Του Θωμά Κακαδιάρη, μοτοσυκλετιστή
Η χρήση αυτοματοποιημένων αυτοκίνητων είναι ήδη από καιρό γεγονός. Βρίσκονται καθημερινά στους δρόμους και δεν θα αργήσει να επεκταθεί. Απόπειρες γίνονται και στη χώρα μας, Με τον όρο «αυτοματοποίηση» των οχημάτων δεν είναι εννοούμε απαραίτητα σε όλες τις περιπτώσεις την εφαρμογή ομοιόμορφης τεχνολογίας. Μάλιστα τα αποτελέσματα της εφαρμογής των διαφόρων τεχνολογιών δεν είναι τόσο ενθαρρυντικά. Ένας κίνδυνος που έχει ήδη προκύψει από την εφαρμογή αυτών των συστημάτων αφορά στην ασφάλεια των άλλων χρηστών της οδού και κυρίως των πλέον «αδύναμων» όπως οι πεζοί, τα ποδήλατα και οι μοτοσυκλέτες. Προφανώς, αν αυτοί οι χρήστες δεν είναι απόλυτα ασφαλείς, δεν πρέπει να επιτρέψουμε την κίνηση αυτών των οχημάτων στους δημόσιους δρόμους μας.
Το πρόβλημα φαίνεται να εντοπίζεται στα συστήματα που χρησιμοποιούνται για τον σκοπό αυτό στα αυτοκίνητα. Από ότι μαθαίνουμε τα συστήματα αυτά (συστήματα προειδοποίησης σύγκρουσης, συστήματα πέδησης έκτακτης ανάγκης, συστήματα υποστήριξης τυφλών σημείων κ.α.) υστερούν σε ακρίβεια και έχουν ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουν τεχνολογικά πριν γίνουν αξιόπιστα. Με απλά λόγια δεν είναι ακόμα αρκετά αξιόπιστα. Όσο συμβαίνει αυτό, τα αυτοκίνητα που βασίζονται σε τέτοια συστήματα δεν πρέπει να κυκλοφορούν στους δρόμους μας.
Πρόσφατα η Ένωση των Ευρωπαϊκών Κατασκευαστών Μοτοσυκλετών(ACEM) εξέδωσε ένα κείμενο με τίτλο «Πώς τα αυτοματοποιημένα αυτοκίνητα θα επηρεάσουν την ασφάλεια των μοτοσυκλετών» Ο τίτλος αποτελεί από μόνος του ένα καλό ερώτημα ύστερα και από το ατύχημα στη Νορβηγία. Στο ατύχημα ενεπλάκησαν μια μοτοσυκλέτα, ένα αυτοκίνητο Tesla και ένα Audi. Συνέβη το 2016 και έθεσε το πιο πάνω ερώτημα. Βέβαια στη παρούσα φάση τα αυτοματοποιημένα αυτοκίνητα επί του παρόντος βρίσκονται στους δημόσιους δρόμους μόνο για δοκιμαστικούς σκοπούς, ενώ τα εξοπλισμένα αυτοκίνητα με τα αποκαλούμενα ADAS (προηγμένα συστήματα υποστήριξης οδηγού) είναι ήδη αρκετά κοινά στους δημόσιους δρόμους. Το ερώτημα είναι απλό: τα συστήματα αυτά είναι σίγουρο ότι «βλέπουν» τις μοτοσυκλέτες και όταν το κάνουν, ποια είναι η αντίδρασή τους;
Η FEMA πήρε θέση στο πρόβλημα αυτό και ο Γεν. Γραμματέας της κος Dolf Willigers εξέφρασε την ανησυχία όλων μας. To 2018, η Ολλανδική Αρχή Οχημάτων (RDW) ξεκίνησε προκαταρκτικές δοκιμές για το πώς τα αυτοκίνητα με προηγμένα συστήματα ελέγχου ταχύτητας (ACC) αντιδρούσαν σε μοτοσικλέτες. Αυτές οι δοκιμές έγιναν, αφού η FEMA εξέφρασε την ανησυχία της για το RDW και σχετικά με τις συνθήκες του ατυχήματος στη Νορβηγία. Τα αποτελέσματα των δοκιμών ήταν απογοητευτικά και ανησυχητικά: τα αυτοκίνητα με ACC, στις περιπτώσεις που η μοτοσυκλέτα κινείται στην άκρη της λωρίδας, δεν την «αναγνωρίζουν» με άμεσο κίνδυνο αυτή να χτυπηθεί ή να εκτραπεί της πορείας από το αυτοκίνητο. Η δοκιμή αυτή περιλαμβάνεται στο έγγραφο της ACEM.
