Του Θωμά Κακαδιάρη, μοτοσυκλετιστή
Τα ελαστικά μοτοσυκλετών συχνά μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα, όταν οι μοτοσυκλετιστές δεν δίνουν την απαραίτητη προσοχή, υποτιμώντας τον σημαντικό τους ρόλο. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των αναρτήσεων, ειδικά στους ελληνικούς δρόμους, το τελικό εξάρτημα της μοτοσυκλέτας, που μας κρατά σε επαφή με το οδόστρωμα, είναι τα ελαστικά μας.
Οσον αφορά στη μοτοσυκλέτα, τα κατάλληλα ελαστικά είναι υψίστης σημασίας για την ασφαλή μεταφορά, πολύ περισσότερο από ό,τι στα αυτοκίνητα. Στους αγώνες το σωστό ελαστικό μπορεί επίσης να σημαίνει βάθρο για τον νικητή και στην καθημερινή χρήση της μοτοσυκλέτας την ασφαλή επιστροφή στο σπίτι μας.
Για ένα τόσο σημαντικό εξάρτημα της μοτοσυκλέτας, ας αφιερώσουμε λίγη από την προσοχή μας. Δεν θα γίνουμε ειδικοί, αλλά οι απαραίτητες γνώσεις είναι πολύτιμες για την ασφάλειά μας και την… τσέπη μας ως καταναλωτές.
Δεν χρειάζεται να θυμόμαστε ότι χρειαζόμαστε νέα ελαστικά μοτοσυκλετών. Οταν o τροχός γλιστρά λίγο περισσότερο από ό,τι συνήθως, και δεν είναι αποτέλεσμα κάποιου άλλου προβλήματος, π.χ. μειωμένη πίεση ελαστικού, είναι καιρός να ελέγξουμε το ελαστικό μας. Ανάμεσα στις αυλακώσεις του ελαστικού υπάρχουν «δείκτες φθοράς» του πέλματος. Οταν το ελαστικό φθαρεί μέχρι εκεί που αρχίζουν οι δείκτες να φτάνουν στην επιφάνεια των αυλακώσεων ή όταν το βάθος της αυλάκωσης του πέλματος είναι ακόμη μικρότερο, τότε ήρθε η ώρα να αλλάξουμε ελαστικό. Φυσικά, αν δούμε άλλα σημάδια φθοράς, δηλ. χαρακώσεις ή εμφάνιση τμημάτων του σκελετού, το ελαστικό είναι επικίνδυνα φθαρμένο και πρέπει να αντικατασταθεί αμέσως.
Είναι σωστό, επίσης, να ελέγχουμε περιοδικά τις ζάντες των τροχών μας. Οι λυγισμένες ή χτυπημένες ζάντες ενδέχεται να προκαλέσουν ταλαντώσεις των τροχών, αφαίρεση των αντίβαρων και στην περίπτωση των ελαστικών χωρίς αεροθάλαμο, σταδιακή απώλεια του αέρα. Οι λυγισμένες ζάντες και οι ραγισμένες χυτές ζάντες πρέπει να επισκευάζονται ή να αντικαθίστανται αμέσως.
Τέλος, ελέγχουμε τα ελαστικά μας για ασύμμετρη φθορά. Φθορά στη μία πλευρά του πέλματος μπορεί να δηλώνει πρόβλημα με το ελαστικό ή τη μοτοσυκλέτα. Συχνά το ελαστικό ή η μοτοσυκλέτα μάς «ειδοποιούν» για το πρόβλημα, όταν εμφανίζονται κραδασμοί, αστάθεια στον χειρισμό της μοτοσυκλέτας ή θόρυβοι από την κύλιση των ελαστικών. Ποτέ δεν αγνοούμε τα σημάδια αυτά και η επίσκεψη στον δοκιμασμένο και έμπειρο τεχνίτη πρέπει να γίνει άμεσα.
Μια σημαντική διαφορά μεταξύ μοτοσυκλετών δρόμου και μοτοσυκλετών για χρήση εκτός δρόμου είναι ότι στις δεύτερες δεν περιμένουμε τη φθορά να φτάσει στο σημείο να …χαθούν τα τακούνια ή οι αυλακώσεις των ελαστικών.
