Του Θωμά Κακαδιάρη, μοτοσυκλετιστή
Οι αναγνώστες του «Μοτοσυκλετώντας» γνωρίζουν ότι η Ελλάδα συγκαταλέγεται ανάμεσα στις 6 χώρες «άνω του εκατομμυρίου» δηλαδή στις ευρωπαϊκές χώρες που οι μοτοσυκλέτες στους δρόμους τους ξεπερνούν το ένα εκατομμύριο. Η αριθμητική υπεροχή γίνεται ακόμη πιο σημαντική αν δούμε το πληθυσμιακό μέγεθος αυτών των χωρών ή την σχέση τους με την κατασκευή μοτοσυκλετών οπότε προσωπικά κατατάσσω τη χώρα μας πρώτη στην Ευρώπη στη χρήση μοτοσυκλέτας. Θα περίμενε κανείς να είναι αντίστοιχα πρώτη σε ό,τι την αφορά, δηλαδή στην εκπαίδευση, στη συντήρηση, στη νομοθεσία και στον οργανωμένο μοτοσυκλετισμό. Δεν είναι πρώτη σε τίποτα από αυτά, διότι πολιτικοί και πολίτες δεν έχουν συνείδηση του μεγέθους και υποτιμούν τα προβλήματα που προκύπτουν και κυρίως τον εαυτό τους.
Με εξαίρεση τη μείωση του ΦΠΑ των κρανών στο 13% από το 24%, δεν έχω διαβάσει ή ακούσει ούτε μία θετική πρωτοβουλία από την Ελληνική Πολιτεία πολλά χρόνια τώρα και παρά τη διαρκή και ενεργή παρουσία μου στον οργανωμένο μοτοσυκλετισμό της χώρας μου αυτός παραμένει υπόθεση λίγων ανθρώπων σε σχέση με τον αριθμό των μοτοσυκλετιστών στους καθημερινούς δρόμους. Βήματα έχουν γίνει, αλλά ο προορισμός δεν είναι κάποιο σημείο σταθερό στον ορίζοντα αφού όλα αλλάζουν με την εποχή και η ανάγκη για δράση παραμένει επίκαιρη.
Είναι όμως όλα αυτά ελληνικό φαινόμενο ή συμβαίνουν και «εις τας Ευρώπας…»; Δυστυχώς συμβαίνουν και αλλού διότι, όπως επανειλημμένα έχω γράψει και ελάχιστοι το αντιλαμβάνονται, η μοτοσυκλέτα δεν είναι αρεστή στους συγκοινωνιολόγους, στους πολιτικούς και στους κεφαλαιούχους των αυτοκινητοβιομηχανιών. Συχνά λοιπόν οι πρώτοι την ξεχνούν στις μελέτες τους, την κυνηγούν οι δεύτεροι και μέσα από τα λόμπι νομοθετούν σε βάρος της οι τελευταίοι.
Ας δούμε δυο παραδείγματα και δυο «νίκες» του εκεί οργανωμένου μοτοσυκλετισμού.
Τον Οκτώβριο που μας πέρασε το μέλος της FEMA, MotoADN, δηλαδή οι οργανωμένοι μοτοσυκλετιστές της κοντινής μας Ρουμανίας, αντιμετώπισαν τα σχέδια του Δήμου Βουκουρεστίου επιτυχώς. Ο Δήμος του Βουκουρεστίου πρότεινε ένα σχέδιο ρύθμισης της κυκλοφορίας στην πρωτεύουσα της Ρουμανίας, προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα του αέρα. Το MotoADN χαιρέτισε την πρωτοβουλία και συμμετείχε στην δημόσια συζήτηση για το θέμα.
