Του Θωμά Κακαδιάρη, μοτοσυκλετιστή
Πέρασαν κιόλας 25 χρόνια από τότε που έγραψα ένα παρόμοιο άρθρο. Η ανάγκη ενός άρθρου για τον θόρυβο προέκυψε, διότι η άγνοια και η προκατάληψη είχαν προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στους μοτοσυκλετιστές της εποχής. Σε εκείνο το άρθρο υπήρχε και η πρόβλεψη για την εξέλιξη των πραγμάτων, δηλ. τι θα συνέβαινε αν είχαμε αθόρυβα οχήματα στους καθημερινούς δρόμους, και έχουμε πλέον τα ηλεκτρικά οχήματα, αφού από τότε «οι θορυβώδεις εξατμίσεις έσωζαν ζωές».
Ας δούμε μερικούς μύθους και πραγματικότητες που αφορούν στον θόρυβο, ένα ευαίσθητο ζήτημα στον κόσμο της μοτοσυκλέτας εδώ και πολύ καιρό.
Ο θόρυβος των μοτοσυκλετών ενοχοποιήθηκε για να εξυπηρετηθεί η προκατάληψη σε βάρος των μοτοσυκλετιστών σε αστικές περιοχές (π.χ. Βιέννη). Μερίδα των κατοίκων ζητούσε από τις αρχές να απαγορευτεί η διέλευση των μοτοσυκλετών για λόγους υπερβολικού θορύβου ενώ στην ουσία υπέβοσκεη προκατάληψη εξαιτίας της εμφάνισης των μοτοσυκλετιστών (μαύρα δερμάτινα κλπ) που βαθμιαία μετατράπηκε σε φόβο για τους κατοίκους, κυρίως τους ηλικιωμένους.
Ο θόρυβος των μοτοσυκλετών παράγεται από τις εξατμίσεις των. Λυπάμαι, αλλά θα ξαναγράψω 25 χρόνια μετά ότι μόνο ένα μικρό μέρος θορύβου παράγεται από την εξάτμιση, το οποίο όμως ενισχύεται σοβαρά αν η εξάτμιση αλλαχτεί με αγωνιστικού τύπου ή έχει βλάβη (εσκεμμένη ή μη). Στην πραγματικότητα ο θόρυβος του οχήματος δημιουργείται από σειρά παραγόντων όπως η κύλιση των τροχών, η εισαγωγή του αέρα στον κινητήρα, η ροή του αέρα επάνω στο όχημα, οι αναρτήσεις κλπ. Ετσι για μια ορθή μέτρηση του θορύβου απαιτείται ολόκληρη διάταξη διέλευσης τους οχήματος και κυρίως χωρίς την παρουσία άλλων θορύβων που θα συναθροιστούν. Ολα αυτά ήταν «ψιλά γράμματα» και τα συνεργεία τότε «έχωναν» το ντεσιμπελόμετρο μέσα στην εξάτμιση σταματώντας σε κεντρικούς δρόμους όπου και ποδήλατο να ηχομετρούσαν ακατάλληλο θα έβγαινε από τη μέτρηση. Σκεφτείτε ηχομέτρηση στην οδό Ιάσονος, εκεί που συναντά την Κοράη και δίπλα το αστικό λεωφορείο να στρίβει! Τι θα μετρούσε κάποιος εκεί; Τι από όλα γύρω του;
Ποια είναι όμως η αλήθεια και τι περιμένουμε να γίνει με τον θόρυβο κίνησης των οχημάτων;
Δεν υπάρχει όχημα που να κινείται και να μην παράγει θόρυβο. Κάθε κίνηση παράγει ήχο και αυτό που μένει είναι να δούμε τι κάνουμε για αυτό. Μάλιστα, οι μη ακουστοί ήχοι δηλ. οι υπόηχοι των ντιζελοκινητήρων επιβαρύνουν την υγεία μας πολύ σοβαρά χωρίς να τους ακούμε αλλά τους αισθάνεται το σώμα μας μια χαρά! Η προσπάθεια για τον έλεγχο των θορύβων των οχημάτων ξεκίνησε μόλις το 1929 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Με κάθε τρόπο η τεχνολογία προσπαθεί να περιορίσει τους ανεπιθύμητους θορύβους. Τα αυτοκίνητα έγιναν πιο ήσυχα για τους επιβάτες τους με ηχομονώσεις και λόγω τεχνικής κατασκευής μπόρεσαν να περιορίσουν τους θορύβους με διαφόρους τρόπους (ο κινητήρας βρίσκεται εντός του αμαξώματος, οι κινητήρες έγιναν προοδευτικά υδρόψυκτοι κλπ).
