Γρηγόρης Καρταπάνης:Καλοκαιρινές αναδρομές

γρηγόρης-καρταπάνηςκαλοκαιρινές-αν-383078

Πώληση βενζινάκατου – τρεις επιστολές του 1956

Η δεκαετία του ’50 υπήρξε για τις βενζίνες του Βόλου η πιο παραγωγική περίοδος με την κορύφωση της παρουσίας τους στις τοπικές δρομολογιακές συνδέσεις, κατάσταση που κράτησε τουλάχιστον ως τα μέσα της επόμενης δεκαετίας, προτού αρχίσει η κατιούσα πορεία τους, για μια ακόμη εικοσαετία, ως τον ολοκληρωτικό αφανισμό τους.

Η προπολεμική αναπτυγμένη δραστηριότητα αυτών των μικρών επιβατικών σκαφών συνεχίστηκε με αυξητικές μάλιστα τάσεις στα μεταπολεμικά χρόνια, καθώς δρομολογούνταν, για την εξυπηρέτηση των παρουσιαζόμενων αναγκών, περισσότερα μεγαλύτερα αλλά και ποιοτικά βελτιωμένα σκαριά, πολλά από τα οποία ήταν εντελώς καινούρια, ναυπηγημένα κυρίως στον Βόλο ή την ευρύτερη περιοχή της Μαγνησίας και τις Β. Σποράδες.

Τα μικρότερης χωρητικότητας παλιότερα σκάφη αποσύρονταν ή πωλούνταν σε άλλα μέρη, όπου επίσης υπήρχε ανάλογη δραστηριότητα και ο ντόπιος στόλος ανανεώνονταν και αυξάνονταν με τον αριθμό των βενζινακάτων να κυμαίνεται στη δεκαετία 1955-1965 στα 15 με 17 πλεούμενα, που εκτός από τα Πευκάκια και τις Αλυκές εξυπηρετούσαν και πιο μακρινές συνδέσεις ( Αγριά, Σουτραλί, Πλατανίδια κ.λπ.).

Ο λαϊκός ζωγράφος του Βόλου Νίκος Χριστόπουλος μαζί με τα τρία αδέρφια του Ανδρέα, Κώστα και Γιάννη και τον επ’αδερφή γαμπρό τους Αθ. Σιλβέστρο ιδιοκτήτη φορτηγίδων, ήταν κάτοχοι της βενζίνας ΛΕΩΝ από τα μέσα περίπου της δεκαετίας του ’30. Επρόκειτο για ένα κομψό σκαρί από τα πιο ευμεγέθη της περιόδου του Μεσοπολέμου, ναυπηγημένο στο Βόλο από τον τεχνίτη Μανόλη Κτενά λίγα χρόνια νωρίτερα. Την εν λόγω βενζίνα δηλαδή την είχαν αγοράσει οι Χριστόπουλοι σχεδόν καινούρια από δεύτερο χέρι και μετά το θάνατο του γαμπρού τους, το 1940, πέρασε εξ’ ολοκλήρου στα τέσσερα αδέρφια που εξακολουθούσαν να την εκμεταλλεύονται και στα μεταπολεμικά χρόνια.

Το περίεργο είναι το εξής: ενώ ο Ν. Χριστόπουλος έχει αποθανατίσει αρκετές βενζίνες σε μεμονωμένες πίνακες δεν έκανε το ίδιο και για την δική του αν και τη συμπεριλαμβάνει στις δύο ομαδικές απεικονίσεις των βενζινακάτων του Βόλου στους πίνακες του 1936 και του 1959.

Στις αρχές του 1956 προέκυψε μια ενδιαφέρουσα περίπτωση πώλησης της βενζίνας ΛΕΩΝ από τους αδερφούς Χριστόπουλους στο Σύλλογο(Συνεταιρισμό) Λεμβούχων Λουτρών Αιδηψού. “ Ο Προφήτης Ηλίας “ ,που ενδιαφέρθηκαν για την απόκτηση και τη χρησιμοποίηση της στην κάλυψη των αναγκών της περιοχής τους, όπως καταμαρτυρούν τρείς επιστολές ,οι οποίες βρέθηκαν στο αρχείο του Ναυπηγείου των Πευκακίων και επιβεβαιώνουν τις σχετικές προφορικές πληροφορίες.

Οι αδερφοί Χριστόπουλοι όντας σε προχωρημένη ηλικία αποφάσισαν ,προφανώς από αδυναμία εκμετάλλευσης της ,να πουλήσουν τη βενζίνα τους αποδεχόμενοι μια μάλλον ενδιαφέρουσα πρόταση. Εξάλλου το σκαρί εκείνη την εποχή ήταν πάνω-κάτω 25 χρόνων έχοντας εκ μετρήσει το μεγαλύτερο μέρους του υπηρεσιακού του βίου ως επιβατικό πλεούμενο, που πιθανότατα ολοκληρώνονταν στην τριακονταπενταετία.