Μετράμε την πίεση αέρα όταν τα ελαστικά είναι κρύα. Τα ελαστικά είναι κρύα όταν η μοτοσυκλέτα μας έχει κινηθεί με μέτρια ταχύτητα για ενάμισι χιλιόμετρο ή έχει ακινητοποιηθεί για τρεις ή περισσότερες ώρες. Η κανονική οδήγηση αναγκάζει τα ελαστικά να λειτουργούν θερμότερα, οπότε αυξάνεται και η πίεσή τους. Διατηρούμε πάντα τη σωστή πίεση του αέρα και στα δύο ελαστικά. Το εγχειρίδιο του ιδιοκτήτη της μοτοσυκλέτας μάς δίνει τη σωστή πίεση. Στις περισσότερες μοτοσυκλέτες, οι συνιστώμενες πιέσεις εμπρός και πίσω ελαστικού διαφέρουν. Η ανάγλυφη πίεση στο πλευρικό τοίχωμα του ελαστικού είναι συχνά μόνο για τα μέγιστα φορτία. Η σωστή πίεση των ελαστικών βελτιώνει τον χειρισμό της μοτοσυκλέτας, αυξάνει τα χιλιόμετρα ζωής του ελαστικού και μας κρατά ασφαλείς στη σέλα.
Η οδήγηση με ελαστικά, που έχουν χαμηλότερη πίεση, είναι επικίνδυνη για διάφορους λόγους. Τα ελαστικά θα αναπτύξουν υπερβολική θερμότητα και ίσως έχουμε δυσάρεστες εκπλήξεις. Η μειωμένη πίεση επηρεάζει τη συμπεριφορά στις στροφές, προκαλεί απώλεια πρόσφυσης και ίσως προκαλέσει ρωγμές στο ελαστικό μας. Ανάλογα επικίνδυνη είναι και η οδήγηση με ελαστικά υπερβολικά φουσκωμένα. Τα ελαστικά είναι πιθανότερο να κοπούν, να τρυπηθούν ή να σπάσουν σε ξαφνικό χτύπημα. Η υπερβολική φθορά στο κέντρο του ελαστικού είναι αναπόφευκτη.
Μην ξεχνάτε τα καπάκια των βαλβίδων των ελαστικών. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να κρατηθούν οι βαλβίδες καθαρές.
Ας μην αμελούμε τη ζυγοστάθμιση ή την ευθυγράμμιση των τροχών, διότι αυτό έχει δυσάρεστα αποτελέσματα τόσο στην οδήγηση, όσο και στη μακροβιότητα των ελαστικών μας.
Οταν τοποθετούμε νέο ελαστικό ας δώσουμε λίγη περισσότερη προσοχή στις ζάντες. Μπορεί να χρειάζονται ζυγοστάθμιση και διόρθωση. Σίγουρα όμως τα ελαστικά μας πρέπει να ζυγοσταθμιστούν, αλλιώς θα έχουμε ταλαντώσεις σε ορισμένες ταχύτητες και θα αυξήσουμε σημαντικά τη φθορά τους. Αν βγάλουμε τον πίσω τροχό ή ρυθμίσουμε την αλυσίδα ή τον ιμάντα, ευθυγραμμίζουμε οπωσδήποτε το ελαστικό μας. Κάθε περιστροφή ενός τροχού που δεν είναι σωστά ευθυγραμμισμένος μπορεί να αυξήσει τη φθορά του πέλματος, να μειώσει τα χιλιόμετρα του ελαστικού και να προκαλέσει πρόβλημα στις στροφές.
Η σωστή αντιστοιχία των εμπρός και πίσω ελαστικών είναι σημαντική για τον χειρισμό της μοτοσυκλέτας. Το ζευγάρωμα ενός νέου ελαστικού με φθαρμένο ελαστικό δεν είναι καλή ιδέα. Αλλάζουμε και τα δύο ελαστικά ταυτόχρονα. Ενα νέο εμπρόσθιο ελαστικό με φθαρμένο πίσω ελαστικό μπορεί να προκαλέσει αστάθεια.
Οταν τοποθετείτε ένα νέο ελαστικό, που χρειάζεται αεροθάλαμο, τοποθετούμε και καινούργιο αεροθάλαμο. Απαραίτητο στοιχείο είναι να ταιριάζουν οι αεροθάλαμοι με τα ελαστικά.
