Το μεγάλο πρόβλημα για τη χώρα μας, όπως και κάθε κράτους που έπληξε η πανδημία, είναι η επόμενη ημέρα της οικονομίας
Του Γιώργου Λαμπράκη
Από τα τέλη του περασμένου Φεβρουαρίου, που η υγειονομική κρίση του κορονοϊού χτύπησε την πόρτα της Ελλάδας, οι πολίτες επέδειξαν αξιοθαύμαστη ωριμότητα και συμμορφώθηκαν απόλυτα στις υποδείξεις των ειδικών και τις αποφάσεις της κυβέρνησης για τον περιορισμό των συνεπειών της πανδημίας. Ο κορυφαίος στόχος, που έθεσε η κεντρική εξουσία, επετεύχθη και πλέον η κοινωνία βαδίζει από τον περασμένο Μάιο στη νέα κανονικότητα με πολλές δυσκολίες και ακόμη περισσότερες παραφωνίες, οι οποίες προκαλούν ανησυχία και θέτουν υπό αμφισβήτηση όσα πέτυχαν οι Ελληνες με τις θυσίες τους το κρίσιμο διάστημα της ολικής καραντίνας.
Οι μειονότητες, που εξακολουθούν να συμπεριφέρονται με ανευθυνότητα, αγνοώντας τους κινδύνους, που ίσως οδηγήσουν σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις, σε ό,τι αφορά στη διασπορά της πανδημίας, μπορεί να κρατούν σε επιφυλακή τις αρχές και να προκαλούν εφιάλτες στους λοιμωξιολόγους, ωστόσο το έντονο πρόβλημα, που θα αντιμετωπίσουμε το επόμενο διάστημα, δεν είναι οι νεαροί, οι οποίοι συνωστίζονται σε πάρκα και πλατείες για να απολαύσουν το ποτό τους ή οι παρέες, που κατακλύζουν τους πεζόδρομους για να κάνουν τη βόλτα τους. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο όλοι θα αντιληφθούν ότι ο κορονοϊός δεν συγχωρεί επιπολαιότητες και ανεύθυνες συμπεριφορές. Θα αναγκαστούν είτε να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα και να συμμορφωθούν στους κανόνες, που επιτάσσει η εξέλιξη της πανδημίας, είτε θα συνειδητοποιήσουν ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για χαλάρωση και αδιαφορία, μόλις πάρουν στα χέρια τους το σχετικό πρόστιμο.
Το μεγάλο πρόβλημα για τη χώρα μας, όπως και κάθε κράτους που έπληξε η πανδημία, είναι η επόμενη ημέρα της οικονομίας. Η υγειονομική κρίση ήδη δίνει τη θέση της σε οικονομική πανδημία, η οποία απειλεί να γκρεμίσει πολλά από όσα θεωρούσαμε δεδομένα και να προκαλέσει τεράστιες ανατροπές στις ζωές μας. Τα πρώτα σημάδια είναι εμφανή και ιδιαίτερα ανησυχητικά. Αν μάλιστα επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις για ύφεση κοντά στο 10% και ανεργία στο 20% στο τέλος του 2020, οι Ελληνες πρέπει να προετοιμαστούν να ξαναζήσουν σε χρονικό διάστημα λίγων μηνών τον δεκαετή εφιάλτη των μνημονίων.
Τα μέτρα, που έχουν τεθεί σε ισχύ και όσα θα ακολουθήσουν, με βάση τα χρησμοδοτικά προγράμματα, τα οποία τρέχουν σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, δεν μοιάζουν ικανά, ώστε να ανασχέσουν το επερχόμενο τσουνάμι της ύφεσης, γιατί ουδείς μπορεί να προβλέψει την εξέλιξη της πανδημίας, αν δηλαδή θα συνεχίσει να καταγράφει διαρκώς αυξανόμενους αριθμούς κρουσμάτων και θανάτων στη Γηραιά Ηπειρο ή αν θα προκύψει νέο ξέσπασμα, το οποίο θα προκαλέσει με τη σειρά του νέο lock down στις ευρωπαϊκές οικονομίες.
