Του Θωμά Κακαδιάρη, μοτοσυκλετιστή
Είναι ελάχιστα γνωστό ότι η μοτοσυκλέτα υπήρξε για πολλούς σημαντικούς ανθρώπους ιδιαίτερη αγάπη. Ιδιαίτεροι άνθρωποι αγαπούν ιδιαίτερα πράγματα. Για όλους μας υπάρχει η αρχική φάση «ανακάλυψης» του μεταφορικού αυτού μέσου και για μερικούς από εμάς η αγάπη για την ελευθερία, την ταχύτητα και την περιπέτεια, πνευματική, σωματική, συναισθηματική, μετατρέπει το μέσο σε μήνυμα ελευθερίας. Ας δούμε δύο διαφορετικούς ανθρώπους, λίγο ώς πολύ ευρύτερα γνωστούς και τον ρόλο που έπαιξε η μοτοσυκλέτα στην προσωπική τους ζωή.
Ο T.E. Lawrence ήταν ο διάσημος Λόρενς της Αραβίας. Υπήρξε φανατικός οπαδός των μοτοσυκλετών, που κατασκεύαζε ο συμπατριώτης του George Brough. Ηταν οι πρώτες super bikes, μιλώντας με σύγχρονη ορολογία, οι Rolls Royce των μοτοσυκλετών για άλλους. Κάθε φορά που ο Brough είχε έτοιμη μια καινούργια μοτοσυκλέτα καλούσε τον Λόρενς να του την παρουσιάσει.
Ο Λόρενς κατέληξε ιδιοκτήτης συνολικά 7 μοτοσυκλετών Brough με την 8η να έχει παραγγελθεί λίγο πριν τον θάνατό του. Οι 5 από αυτές ήταν Superior. Ο Τόμας Εντουαρντ Λόρενς υπήρξε αρχαιολόγος, διπλωμάτης, ιστοριοδίφης και συγγραφέας. Πολυταξιδεμένος και ικανότατος, συνδέθηκε φιλικά με προσωπικότητες της εποχής, όπως ο δικός μας Κ. Καβάφης και ο Τζορτζ Μπέρναρντ Σο.
Σπούδασε στην Οξφόρδη από όπου και αποφοίτησε με άριστα. Τα ενδιαφέροντά του τον οδήγησαν σε ανασκαφές, που γίνονταν στον Ευφράτη, τη Συρία, την Παλαιστίνη και την Αραβία. Στο διάστημα αυτό προσπάθησε να γνωρίσει τους λαούς της περιοχής και έμαθε όλες τις αραβικές διαλέκτους. Εκείνη τη περίοδο περίπου αρχίζει και η κατασκοπευτική του δράση με εξερεύνηση της χερσονήσου του Σινά. Στην πραγματικότητα ενεργεί χαρτογράφηση της περιοχής από τη Γάζα μέχρι την Ακαμπα, που προοριζόταν να έχει μεγάλη στρατηγική αξία.
Με την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου κατατάχθηκε στον στρατό και αποστάλθηκε από τον λόρδο Κίτσενερ, το 1916, στις μυστικές στρατιωτικές υπηρεσίες του Καΐρου με τον βαθμό του αξιωματικού. Από εκεί ζήτησε και τον απέστειλαν στην Αραβία, όπου έπαιρνε μεγάλες διαστάσεις η επανάσταση των Αράβων εναντίον των Οθωμανών.
Υπερασπίστηκε τη χώρα των συμπολεμιστών του Αράβων σαν δεύτερη πατρίδα του και δίπλα στον πρίγκιπα Φεϊζάλ διηύθυνε ουσιαστικά τις επιχειρήσεις των επαναστατών εναντίον των Οθωμανών. Διηύθυνε τη μάχη του Ουάλτ, όπου οι Οθωμανοί έπαθαν τη μεγαλύτερη καταστροφή τους σε ανοιχτό πεδίο.