Οι υποψήφιοι αγοραστές, τα μέλη του Συλλόγου Λεμβούχων Λουτρών Αιδηψού, διαβλέποντας προφανώς την αυξανόμενη τουριστική κίνηση της περιοχής τους και τις ευοίωνες προοπτικές μεταφοράς επιβατών τη θερινή περίοδο ,αποτόλμησαν την αγορά μιας βενζινακάτου ως επικερδή επιχείρηση. Επρόκειτο άλλωστε για ένα υγιές και δυναμικό επαγγελματικό, συνεταιριστικό φορέα με αρκετά μέλη που δραστηριοποιούνταν κυρίως στην αποβίβαση-επιβίβαση των επιβατών των πλοίων της ακτοπλοΐας που κατέπλεαν στον τόπο τους, όπου δεν υπήρχαν λιμενικές εγκαταστάσεις για να προσορμισθούν.

Πέρα από τούτα επιθυμούσαν φαίνεται να επεκτείνουν την δράση τους και σε τοπικές συγκοινωνίες ή θαλάσσιες εκδρομές, όπου, όπως είπαμε, παρουσιάζονταν θετικές εξελίξεις. Την προσπάθεια του Συλλόγου υποστήριζε και ο Οργανισμός Τουρισμού ( ΕΟΤ ) στο πλαίσιο μιας αναπτυξιακής τουριστικής πολιτικής, με την παροχή κινήτρων στις περιπτώσεις που συνέβαλαν προς αυτή την κατεύθυνση. Οπως διαφαίνεται στις επιστολές που ακολουθούν για την αγορά της βενζινακάτου παρέχονταν χρηματοδότηση από τον ΕΟΤ, μάλλον δάνειο με ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής. Επιτροπή μελών του Δ.Σ των λεμβούχων πρέπει να ήρθε στο Βόλο, είδε τη βενζίνα ΛΕΩΝ, την βρήκαν της απόλυτης αρεσκείας τους – συντηρημένη άριστα από τους ναυπηγούς ιδιοκτήτες της- και αποφάσισαν την απόκτηση της, μέσω των προϋποθέσεων που έθεσε ο ΕΟΤ.

Παρακολουθώντας τις τρείς επιστολές που όλες αποστέλλονται από την πλευρά των υποψηφίων αγοραστών ( ατυχώς δεν έχουμε εκείνες των Χριστόπουλων) αντιλαμβανόμαστε την γραφειοκρατία και τη βραδύτητα των αρμόδιων υπηρεσιών, καθυστερώντας για καιρό την έγκριση της αγοραπωλησίας και την εκταμίευση χρημάτων.

Οι επιστολές

Η πρώτη χρονικά επιστολή με ημερομηνία 18/4/1956 είναι γραμμένη στην α’ και γ’ σελίδα μικρού δίφυλλου στο επάνω αριστερό μέρος του οποίου απεικονίζεται άποψη των Λουτρών Αιδηψού. Σ’ αυτήν πληροφορούμαστε την καθυστέρηση καταβολής μάλλον της προκαταβολής, έπειτα από την προηγηθείσα συμφωνία.

Πρόκειται για απάντηση σε επιστολή των αδελφών Χριστόπουλων – που δεν έχουμε στα χέρια μας – στην οποία ο πρόεδρος του Συλλόγου Λεμβούχων, που την υπογράφει κιόλας, βεβαιώνει για την καταβολή των χρημάτων σε λίγες μέρες.

«Αιδηψός τη 18-4-56

Κύριε Χριστόπουλε Γιάσου

Ελάβομεν την επιστολή σας και αμέσως σας απαντώμεν. Μας ειδοποιήσανε από τας Αθήνας και έφυγε εχθές ο γραμματικός μας δι’ Αθήνας. Τα χρήματα θα τα πάρετε από την τράπεζα του Βόλου το πολύ μέχρη Παρασκευή, μην αμφιβάλετε. Εμείς κάμαμαι 4 χιλ. δρχ έξοδα γι’ αυτό το ζήτημα. Εσείς μόνον να την ετοιμάσετε να μην χασομεράμαι. Και πάλιν σας το επαναλαμβάνω να μήνεται ήσιχοι.

Σας χαιρετό

(υπογραφή)

Πρόεδρος Λεμβούχων».