Το σχέδιο του Δήμου ήθελε όλα τα οχήματα συνολικού βάρους κάτω των 5 τόνων, συμπεριλαμβανομένων των μοτοσικλετών και των σκούτερ που κινούνταιστους δρόμους του Δήμου Βουκουρεστίου, να συμπεριληφθούν στον σχεδιασμό για την προστασία της ποιότητας του αέρα. Το σχέδιοόριζε μια περιοχή προστασίας και ελέγχου της ποιότητας του αέρα στο κέντρο της πόλης, περίπου 10.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Σε αυτή την περιοχή τα εισερχόμενα οχήματα θα επιβαρύνονταν με διόδιο τέλος ως εξής:
– Τα οχήματα με Euro4, Euro5, Euro6: ελεύθερη πρόσβαση. Τα οχήματα με Euro3: πρόσβαση με σταθερό τέλος/ημέρα/μήνα/έτος και τα οχήματα με Euro2, Euro1 και μη δεν θα είχαν πρόσβαση καθόλου!
Φυσικά δεν θα αποφύγω να σχολιάσω ότι η είσπραξη τελών με πρόφαση την ρύπανση ποτέ δεν με έπεισε για την αξία του μέτρου ούτε για τον αγαθό σκοπό του.
Το MotoADN εξέφρασε τον προβληματισμό του επειδή η ένταξη μοτοσυκλετών και σκούτερ στο ίδιο επίπεδο με τα αυτοκίνητα είναι επιεικώς απαράδεκτη και το σημαντικότερο: Τα πρότυπα ρύπανσης EURO διαφέρουν στις μοτοσικλέτες από τα αυτοκίνητα! Παρόλο που όλοι έχουν παρόμοια ονόματα, όπως το Euro1, 2, 3, 4, 5, 6, δεν μπορούν να συγκριθούν μεταξύ τους. Για τα αυτοκίνητα, ο νέος κανόνας είναι Euro6, ενώ για τις μοτοσικλέτες ο νεώτερος είναι Euro5, από το 2020.
Το MotoADN εξήγησε επίσης, ότι η ποιότητα του αέρα επηρεάζεται λιγότερο από τις μοτοσυκλέτες και τα σκούτερ σε σχέση με τα αυτοκίνητα και αξίζει να αναφερθεί εξ αρχής ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση και η ποιότητα του αέρα είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Με τον όρο «ρύπανση» αναφερόμαστε μόνο σε χημικές ενώσεις ενώ η ποιότητα του αέρα αναφέρεται σε στερεά σωματίδια που έχουν παραμείνει σε αιώρηση, όπως εκείνα που παράγονται από τη χρήση υλικών φρένων, από την φθορά των ελαστικών κατά την κύλιση και την πέδηση. Οι πιο πρόσφατες μελέτες για την ποιότητα του αέρα καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι μοτοσυκλέτες και τα σκούτερ έχουν ελάχιστη επίδραση στην ποιότητα του αέρα, μικρότερη ακόμη κι από ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο, το οποίο ρυπαίνει λιγότερο (πολλή συζήτηση χωρά εδώ) από ένα αυτοκίνητο Euro6. Η αποθάρρυνση της χρήσης μοτοσικλετών και σκούτερ, εφαρμόζοντας τους ίδιους φόρους όπως και για τα αυτοκίνητα, θα οδηγήσει τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τη χρήση δικύκλων με κινητήρα. Αυτό θα οδηγήσει σε σημαντική αύξηση της πίεσης στο δίκτυο δημόσιων μεταφορών και στη δομή του οδικού δικτύου.
Παρουσιάζεται αυτή η λογική μόνο στην γειτονικήμας Ρουμανία; Όχι, βέβαια! Για δείτε ένα άλλο περιστατικό. Στις 29 Ιουνίου 2009, ο Δήμος της Αμβέρσας (Βέλγιο) εισήγαγε τετραπλή απαγόρευση στην οικιστική περιοχή και στους μη ασφαλτοστρωμένους δρόμους έξω από αυτή. Σύμφωνα με αυτή, οι ιδιοκτήτες των Quad που ζουν στην Αμβέρσα δεν θα μπορούσαν πλέον να χρησιμοποιούν το νόμιμο όχημά τους! Κι αυτό έγινε έτσι, από τη μια μέρα στην άλλη! Η απαγόρευση ακυρώθηκε με απόφαση του αρμοδίου δικαστηρίου την 9η Φεβρουαρίου 2012.