Σπουδαία δουλειά έχει γίνει και με τις μοτοσυκλέτες. Υδρόψυκτοι κινητήρες, αεροδυναμική, «ήσυχα» ελαστικά και καλά μελετημένοι σιγαστήρες (εξατμίσεις). Παρόλα αυτά οι μοτοσυκλέτες θα΄ ναι πάντα χαμένες στο παιχνίδι αυτό, αφού είναι «εκτεθειμένες» οι πηγές θορύβου τους (κινητήρας, εξατμίσεις, ελαστικά κλπ). Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέτασε και πάλι το πρόβλημα της ηχορύπανσης και οι μοτοσυκλέτες αναφέρονται ως σημαντική πηγή θορύβου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει συντάξει έκθεση σχετικά με τις εκπομπές ήχου από μοτοσυκλέτες, μοτοποδήλατα και άλλα λεγόμενα οχήματα κατηγορίας L, όπως τα ηλεκτρονικά ποδήλατα, τα οχήματα για άτομα με ειδικές ανάγκες κ.λπ. Ο λόγος είναι ότι με τα σημερινά πρότυπα Euro 4 και τα επόμενα πρότυπα Euro 5, τα όρια έχουν αλλάξει και μπορεί ακόμη και να μειωθούν περαιτέρω. Το παλαιό όριο των 80 dBγια τις μοτοσυκλέτες έχει εξαφανιστεί με την έκδοση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 134/2014 της Επιτροπής και αντικαθίσταται από το πρότυπο του κανονισμού ΟΕΕ / ΟΗΕ 41, δηλαδή 77 dB . Αυτό μοιάζει με μια τεράστια μείωση (μια διαφορά 3 dB σημαίνει ότι η ηχητική επιβάρυνση διπλασιάζεται). Με τα νέα πρότυπα έχει αλλάξει επίσης ο τρόπος που ο ήχος μετριέται.
Καλό είναι να γνωρίζουμε τα πράγματα από την αρχή. Με την καθιέρωση των προτύπων Euro 3, ο μέγιστος ήχος που επιτρέπεται να παράγει μια μοτοσικλέτα στη δοκιμή έγκρισης τύπου ήταν 75 dB για μια μοτοσικλέτα μέχρι 80cc, 77 dB για μια μοτοσικλέτα μέχρι 175 cc και 80 dB για μοτοσυκλέτες άνω των 175 cc. Ο θόρυβος μετριέται με το όχημα εν κινήσει.Οι μετρήσεις γίνονται με τη μέθοδο Wide Open Throttle (WOT) δηλ. η μοτοσυκλέτα εισέρχεται στην περιοχή δοκιμών με σταθερή ταχύτητα 50 km / h. 10 μέτρα πριν τα μικρόφωνα επιταχύνει πλήρως και 10 μέτρα μετά τα μικρόφωνα κλείνει τον επιταχυντή (γκάζι) τελείως. Καθ΄ όλη τη διάρκεια τα μικρόφωνα καταγράφουν τον ήχο, ο οποίος δεν πρέπει να υπερβαίνει τα όρια που αναφέρθηκαν παραπάνω. Εκτός από τη δοκιμή WOT, η μοτοσικλέτα δοκιμάζεται επίσης ακίνητη με το μισό των στροφών του κινητήρα, τις περισσότερες φορές. Η εκπομπή ήχου σε dB (A) και οι στροφές του κινητήρα με τις οποίες μετρήθηκε αναφέρονται στα στοιχεία του οχήματος. Με την εφαρμογή των προτύπων Euro 4 αρχικά δεν φαίνεται να αλλάζει τίποτα. τα όρια παρέμειναν 75, 77 και 80 dB (A). Ωστόσο, με την έγκριση του κανονισμού ΟΕΕ / ΟΗΕ 41 από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα νέα πρότυπα είναι διαφορετικά.