Παράλληλα, δεν είναι εύκολο να εκτιμηθούν με ακρίβεια οι οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας, επειδή ακριβώς κανείς δεν είναι σε θέση να εκτιμήσει με σαφήνεια το εύρος τους και τον βαθμό που αυτές θα επηρεάσουν τους οικονομικούς δείκτες και την κατανάλωση. Κορυφαίο ζητούμενο για τη χώρα μας, με τις εύθραυστες οικονομικές αντοχές και την πληγωμένη, από τις συνέπειες των μνημονίων, παραγωγική βάση, είναι να σταθεί όρθια η κοινωνία.
Ειδικά, τα πιο ευάλωτα κομμάτια της πρέπει πάση θυσία να προστατευτούν από τη βαθιά κρίση και να μη βρεθούν ξανά στο μάτι του κυκλώνα πολίτες, οι οποίοι πέρασαν τα πάνδεινα την τελευταία δεκαετία και μόλις άρχισαν να βλέπουν την καθημερινότητά τους να βελτιώνεται, είτε επειδή βρήκαν δουλειά, είτε επειδή μειώθηκαν οι φόροι τους, βιώνουν το τελευταίο εξάμηνο την αγωνία και την αβεβαιότητα για το αύριο. Ενα αύριο γεμάτο άγνωστες παραμέτρους τόσο σε υγειονομικό, όσο και σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Ενα αύριο με πολύ δύσκολες μέρες για τον κόσμο της εργασίας και ακόμη χειρότερες συνθήκες σε ό,τι αφορά στα ωράρια εργασίας και τις μισθολογικές απολαβές.
Το κύμα των απολύσεων και των λουκέτων προβλέπεται σαρωτικό. Οι δημόσιες τοποθετήσεις του υπουργού Εργασίας, ο οποίος στην ουσία έχει προαναγγείλει εκτόξευση της ανεργίας, δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνειών για τις διαστάσεις και τις συνέπειες του επερχόμενου οικονομικού Αρμαγεδδώνα. Οι εκπρόσωποι των βιομηχάνων ζητούν μεγαλύτερη ευελιξία στην αγορά εργασίας και περαιτέρω μείωση του μισθολογικού κόστους. Η μέχρι τώρα εμπειρία από τη συρρίκνωση των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων, καθώς και η μείωση των μισθών όχι μόνο δεν συγκράτησαν την ανεργία, αλλά τη διεύρυναν και προκάλεσαν συνθήκες πλήρους αποδιάρθρωσης στην αγορά εργασίας.
Ολα, λοιπόν, δείχνουν ότι οι συνέπειες της κρίσης του κορονοϊού στις ζωές μας θα είναι δραματικές. Το μείζον ερώτημα είναι αν υπάρχει αντίδοτο για την επερχόμενη κρίση και αν διαθέτει η κυβέρνηση το κατάλληλο σχέδιο, προκειμένου να αμβλύνει τις συνέπειες και να θωρακίσει τις πιο ευάλωτες ομάδες της κοινωνίας. Προς το παρόν το σχέδιό της εξαντλείται στην οικονομική ενίσχυση των επαγγελματιών, οι οποίοι έχουν πληγεί από την καραντίνα. Επίσης, προχωρεί σε εκτιμήσεις ότι την ερχόμενη χρονιά θα εκτιναχθεί η οικονομική ανάκαμψη και θα υπερκαλυφθούν οι φετινές απώλειες στο ΑΕΠ της χώρας.
Ολα αυτά, όμως, κινούνται σε θεωρητικό επίπεδο και αντιμετωπίζονται από τους πολίτες με έντονη επιφυλακτικότητα. Ο μέσος εργαζόμενος του ιδιωτικού τομέα και ο μικρομεσαίος επαγγελματίας έχουν ανάγκη από κυβερνητικό σχέδιο, που θα μπορούν να εμπιστευτούν. Ενα σχέδιο, το οποίο θα τους βγάλει από την οικονομική κρίση του κορονοϊού με τις μικρότερες δυνατές απώλειες και θα τους επιβραβεύσει για την υπεύθυνη στάση τους, όταν το κράτος τους ζήτησε την περασμένη άνοιξη να κλειστούν στα σπίτια τους και τώρα τους επιβάλλει με τακτικά σκληρά μέτρα, τα οποία δυσκολεύουν περαιτέρω την καθημερινότητά τους, μήπως και περιοριστεί η διασπορά της πανδημίας.
