Του Θωμά Κακαδιάρη, μοτοσυκλετιστή
Τελευταία είδαμε να δημοσιεύεται η δικαστική απόφαση για τη συνυπαιτιότητα του μοτοσυκλετιστή όταν εμπλέκεται και δεν φορά το προβλεπόμενο κράνος. Στο σημερινό άρθρο δεν θα σχολιάσουμε αν αυτή η δικαστική απόφαση είναι σωστή, υπερβολική ή εσφαλμένη. Θα σταθούμε στην συνυπαιτιότητα στα τροχαία δυστυχήματα παραγόντων που συνέδρια και ημερίδες, είτε «απαλλάσσουν», είτε θίγουν ελαφρώς και αορίστως, αποκρύπτοντας τις ευθύνες τους. Αλλωστε προ πολλών ετών αναφέρθηκα σε ημερίδα σχετικά με το θέμα που ακολουθεί και από τότε έπαψαν να με… καλούν. Σε ποιους αρέσει η αλήθεια όταν τους θίγει; Για χαζούς τους έχετε;
Πολύ συχνά ακούμε ή διαβάζουμε για το ποσοστό ευθύνης των οδηγών στα τροχαία ατυχήματα.
Τα ποσοστά ανέρχονται στο 80% – 85% και εννοούν ευθέως ή εμμέσως τους οδηγούς των οχημάτων. Εγώ πρότεινα ένα ποσοστό κοντά στο 95% αν συμπεριλάβουμε υπό τον όρο «ανθρώπινος παράγοντας», και όλους όσους ευθύνονται για την κατασκευή, βελτίωση ή συντήρηση του υφιστάμενου οδικού δικτύου. Φυσικά επειδή την πρώτη φορά το είπα σε συντεχνιακή ημερίδα έγινε ένας μικροπανικός, αλλά στη συνέχεια έγινε μεγαλύτερος, όταν είπα ότι η ελληνική οικονομία δεν αντιμετωπίζει κόστος από τα τροχαία δυστυχήματα αλλά… τζίρο! Νοσήλια, ασφάλιστρα, επισκευές, φάρμακα, δικαστικά έξοδα κ.λπ. όλα διπλο-τριπλοφορολογούνται και πολλά επαγγέλματα ωφελούνται. Θα μου πείτε ότι τα πληρώνει ο δημόσιος κορβανάς και οι φορολογούμενοι πολίτες όμως μη βιάζεστε να με κατηγορήσετε ως κυνικό γιατί η πρότασή μου θα σας αρέσει. Η πρότασή μου είναι να δίνονται και πάλι από τον κρατικό κορβανά σοβαρότερα κονδύλια για την κατασκευή, βελτίωση και συντήρηση των δημοσιών οδικών δικτύων. Αν πάλι κάποιος αναρωτηθεί τι θα κερδίσουμε αφού και πάλι θα ξοδεύονται χρήματα η απάντηση είναι έτοιμη, θα έχουμε τα ποδαράκια μας, τα χεράκια μας, τους αγαπημένους μας κοντά μας και λιγότερο δράμα στην καθημερινή μας ζωή.
Προφανώς, η μορφή που έχει το οδικό δίκτυό μας είναι δεδομένη αλλά δεν αποτελεί και φυσικό φαινόμενο όπως είναι οι σεισμοί με τους οποίους πρέπει να μάθουμε να ζούμε. Το οδικό δίκτυο (κατασκευή, βελτίωση και συντήρηση) είναι ευθύνη της Πολιτείας με τις διάφορες μορφές που αυτή έχει αποφασίσει τη δομή της. Είναι δηλαδή επιλογή της Πολιτείας να έχουμε αυτό το οδικό δίκτυο, με αυτόν τον σχεδιασμό και αυτή την κατάσταση. Μάλιστα, η Πολιτεία στα θέματα αυτά χρησιμοποιεί (οφείλει) επιστημονικό προσωπικό υψηλής ειδίκευσης και έχει σύμβουλό της το Τεχνικό Επιμελητήριο. Δεν εξαιρούμε βέβαια το πανεπιστημιακό δυναμικό το οποίο θα πρέπει να πρωτοστατεί στον τομέα της οδικής ασφάλειας τουλάχιστον στο τμήμα αυτό δηλ. την καταλληλότητα του οδικού δικτύου. Εδώ λοιπόν και δεν αναφέρομαι στην περίοδο της κρίσης έχουμε – γνώμη μου – μια αναντιστοιχία! Θα γίνω πιο συγκεκριμένος μέσα από ένα τεχνικό κείμενο το οποίο έχει τίτλο: «Η χάραξη της οδού». Διαβάστε με προσοχή: «Κατά την χάραξη επιδιώκεται πορεία της οδού κατάλληλη για την ομαλή ροή της κυκλοφορίας, ευνοϊκή για την ασφαλή και ομαλή κίνηση των οχημάτων και ορθή από την άποψη της ψυχολογίας των οδηγών» και μετά από λίγο εξηγεί: «Βασικά η οδός επιτυγχάνει το μέγιστο ασφάλειας, όταν ο οδηγός συναντά ομοιόμορφα κατασκευαστικά χαρακτηριστικά, ευνοϊκά για την ψυχολογία του, σε μεγαλύτερα τμήματα διαδρομών, συνδεόμενα μεταξύ τους. Είναι τότε σε θέση να ρυθμίσει κατάλληλα την ταχύτητα του οχήματος του χωρίς να υποχρεώνεται σε συνεχείς αλλαγές ταχύτητας εξαιτίας των μεταβαλλόμενων οδικών και κυκλοφοριακών συνθηκών».