Στη συνέχεια και περιφρονώντας τη δικαστική απόφαση, ο Δήμος της Αμβέρσας εξέδωσε εκ νέου την απαγόρευση Quad στις 5 Μαρτίου 2012, αυτή τη φορά ως πρόσθετο κανονισμό κυκλοφορίας. Η περιφρόνηση των πολιτών στο μεγαλείο της, στην καρδιά της «δημοκρατικής» Ευρώπης. Η Μοτοσυκλετιστική Ομάδα Δράσης του Βελγίου (MAG) βρέθηκε από την αρχή απέναντι στα μέτρα αυτά. Υποστήριξε την προσφυγή ενός θιγόμενου μοτοσυκλετιστή από την Αμβέρσα να κινήσει την διαδικασία ακύρωσης του νέου κανονισμού ενώπιον του αρμοδίου δικαστηρίου. Και πάλι το αρμόδιο δικαστήριο ακύρωσε την πράξη του Δήμου της Αμβέρσας κι από την 18 Ιανουαρίου 2020 οι ιδιοκτήτες των Quadμπορούν να κάνουν ελεύθερα χρήση των νομίμων οχημάτων τους. Εχει μεγάλη αξία να δούμε τη δήλωση του Stefaan Claeys, δικηγόρου της MAG που εκπροσώπησε τα συμφέροντα των τεσσάρων χρηστών. Η απαγόρευση ακυρώθηκε για τους ακόλουθους λόγους, μια γενική απαγόρευση είναι δυσανάλογη δηλ. δεν υπάρχει εύλογη σχέση αναλογικότητας μεταξύ της απαγόρευσης και του επιδιωκόμενου σκοπού. Οι αρχές έχουν ήδη δηλώσει ότι η πιθανή όχληση από τους χρήστες Quad μπορεί να αντιμετωπιστεί με την απλή εφαρμογή των κανονισμών οδικής κυκλοφορίας, όπως συμβαίνει και με άλλα οχήματα. Δεν μπορείς να εκδίδεις απαγόρευση για όλους τους νόμιμους χρήστες του οδικού δικτύου να χρησιμοποιούν τα οχήματά τους για να αποφευχθεί η ενόχληση που προκαλείται από μερικούς. Εκείνοι που προκαλούν ενόχληση πρέπει να αντιμετωπίζονται με κανονισμούς οδικής κυκλοφορίας, όπως συμβαίνει με όλους τους άλλους χρήστες της οδού.
Οπως βλέπουμε από τις δύο περιπτώσεις, η χρήση της μοτοσυκλέτας και τα οφέλη από αυτή όχι μόνο δεν αναγνωρίζονται, αλλά συχνά οι πολιτικοί διώκουν με διάφορες προφάσεις,με επιχειρήματα τα τροχαία δυστυχήματα και την όχληση από μερικούς κλπ. το σύνολο των μοτοσυκλετιστών. Η λογική επιλογή συγκοινωνιολόγων, πολιτικών και μοτοσυκλετιστών θα ήταν μέτρα που θα ενίσχυαν την εκπαίδευση των μοτοσυκλετιστών και των υπολοίπων ερασιτεχνών οδηγών, ποιοτικότερους και ασφαλέστερους δρόμους, διευκολύνσεις των μοτοσυκλετιστών ώστε τα κυκλοφοριακά προβλήματα των αστικών κέντρων να μειωθούν. Διαπιστώνουμε εδώ και χρόνια ακριβώς το αντίθετο! Τα οφέλη της χρήσης των σκούτερ και των μοτοσυκλετών πρέπει να αναγνωριστούν και να αναπτυχθούνμε ευρωπαϊκές πολιτικές που ευνοούν τη χρήση τους για την αύξηση της κινητικότητας, την αποσυμφόρηση της κυκλοφορίας και τη στάθμευση, την ορθή χρήση των υποδομών κ.λπ.
Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η μοτοσυκλέτα αποτελεί λύση στα κυκλοφοριακά προβλήματα και όχι πρόβλημα ή απειλή! Αναζητούνται πολιτικοί εγκέφαλοι για να το κατανοήσουν!