Δυσαρεστήθηκε έντονα όταν συνειδητοποίησε ότι στη συνδιάσκεψη των Βερσαλλιών, στην οποία μετείχε ως σύμβουλος του εμίρη Χουσεΐν, οι συμμαχικές δυνάμεις αθετούσαν τις υποσχέσεις τους προς τον αραβικό λαό. Σε ένδειξη διαμαρτυρίας εξαφανίζεται, εγκαταλείποντας την ανώτερη θέση που του είχαν δώσει. Γράφει το έργο με τίτλο «Οι επτά στύλοι της σοφίας» (1926), που αποτελεί την επική αφήγηση της εκστρατείας στην Αραβία. Το αρχικό χειρόγραφο χάθηκε και ο Λόρενς ξανάγραψε το έργο. Εχει επιστρέψει θριαμβευτής στην Αγγλία, αλλά αρνείται τιμές, όπως η παρασημοφόρηση από τον βασιλιά Γεώργιο Ε’, εκδηλώνοντας έτσι τη δυσαρέσκειά του για τη στάση των Αγγλων απέναντι στους Αραβες και αποστρατεύεται με τον βαθμό του αντισυνταγματάρχη το 1919. Κατατάσσεται εκ νέου, ως απλώς οπλίτης, αρνούμενος να αναλάβει καθήκοντα αξιωματικού, και αποστρατεύεται οριστικά το 1935. Δεν πρόφτασε να χαρεί την ήρεμη ζωή στην αγγλική εξοχή, στο Ντόρσετ, όπου μετέφραζε Ομηρο, αφού υπήρξε ελληνολάτρης. Στην ηλικία των 46 ετών τον βρίσκει ο θάνατος σε αμφισβητούμενο τροχαίο δυστύχημα. Οδηγούσε μια Brought Superior υπό καταρρακτώδη βροχή σε κάποιον ήσυχο επαρχιακό δρόμο του Ντόρσετ, όταν σε μια στροφή, για να αποφύγει δύο νεαρούς μοτοσυκλετιστές, έφυγε εκτός δρόμου προσκρούοντας σε δέντρο. Σε μια άλλη εκδοχή προσέκρουσε σε αυτοκίνητο, που οδηγούσε αξιωματικός του βρετανικού ναυτικού. Πολλοί εικάζουν ότι ο θάνατός του δεν ήταν τυχαίος, υπήρξε αποτέλεσμα ξεκαθαρίσματος λογαριασμών με υπεύθυνες τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες. Η ζωή του έγινε ταινία με πρωταγωνιστή τον Πίτερ Ο’ Τουλ, η οποία απέσπασε το 1962 επτά Οσκαρ.
Η μοτοσυκλέτα υπήρξε το μέσο να γνωρίσει τη Λατινική Αμερική και ο νεαρός φοιτητής της ιατρικής Ερνέστο Γκεβάρα, αργότερα γνωστός ως Τσε Γκεβάρα. Πρωταγωνίστρια στο ταξίδι η Ponderosa II, δηλαδή μια Norton Model 18 του 1947, η οποία ανήκε στον συμφοιτητή και φίλο του Τσε, Αλμπέρτο Γκρενάδο. Πριν από την PoderosaII στη ζωή του Τσε υπήρξε η PoderosaI. Με αυτή ο Τσε είχε κάνει το 1950 ταξίδι στην Αργεντινή. Ηταν ένα μοτοποδήλατο Garelli, που είχε κινητήρα Micron. Αυτή ήταν η πρώτη μοτοσυκλέτα του Τσε (La Poderosa – Δυνατό μωρό). Δύο χρόνια μετά ο φοιτητής της ιατρικής Ερνέστο Τσε Γκεβάρα αποφασίζει με τον φίλο και συμφοιτητή του να ταξιδέψουν σε όλη τη Νότια Αμερική με μοτοσυκλέτα. Το δίκυκλο ήταν μία NortonModel 18 του 1947 ιδιοκτησία του συνταξιδιώτη του Αλμπέρτο Γκρενάδο. Το ταξίδι ξεκίνησε στις 4 Ιανουαρίου 1952 ύστερα από λίγες ημέρες σχετικής προετοιμασίας. Ηταν η αρχή ενός ταξιδιού επτά μηνών στην Αργεντινή, στη Χιλή, στο Περού, στην Κολομβία και στη Βενεζουέλα. Η Norton ήταν υπερφορτωμένη. Η μοτοσυκλέτα ήταν μεταχειρισμένη, σε άσχημη κατάσταση και ακατάλληλη για τόσο μεγάλο ταξίδι. Ο Γκρενάδο είχε πληρώσει 800 δολάρια και η μοναδική του περιουσία ήταν αυτή η μοτοσυκλέτα.