Η υπόθεση όμως φαίνεται πως συνάντησε κωλύματα τα οποία είχαν σχέση με το καταστατικό του Συλλόγου Λεμβούχων που έπρεπε να εναρμονιστεί στα νέα δεδομένα εκείνης της εποχής, ώστε να γίνει δυνατή η καταβολή των χρημάτων από τον ΕΟΤ. Ο εκσυγχρονισμός του καταστατικού έπρεπε να ολοκληρωθεί άμεσα και να κατατεθεί το νέο κείμενο μαζί με τα υπόλοιπα δικαιολογητικά ,ώστε να προχωρήσει η αγοραπωλησία. Αυτά τα νέα δεδομένα που καθυστέρησαν την διαδικασία, επισημαίνονται στην δεύτερη επιστολή, ενώ όπως διαβάζουμε υπήρξε και άλλη πριν από λίγες ημέρες. Είναι ανυπόγραφη, γραμμένη σε κόλλα αναφοράς μεγέθους Α4 με το λογότυπο του Συλλόγου Λεμβούχων στο πάνω αριστερό μέρος. Η ημερομηνία είναι ελλιπής (25 /- / 1956), αλλά γίνεται προφανές ότι έπεται της προηγούμενης και προηγείται της τρίτης και τελευταίας:

«Συνεταιρισμός Λεμβούχων Λουτρών Αιδηψού

Ο Προφήτης Ηλίας

Λ. Αιδηψού.

εν Λ. Αιδηψού τη 25… 1956

Κ. Κ. Αδελφοί Χριστόπουλοι

Προ ημερών σας γράψαμε και σας ενημερώσαμε για το σκάφος, καθώς και τώρα σας γράφωμαι πάλην για την αργοπορίαν. Συνέβη το εξής. Ο Οργανισμός Τουρισμού μας ειδοποίεισεν με νέους τύπους τους οποίους δώσαμαι και μας έκαμαν. Εκ νέου μας ζητούνε αντίγραφον ολοκλήρου του καταστατικού καθώς 6 άρθρα νέου τύπου. Σήμερον που σας γράφομαι είχαμε είδησιν ότι είμεθα εντάξει και μπορούμαι να πάρωμαι τα χρήματα. Πάντως να μας συνχωρήτε διότι βρήκαμαι πολλά εμπόδια. Αύριο θα πάμαι εις το Ξηροχώρι θα πάρουμαι τα χρήματα και θα έλθωμαι».

Στο τελευταίο μέρος της επιστολής βεβαιώνεται ότι όλα τα απρόβλεπτα εμπόδια είχαν ξεπεραστεί και απέμενε μόνο η εκταμίευση των χρημάτων.

Τελικά, παρότι στην προηγούμενη επιστολή η υπόθεση φαίνονταν τελειωμένη, η αγοραπωλησία δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, αφού ο ΕΟΤ απέρριψε τη βενζινάκατο των αδελφών Χριστόπουλου και υπέδειξε υποχρεωτικά για αγορά άλλο σκάφος, που προφανώς εκπληρούσε καλύτερα τις προβλεπόμενες προδιαγραφές. Υποθέτουμε πως ίσως έπαιξε ρόλο γι’ αυτήν την αρνητική εξέλιξη η ηλικία της βενζίνας ΛΕΩΝ, καθώς είχε ήδη καλυφθεί το μεγαλύτερο χρονικό μέρος τη χρήσης της ως επιβατικού πλοιαρίου.

Η τρίτη επιστολή, γραμμένη και αυτή σε έντυπο του Συλλόγου Λεμβούχων, όπως και η προηγούμενη, είναι ολιγόγραμμη και ανακοινώνεται λιτά η ματαίωση της αγοραπωλησίας, επιρρίπτοντας την αποκλειστική ευθύνη γι’ αυτήν την εξέλιξη, στον αρμόδιο κρατικό φορέα παρά την διαφορετική βούληση των αγοραστών:

«Συνεταιρισμός Λεμβούχων Λουτρών Αιδηψού

0 Προφήτης Ηλίας

Λ. Αιδηψού.

Εν Λ. Αιδηψού τη 16-7-1956

Αδελφοί Χριστόπουλοι

Διά της παρούσης μας επιστολής σας ειδοποιούμεν ότι παραιτούμεθα πάσης παραλαβής βενζινοπλοίου και τούτο διότι μας υπέβαλεν ο τορισμός και πήραμεν άλλην την οποίαν εμείς δεν θέλαμε, επομένως μας απέκλεισαν.

Σας χαιρετώμεν

Οι Λεμβούχοι Λ. Αιδηψού

(σφραγίδα)».

Η βενζίνα ΛΕΩΝ παρέμεινε τουλάχιστον για μια δεκαετία ακόμη στο “ στόλο “ του Βόλου εκτελώντας δρομολόγια σε Πευκάκια και Αλυκές, έως ότου αποσύρθηκε, έχοντας υπερβεί το επιτρεπτό όριο ηλικίας ως επιβατικό πλεούμενο. Για την ιστορία να σημειώσουμε ότι αργότερα, στη δεκαετία του ’60, πουλήθηκαν μία-δύο βενζίνες του Βόλου στην ίδια περιοχή της Β. Εύβοιας ( Γιάλτρα κα. ) που παρουσίαζε αυξημένη τουριστική κίνηση.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου