Του Θωμά Κακαδιάρη, μοτοσυκλετιστή
Η ολοκλήρωση μετά πολλών κόπων και βασάνων δικτύου κλειστών αυτοκινητοδρόμων στη χώρα μας είναι γεγονός. Η μακροχρόνια παράταση των έργων μάς κόστισε πολλά χρήματα και ζωές. Η λειτουργία των κλειστών αυτοκινητοδρόμων ανάμεσα στα θετικά, που προσέφερε και προσφέρει, είναι η μείωση των τροχαίων δυστυχημάτων, επιβεβαιώνοντας έτσι τον πολύχρονο ισχυρισμό μας ότι μεγάλο μέρος τους οφείλεται στο οδικό δίκτυο. Μάλιστα, σχολιάστηκε και επισήμως σε συνέδριο, με την καταληκτική φράση ότι τα δυστυχήματα μεταφέρθηκαν στον αστικό ιστό.
Μετά τη μακρά καραντίνα, ξαναγυρίζουμε στους ανοιχτούς δρόμους και μάλιστα προβλέπεται φέτος να είναι πολύ ανοιχτοί, δηλαδή ελεύθεροι κυκλοφορίας, αφού η τουριστική κίνηση δεν φαίνεται να τους γεμίζει, όπως άλλες χρονιές.
Οταν πρωτοδόθηκαν στην κυκλοφορία τμήματα του κλειστού αυτοκινητοδρόμου, όσοι δεν είχαν μια κάποια εμπειρία ευρωπαϊκών αυτοκινητοδρόμων κινούνταν σαν …χαμένοι! Απλώθηκαν στις λωρίδες και άρχισαν να κινούνται δεξιά και αριστερά λίγο ώς πολύ σαν μικρά παιδιά σε ευρύχωρη αυλή σπιτιού. Αν σκεφτείτε ότι μέχρι σήμερα τα μηνύματα για τη ΛΕΑ συνεχίζουν να καλούν τους χρήστες των αυτοκινητοδρόμων να συμμορφωθούν, καταλαβαίνετε τι εννοούμε. Εκείνο που άργησε, αν και προοδευτικά κάτι γίνεται, είναι η ανάπτυξη της επίγνωσης των πρόσθετων κινδύνων, που οι δρόμοι αυτοί κρύβουν και η αυστηρή διαχείρισή τους, αν θέλουμε να είναι ασφαλείς. Νέες δεξιότητες και μέθοδοι πρέπει να αναπτυχθούν, αλλιώς το παιχνίδι θα χαθεί ξανά.
Είναι αλήθεια ότι παρά τις υψηλές ταχύτητες και τον όγκο της κυκλοφορίας στους αυτοκινητοδρόμους, σημειώνονται λιγότερα δυστυχήματα από ό,τι σε άλλους δρόμους. Ωστόσο, τα ατυχήματα στους αυτοκινητοδρόμους είναι πιθανότερο να αποβούν μοιραία λόγω των υψηλών ταχυτήτων. Τα ευρωπαϊκά στατιστικά θέλουν ένα στα πενήντα ατυχήματα, που σημειώνονται στους αυτοκινητόδρομους, να είναι θανατηφόρο. Στους υπόλοιπους δρόμους οι πιθανότητες είναι μία στις εβδομήντα συγκρούσεις να καταλήγει σε δυστύχημα.
Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει να γίνει στους δρόμους, που δίνουν την εντύπωση κλειστού αυτοκινητοδρόμου, αλλά, όμως, δεν είναι! Δρόμοι ταχείας κυκλοφορίας πολλαπλών λωρίδων, διπλής κατεύθυνσης με κίνηση σε υψηλές ταχύτητες και πρόσθετους κινδύνους, όπως διασταυρώσεις δεξιές, αριστερές, κυκλικοί κόμβοι, οχήματα χαμηλής ταχύτητας, σε συνδυασμό με την απουσία της λωρίδας εκτάκτου ανάγκης, προκαλούν κινδύνους, που δεν υπολογίζονται πολλές φορές σωστά.