Η μέθοδος υπολογισμού του θορύβου από μόνη της οδηγεί από ότι φαίνεται σε μείωση του θορύβου από 80 dbσε 77db. Αυτό μοιάζει με μεγάλη μείωση, επειδή μια μείωση των 3 dB (A) σημαίνει ότι το όριο ήχου θα είναι περίπου το ήμισυ του σημερινού. Μια άλλη μεταβολή θα αφορά στις εξατμίσεις, τα εξαρτήματα μείωσης του θορύβου και την αγορά των εξατμίσεων aftermarket γιατί εδώ ισχύει ένας άλλος κανονισμόςο UNECE R.92. Όταν τοποθετούμε σιγαστήρα μετά την αγορά, ο ήχος δεν πρέπει να υπερβαίνει τον ήχο του αρχικού σιγαστήρα. Υπάρχουν πολλοί σιγαστήρες στην αγορά που μπορούν να ρυθμιστούν με μια βαλβίδα η οποία ανοίγει ή κλείνει. Η μεταβλητότητα της βαλβίδας επιτρέπει στη δοκιμή έγκρισης τύπου, η βαλβίδα να είναι κλειστή και ο σιγαστήρας να μην υπερβαίνει τα όρια του ήχου. Ωστόσο, αυτοί οι σιγαστήρες είναι προγραμματισμένοι να έχουν τη βαλβίδα ανοικτή πέραν του ορίου της δοκιμής και στη συνέχεια να κάνουν πολύ θόρυβο. Για να αποφευχθούν τέτοιες καταστάσεις, ο κανονισμός ΟΕΕ / ΟΗΕ 41 επεκτείνεται και το εύρος της μέτρησης δεν είναι πλέον μέχρι τα 20 km /h αλλά τα 50 km/h!
Ποιόν αφορούν όλες αυτές οι λεπτομέρειες; Με τον ένα τρόπο ή τον άλλο μας αφορούν όλους! Σκεφτείτε ότι ήδη τα ατυχήματα από τα «σιωπηλά» οχήματα αυξήθηκαν μέσα στον αστικό ιστό. Η αυξανόμενη χρήση ηλεκτρικών οχημάτων στην ευρωπαϊκή επικράτεια (δεν αναφέρομαι στη χώρα μας διότι εμείς ανήκουμε στην ημιευρωπαϊκή επικράτεια) άρχισε να καταγράφει αυξημένα ατυχήματα ηλεκτρικών οχημάτων. Όταν η ηλεκτροκίνηση πάρει το μερίδιό της στην τροχαία κίνηση, στη χώρα μας τα δικά μας ποσοστά θα είναι πολλαπλάσια. Ο λόγος είναι απλός και δείτε τον γύρω σας. Λέγεται αποστάσεις ασφαλείας. Προβλέπονται από τον Κ.Ο.Κ. και την κοινή λογική αλλά ούτε ο πρώτος τηρείται ούτε η δεύτερη περισσεύει. Τα πρώτα θύματα θα ναι οι ηλικιωμένοι και οι έχοντες μειωμένη ακοή. Θα ακολουθήσουν τα παιδιά και μετά θα τρέχουν με τα μικρόφωνα οι ανταποκριτές των καναλιών αλαφιασμένοι και δεν θα προφταίνουν. Ίσως χρειαστεί να προσθέσουμε ηχητικές εγκαταστάσεις να «παίζουν» εξατμίσεις στα MP3 αλλά κρατήστε αυτά που γράφω εδώ και σκεφτείτε ότι πριν από 25 χρόνια το σύνθημα «οι θορυβώδεις εξατμίσεις σώζουν ζωές» ακουγόταν περίεργο. Ήταν όμως;
Σίγουρα ο υπερβολικός θόρυβος ενοχλεί και βλάπτει την υγεία. Συχνά η διόγκωση του προβλήματος οδηγεί σε αποκλεισμό δρόμων ήκαι πόλεων για τις μοτοσυκλέτες. Το έχουμε δει ήδη στην Ολλανδία και τη Γερμανία. Αυτό δεν είναι καλό. Εδώ πρέπει να επικρατήσει η λογική. Τα επίπεδα (πρότυπα) θορύβου δεν χρειάζεται να μειωθούν ξανά. Συγχρόνως, οι μοτοσυκλετιστές οφείλουν να διατηρούν τα επίπεδα θορύβου στα προβλεπόμενα. Άλλωστε και οι ίδιοι υποφέρουν σοβαρά σε μια μεγάλη διαδρομή με τη μοτοσυκλέτα τους, αφού ο υπερβολικός θόρυβος τους …ακολουθεί. Οι παράνομοι σιγαστήρες πρέπει να απαγορευτούν και να ελέγχονται ως προς τη στάθμη του θορύβου. Είναι παράλογο να ζεις στο κέντρο μιας θορυβώδους πόλης και να ενοχλείσαι από τον παραμικρό θόρυβο, είναι όμως το ίδιο παράλογο να πληρώνεις χρήματα ώστε να παράγεις περισσότερο θόρυβο!