Η πορεία του περιλάμβανε πτώσεις στους κατεστραμμένους δρόμους, επισκευές με σύρμα, συχνές βλάβες και μπάλωμα των …ελαστικών. Συγκολλήσεις σκελετού, διαρροές, κατεστραμμένη μπροστινή ανάρτηση και αντικατάστασή της με ό,τι ήταν διαθέσιμο..
Ολες οι περιπέτειες μαζί με τη διαμόρφωση της πολιτικής σκέψης του Τσε, αυτής που τον οδήγησε αργότερα στον ένοπλο αγώνα, περιγράφηκαν από τον ίδιο στα ημερολόγια μοτοσυκλέτας, τα οποία μεταφράστηκαν το 2004 και έγιναν ταινία. Η εγκαταλελειμμένη μοτοσυκλέτα δεν βρέθηκε ποτέ, αφού ο Γκρενάδο δεν έψαξε ποτέ να τη βρει. Πιθανόν η NortonModel 18 (La Poderosa II) να έχει διασπείρει τα κομμάτια της και να χρησιμοποιήθηκαν ως ανταλλακτικά από άλλους ιδιοκτήτες Nortonστην περιοχή του Σαντιάγκο. Μάλλον δεν θα μάθουμε ποτέ. Ετσι, το ταλαιπωρημένο όχημα, που έγινε το μέσον για δύο νεαρούς να γνωρίσουν τη φτώχεια και τη μιζέρια της Λατινικής Αμερικής, πριν κάνουν την επανάστασή τους, με τον Τσε να αποτελεί μέχρι σήμερα σύμβολο του αγώνα, μοιράστηκε στους λάτρεις της.
Αναφερθήκαμε σε δύο σημαντικές προσωπικότητες του 20ού αιώνα, για τους οποίους η μοτοσυκλέτα είτε από επιλογή, είτε από ανάγκη έπαιξε σημαντικό ρόλο. Δεν είναι οι μόνοι. Ισως ο όρος σημαντικοί να μην είναι ορθός, αφού ο καθένας μας είναι σημαντικός με τον τρόπο του.
Ας πούμε, λοιπόν, ότι στη σέλα της μοτοσυκλέτας ή πίσω από την προστατευτική ζελατίνα κάθε κράνους κρύβεται ένας ενδιαφέρων άνθρωπος. Υπήρξα, λοιπόν, και θα υπάρχουν πολλοί ενδιαφέροντες άνθρωποι καβάλα στη σέλα μιας μοτοσυκλέτας. Η συμβολική απόρριψη της εξασφαλισμένης ισορροπίας των τεσσάρων τροχών αφήνει περισσότερο χώρο να ξαναβλέπουμε το θέμα της ισορροπίας. Αλλωστε, σε πολλούς από μας η αβεβαιότητα της ισορροπίας, όταν οδηγείς μοτοσυκλέτα, μας υπενθυμίζει τον διαρκή αγώνα να τη διατηρήσουμε στους τρελούς καιρούς που ζούμε!