Χρειάζεται χρόνος για να αναπτυχθεί η ακρίβεια στην εκτίμηση της ταχύτητας και της απόστασης ακινητοποίησης, σε περιβάλλον ταχείας οδήγησης. Οταν οδηγούμε σύμφωνα με τις δεξιότητές μας, οδηγούμε καλά, άρα στόχος μας είναι η σταθερή ανάπτυξη της εμπειρίας μας, έτσι ώστε να είμαστε άνετοι και σίγουροι για την ταχύτητα που κινούμαστε με το όχημά μας, προτού αρχίσουμε την οδήγηση με μεγαλύτερες ταχύτητες. Αξίζει να προσχεδιάζουμε τις καταστάσεις, που συναντούμε σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας, πριν ξεκινήσουμε τη διαδρομή μας. Οι δυνατότητες του οχήματός μας, κι εδώ πρόκειται για τη μοτοσυκλέτα μας, είναι το πρώτο, που θα λάβουμε υπόψη μας.
Ενα άλλο σημαντικότατο στοιχείο είναι η φυσική μας κατάσταση. Αν είμαστε κουρασμένοι ή αισθανόμαστε πλήξη στις μακρινές διαδρομές, τότε η συγκέντρωσή μας θα μειωθεί σημαντικά. Μείωση της συγκέντρωσης έχουμε και στην περίπτωση συνεχόμενων στάσεων σε πυκνή κυκλοφορία. Κουράζεται και διασπάται η προσοχή μας. Αν πάλι η κυκλοφορία είναι χαλαρή, ο εφησυχασμός μάς κάνει να χάσουμε την εγρήγορσή μας απέναντι σε πιθανούς κινδύνους. Διασταυρώσεις και είσοδοι οχημάτων στην κυκλοφορία χρειάζονται ειδική προσοχή.
Σίγουρα η οδήγηση είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από την πλοήγηση, αλλά η κίνησή μας σε αυτοκινητοδρόμους ή δρόμους πολλαπλών λωρίδων θα απαιτήσει από μας να είμαστε έτοιμοι να εξυπηρετήσουμε και τις δύο καταστάσεις, δηλαδή να οδηγούμε και να πλοηγούμαστε με ακρίβεια, άρα πρέπει να σχεδιάσουμε τη διαδρομή μας πριν ξεκινήσουμε, έτσι ώστε να μην ανησυχούμε κατά την κίνησή μας για το αν κατευθυνόμαστε στον σωστό προορισμό.
Αν έχουμε καλή αίσθηση των δυνατοτήτων μας, τότε σταματάμε με την πρώτη ευκαιρία σε κάθε περίπτωση, που δεν μπορούμε να κρατήσουμε σε υψηλό επίπεδο την αυτοσυγκέντρωσή μας, κάτι που απαιτεί η οδήγηση σε υψηλές ταχύτητες.
Οταν εισερχόμαστε σε αυτοκινητόδρομο μέσω του δρόμου σύνδεσης θα πρέπει να προσέξουμε τόσο τον εαυτό μας, όσο και τους άλλους χρήστες του αυτοκινητοδρόμου. Ισως χρειαστεί να γίνει αλλαγή θέσης ή ταχύτητας. Συχνά οι δρόμοι εισόδων βρίσκονται υψηλότερα των αυτοκινητοδρόμων, δίνοντας το πλεονέκτημα από το ψηλότερο σημείο τους με την παρατήρηση της κυκλοφορίας, άρα και τον σχεδιασμό του πλάνου προσέγγισης.
Οι οδηγοί στον αυτοκινητόδρομο έχουν προτεραιότητα και μπορεί να μην μπορούν να μετακινηθούν, ώστε να μας δώσουν τη δυνατότητα να εισέλθουμε στη λωρίδα 1, ωστόσο εγκαίρως, σχεδιάζοντας και επιταχύνοντας κατάλληλα θα μπορέσουμε να εισέλθουμε με ασφάλεια. Είναι πιθανό όμως η έλλειψη σχεδιασμού ή η εξαιρετικά πυκνή κυκλοφορία να μας αναγκάσει να σταματήσουμε στον δρόμο εισόδου στον αυτοκινητόδρομο.
Οι δρόμοι εισόδων μπορούν να έχουν μία ή και περισσότερες λωρίδες. Αν κινούμαστε στην εξωτερική λωρίδα του δρόμου σύνδεσης, θα πρέπει να σκεφτούμε πως η ταχύτητα και η θέση μας μπορούν να επηρεάσουν τα άλλα οχήματα στην εσωτερική λωρίδα. Αν προσπεράσουμε όχημα ευρισκόμενοι πολύ κοντά και πριν εισέλθουμε στον αυτοκινητόδρομο, μπορεί να εμποδίσουμε την πορεία του προς τον αυτοκινητόδρομο. Υπάρχει κίνδυνος σύγκρουσης, αν δεν μπορούμε να μετακινηθούμε άμεσα στη λωρίδα 2 στον αυτοκινητόδρομο.