Για να συμπληρώσουμε τις έννοιες, όταν μιλάμε για χάραξη της οδού αναφερόμαστε στη λεπτομερή μελέτη (και κατασκευή) της πορείας του άξονα του δρόμου. Η σύγχρονη οδοποιία μελετά και τις τρεις διαστάσεις (οριζοντιογραφία, μηκοτομή, διατομές) και εναρμονίζει τα διάφορα στοιχεία της μελέτης. Αφήνουμε τους τεχνικούς όρους στους ειδικούς για τις μελέτες τους αλλά κρατάμε τα σημαντικά στοιχεία που αφορούν στην ασφάλειά μας, δηλαδή η χάραξη πρέπει να γίνεται με τρόπο που να διευκολύνει τους οδηγούς των οχημάτων να κινούνται ομαλά, σε ένα ενιαίο οδικό – και κυρίως – ψυχολογικά άνετο περιβάλλον. Βλέπετε εσείς να συμβαίνει κάτι τέτοιο στους καθημερινούς δρόμους μας; Κάθε άλλο! Το οδικό μας δίκτυο απέχει πολύ από κάθε επιστημονική λογική στην χάραξή του! Συμμετέχει πολύ περισσότερο στα στατιστικά των τροχαίων ατυχημάτων διότι ωθεί τους οδηγούς σε σφάλματα και κυρίως δεν τους προστατεύει από τα σφάλματα άλλων αφού δεν χρησιμοποιούμε το δίκτυο μόνοι μας αλλά με πολλούς άλλους συγχρόνως. Οι παραινέσεις «να προσέχετε», «να μην τρέχετε» κλπ είναι περίπου της ίδιας συμβουλευτικής αξίας με την γνωστή μητρική παραίνεση «ζακέτα» να πάρεις!
Και για να γίνω πιο συγκεκριμένος θα ήθελα ένας ειδικός της οδοποιίας να μας υποδείξει πέντε στροφές στο οδικό δίκτυο του Πηλίου που έχουν χαραχτεί με τους κανόνες της οδοποιίας, δηλαδή η κορυφή τους βρίσκεται στο μέσον τόξου ενός και μοναδικού κύκλου και οι κλωθοειδείς και οι ευθυγραμμίες τους είναι καλά σχεδιασμένες και εφαρμοσμένες. Οι παλαιότερες δικαιολογίες ότι οι δρόμοι αυτοί δεν “σηκώνουν βαριά κυκλοφορία” καλό είναι να μην ακούγονται πλέον διότι οδηγούν σε απώλεια… σοβαρότητάς. Οι δρόμοι πλέον πολλές μέρες του χρόνου «σηκώνουν» βαριά κυκλοφορία, για τουριστικούς λόγους πρέπει να είναι ασφαλείς και εντέλει οι κάτοικοι του Ανατολικού Πηλίου πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους ένα αξιόπιστο δίκτυο!
Είναι όμως εφικτό αυτή τη στιγμή να χαραχτεί ένα καινούργιο δίκτυο; Όχι, δεν είναι για πολλούς λόγους αλλά είναι απολύτως εφικτό να υπάρχει πρόγραμμα συντήρησης και βελτίωσης του υπάρχοντος διότι με διαπλατύνσεις, κατάργηση κλειστών καμπυλών, βελτίωση των κόμβων και πολλές άλλες μικρές τεχνικές λύσεις το υφιστάμενο δίκτυο μπορεί να ναι ασφαλέστερο και γρηγορότερο. Θέλω λοιπόν να πιστεύω ότι η Περιφέρεια, η Αντιπεριφέρεια και οι Δήμοι έχουν στο πρόγραμμά τους τέτοιες μελέτες και τα έργα που συναντάμε στο Πήλιο τελευταία, άλλα από αυτά να ολοκληρώνονται και άλλα να βρίσκονται στην αρχή αυτόν τον σκοπό έχουν. Σε ένα τέτοιο δίκτυο τα τεχνικά έργα είναι το Α και το Ω για τη βελτίωσή του και αυτή την περίοδο παρατηρούμε ότι γίνονται πολλές παρεμβάσεις και αυτό είναι πολύ θετικό. Θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι το οδικό δίκτυο είναι η σημαντικότερη δημόσια επένδυση διότι τίποτα άλλο δεν πρόκειται να προχωρήσει αν το οδικό δίκτυο πάσχει. Όλα εξαρτώνται από την άνεση, την ταχύτητα και την ασφάλεια που παρέχει το δίκτυο για αυτό και κάθε βελτίωσή του πρέπει οι πολίτες να την υποδέχονται ως βελτίωση της ζωής τους!
Αναμένω την ημέρα που θα διαβάσω σε δικαστική απόφαση για συνυπαιτιότητα της Πολιτείας σε τροχαίο δυστύχημα που, εκτός από τους εμπλεκόμενους, θα αποδίδεται ποινική και αστική ευθύνη στους κρατικούς φορείς που δεν φρόντισαν να παρέχουν οδικό δίκτυο κατασκευασμένο και συντηρημένο με επιστημονικό τρόπο και με την ευρωπαϊκή αντίληψη ανάληψης ευθυνών, αφού επανειλημμένα, πολιτικοί και πολίτες τονίζουν την ευρωπαϊκή μας ταυτότητα.
(Τα τεχνικά κείμενα από το βιβλίο «Σχεδιασμός και Χάραξη Οδών» του W. Pietzsch (Εκδόσεις Γκιούρδας 1979), το οποίο βρήκα στην επαγγελματική βιβλιοθήκη του Αθανάσιου Μητσικώστα, τοπογράφου μηχανικού, τον οποίο ευχαριστώ για τον χρόνο και τις γνώσεις του.)