Υπήρξαν και άλλες δοκιμές, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στις ΗΠΑ από την AAA (American Automobile Association) το 2014. Έδειξαν κακή απόδοση των συστημάτων υποβοήθησης των «τυφλών» σημείων όσον αφορά στις μοτοσυκλέτες. Επίσης στις ΗΠΑ, το 2016, η έρευνα σχετικά με την ανταπόκριση των προειδοποιητικών συστημάτων σύγκρουσης ως προς τις μοτοσικλέτες, την οποία διηύθυνε ο κος John Lenkeit (τεχνικός διευθυντής της Dynamic Research Inc.) έδειξε ότι τα συστήματα αυτά δεν αντιδρούν επαρκώς όταν συναντούν τις μοτοσυκλέτες. Φυσικά, δεν μιλάμε για αυτοματοποιημένα αυτοκίνητα (SAE επίπεδο 4 ή 5) εδώ, αλλά για κανονικά αυτοκίνητα, εξοπλισμένα με συστήματα υποβοήθησης οδηγού SAE επιπέδου 2.
Να θυμίσουμε ότι τον Μάρτιο του 2019, εκπρόσωποι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου των Υπουργών κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία σχετικά με τον κανονισμό για ασφαλέστερα οχήματα.
Αυτό σημαίνει ότι συμφώνησαν σχετικά με τα νέα πρότυπα για τα αυτοκίνητα και τα φορτηγά. Τα πρότυπα αυτά περιλαμβάνουν μέτρα που έχουν σχέση τόσο για τον έλεγχο της ταχύτητας όσο και για τα αυτόματα συστήματα έκτακτης ανάγκης. Η συμφωνία περιλαμβάνει σειρά βελτιώσεων που φτάνει μέχρι τον εκ νέου σχεδιασμό των καμπινών στα φορτηγά ώστε να επιτρέπουν στους οδηγούς βελτιωμένη και άμεση παρατήρηση του δρόμου. Η συμφωνία αυτή είναι προσωρινή και πρέπει να ψηφιστεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη της ΕΕ. Ο γεν. γραμματέας της FEMA Dolf Willigers είχε δηλώσει σχετικά: «Ο Κανονισμός Γενικής Ασφάλειας καθιστά ασφαλέστερα τα οχήματα για όλους τους λεγόμενους ευάλωτους χρήστες των οδών, συμπεριλαμβανομένων των μοτοσυκλετιστών. Για το λόγο αυτό, η FEMA υποστήριξε τον κανονισμό από την αρχή και είμαστε ευχαριστημένοι με αυτή τη συμφωνία. Συγχαίρουμε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη με αυτό το αποτέλεσμα και προσβλέπουμε στις τελικές ψηφοφορίες».
Όπως καταλαβαίνουμε πολλές φορές στο παρελθόν, άρα γιατί όχι και στο άμεσο μέλλον, η πρόθεση για περισσότερη οδική ασφάλεια μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε πρόφαση. Ίσως να ακούγεται υπερβολικό αλλά πρέπει να σκεφτούμε ότι η επίμονη και διαρκής λήψη μέτρων κατά των μοτοσυκλετιστών βασίζει το σκεπτικό της στα τροχαία δυστυχήματα και τις επιπτώσεις των σε βάρος των μοτοσυκλετιστών. Ο χαρακτηρισμός «επικίνδυνο όχημα» επικρέμεται διαρκώς και οι προκαταλήψεις μας κοστίζουν καθημερινά (π.χ. στα ασφάλιστρα). Δεν μπορούμε να σταματήσουμε την πρόοδο και να περιορίσουμε την εγκατάσταση των ηλεκτρονικών συστημάτων στα καθημερινά οχήματα όμως αυτή θα πρέπει να συμβάλλει ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ στην οδική ασφάλεια των πλέον ευάλωτων χρηστών και όχι να γίνεται βεβιασμένα για να παρουσιαστεί «έργο» εκ μέρους των πολιτικών ή ευκαιρία κερδοφορίας για τους επενδυτές.