Τα ελαστικά παράγονται με διαφορετικές δυνατότητες μεταφοράς φορτίου. Τα μέγιστα μεγέθη φορτίου βρίσκονται επάνω στο ελαστικό ανάγλυφα. Πριν από ένα ταξίδι, καθορίζουμε το συνολικό βάρος των αποσκευών, του εξοπλισμού και του αναβάτη (ών) που θα μεταφέρει η μοτοσυκλέτα μας. Προσοχή να μην υπερβούμε τη δυνατότητα των ελαστικών μας.
Χρειάζεται λίγος χρόνος για να συνηθίσουμε τον τρόπο, με τον οποίο λειτουργούν τα νέα μας ελαστικά. Ας τους δώσουμε μια απόσταση στρωσίματος τουλάχιστον 150 χιλιομέτρων. Στη πράξη αποφεύγουμε επιταχύνσεις με μέγιστη ισχύ ή υπερβολικά πλαγιάσματα. Αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να αποκτήσουμε την αίσθηση των καινούργιων ελαστικών. Μετά την πρώτη μεγάλη διαδρομή, ελέγχουμε και ρυθμίζουμε την πίεση των ελαστικών αφού κρυώσουν για τρεις ώρες.
Καλό είναι να φροντίζουμε τα νέα ελαστικά μας προφυλάσσοντάς τα από το φως του ήλιου. Τα ελαστικά που αποθηκεύονται σε άμεσο ηλιακό φως για μεγάλες χρονικές περιόδους, θα σκληρύνουν γρηγορότερα από αυτά που διατηρούνται σε έναν σκοτεινό ή μισοφωτισμένο χώρο, π.χ. κλειστό χώρο στάθμευσης.
Η παρατεταμένη επαφή με λάδι ή βενζίνη προκαλεί αλλοιώσεις στο ελαστικό. Σκουπίζουμε το λάδι ή τη βενζίνη αμέσως με ένα καθαρό πανί. Αυτό ισχύει και για τα διαβρωτικά ή για υγρά καθαρισμού.
Ζητάμε τη γνώμη του τεχνικού μας αν χτυπήσουμε το ελαστικό μας στο πεζοδρόμιο ή σε λακκούβα. Εάν εμφανιστεί διόγκωση ή εάν μειωθεί η πίεση των ελαστικών, δεν χρησιμοποιούμε τη μοτοσυκλέτα πριν ελεγχθεί.
Τα ελαστικά έχουν χρήσιμα στοιχεία σε ανάγλυφη μορφή στα εξωτερικά τοιχώματά τους. Ανάγλυφοι αριθμοί και γράμματα μάς δίνουν σε τρία διαφορετικά συστήματα πληροφορίες. Ας δούμε στο μετρικό σύστημα τις πληροφορίες, που μας δίνει ένα ελαστικό με ανάγλυφες ενδείξεις:
180/55 – ZR17 M/C (73W) 0917.
- 180 = Πλάτος ελαστικών (mm)
- 55 = Αναλογία όψεως (55%)
- ZR = Δείκτης ταχύτητας και τύπος ελαστικού (R = radial)
- 17 = Διάμετρος ζάντας σε ίντσες
- Η = Η ένδειξη M/C δηλώνει την παραγωγή του ελαστικού για μοτοσυκλέτες
- 73W = Δείκτης φόρτωσης και ταχύτητας
- = Κατεύθυνση περιστροφής ελαστικού
- 0917 = Ημερομηνία παραγωγής ελαστικού
Σημαντικό στοιχείο του ελαστικού είναι η αναγραφή μέσα σε πλαίσιο της εβδομάδας και του έτους παραγωγής, δηλ. αν δούμε τον αριθμό 0917 σημαίνει ότι το ελαστικό παράχθηκε την 9η βδομάδα του 2017. Το ελαστικό πρέπει να είναι σχετικά «φρέσκο», αλλά και στην περίπτωση αυτή καλό είναι να έχει περάσει ένα εξάμηνο από την παραγωγή του και κυρίως να έχει διατηρηθεί στις σωστές συνθήκες.
Η απάντηση σε όλα τα παραπάνω δίνεται σχετικά εύκολα αν έχουμε επιλέξει έναν έμπιστο και έμπειρο τεχνίτη ελαστικών, στον οποίο μπορούμε να απευθυνόμαστε όταν χρειάζεται, γιατί τα ελαστικά μάς κρατούν σε επαφή με τον δρόμο και τη ζωή.