Λόγω των ταχυτήτων, που αναπτύσσουμε, είναι ζωτικής σημασίας να εντείνουμε την παρατήρησή μας κοιτάζοντας μπροστά και πίσω μας. Χρησιμοποιούμε τους καθρέφτες μας, γιατί πρέπει πάντα να γνωρίζουμε τι συμβαίνει πίσω μας. Οπως ήδη έχουμε πει στο προηγούμενο άρθρο μας, οφείλουμε να γνωρίζουμε τα τυφλά σημεία μας, αλλά και αυτά των άλλων χρηστών του οδικού δικτύου. Φυσικά παρακολουθούμε και ό,τι συμβαίνει στη μοτοσυκλέτα μας. Ελέγχουμε τακτικά τα όργανα του οχήματός μας και ακούμε τον ήχο του κινητήρα μας και τον θόρυβο των ελαστικών στο οδόστρωμα. Ελέγχουμε την ταχύτητά μας τακτικά, είναι πολύ εύκολο να την αυξήσουμε χωρίς να το συνειδητοποιήσουμε. Είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί κοντά σε κόμβους, διότι η κυκλοφορία αλλάζει πολύ γρήγορα. Ολα αυτά αξίζει να τα εφαρμόσουμε στην επόμενη έξοδό μας στον αυτοκινητόδρομο. Ας μην ξεχνάμε ότι σκοπός μας είναι να δώσουμε στον εαυτό μας το μεγαλύτερο δυνατό χρονικό διάστημα αντίδρασης.
Η οδήγηση στον αυτοκινητόδρομο και σε δρόμους με παρόμοια χαρακτηριστικά και η προσαρμογή μας σε υψηλότερες ταχύτητες από αυτές που συνήθως κινούμαστε είναι υποχρεωτική. Στα 110 χλμ./ώρα διανύουμε 31 μέτρα κάθε δευτερόλεπτο, περίπου τρεις φορές το μήκος λεωφορείου. Η προσαρμογή μας στους γρήγορους ρυθμούς κίνησης χρειάζεται περισσότερο χρόνο αντίδρασης και αυτός κερδίζεται παρατηρώντας προς όλες τις κατευθύνσεις, προβλέποντας έγκαιρα και διατηρώντας την ασφαλή απόσταση. Με καλές καιρικές συνθήκες ο κανόνας των δυο δευτερολέπτων είναι ασφαλής, αλλά σε κακοκαιρία πρέπει να κρατάμε μεγαλύτερη απόσταση. Ας μην ξεχνάμε ότι πρέπει να δίνουμε πάντα στους άλλους οδηγούς τον χρόνο για να μας δουν πριν κάνουμε κάποιον ελιγμό. Στον αυτοκινητόδρομο πολλοί οδηγοί κινούνται με μεγάλες ταχύτητες, πολλές φορές πολύ υψηλότερες από ό,τι επιτρέπεται και σε λάθος σημεία του αυτοκινητοδρόμου. Αν βρεθούμε μπροστά τους, είναι πιθανό να μην μας αντιληφθούν από απόσταση ή να μην μπορέσουν να κάνουν τους απαραίτητους χειρισμούς για να μας αποφύγουν. Καλύτερο είναι να απομακρυνθούμε έγκαιρα από την τροχιά τους και αυτό μπορεί να γίνει αν έχουμε κατά νου τη συχνή παρατήρηση των καθρεπτών μας.
Η κίνηση σε τόσο γρήγορο οδικό περιβάλλον απαιτεί γρήγορα αντανακλαστικά, καλύτερη πρόβλεψη και ορθότερη διαχείριση των τροχιών, τόσο των δικών μας, όσο και των υπολοίπων χρηστών του αυτοκινητοδρόμου. Οταν έχουμε σκοπό να ταξιδέψουμε σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας, πρέπει να είμαστε ξεκούραστοι, σε καλή φυσική κατάσταση, με καθαρό μυαλό και έτοιμοι να διαχειριστούμε απαιτητικό περιβάλλον, αλλιώς αποτελούμε κίνδυνο για μας και τους άλλους χρήστες του δρόμου.
