στις αίθουσες και την αυλή του σχολείου.
Δεν γίνεται να μιλάμε για πρακτικά θέματα ασφάλειας, όπως το κράνος και η ζώνη ασφαλείας, και οι γονείς έξω από το σχολείο να παραλαμβάνουν τα παιδιά τους αγνοώντας και τα δύο. Οχι μόνο πρέπει να τα εφαρμόζουν στα παιδιά, αλλά κυρίως να τα εφαρμόζουν οι ίδιοι, δίνοντας το παράδειγμα στα παιδιά τους. Αφορά σε όλους τους ενήλικες, γιατί είτε το θέλουμε, είτε όχι δίνουμε παραδείγματα και αντιπαραδείγματα καθημερινά στον δημόσιο χώρο που κινούμαστε και στο οικιακό περιβάλλον μας.
Συμπερασματικά, πολλοί γονείς ανακαλύπτουμε με τη γέννηση του παιδιού μας ότι οφείλουμε να αλλάξουμε, οι ίδιοι, κάποιες συνήθειές μας για χάρη του παιδιού μας. Σε αυτές ας είναι και η οδική μας συμπεριφορά. Θα κερδίσουμε όλοι μας.
