Στη μεταπολιτευτική περίοδο το ΚΚΕ γνώρισε δύο μεγάλες διασπάσεις την περίοδο 1989-1991 και ορισμένες μικρής έκτασης -κυρίως τοπικού χαρακτήρα- στο μεσοδιάστημα 1974-1989.
Το 1989, διαφωνώντας με το περιεχόμενο του συμμαχικού σχήματος «Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου» και με τις επιλογές του κόμματος για συμμετοχή του Συνασπισμού στις κυβερνήσεις Τζαννετάκη και Ζολώτα, διασπάστηκε η Νεολαία του Κόμματος (ΚΝΕ), ενώ σταδιακά αποχώρησαν από το κόμμα 15 μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του (Κ. Κάππος, Κ Τζιαντζής, Ν. Κοτζιάς, Αγγ. Χάγιος κ.λπ.).
Η διάσπαση εκείνη οδήγησε στη συγκρότηση του ΝΑΡ (Νέο Αριστερό Ρεύμα), που σήμερα -ό,τι έχει απομείνει από το αρχικό σχήμα- αποτελεί την κύρια δύναμη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ.
Το καλοκαίρι του 1990 το ΚΚΕ γνώρισε μια νέα φάση κρίσης, καθώς στο εσωτερικό του εμφανίστηκε η ομάδα των «Ανανεωτών».
Η ομάδα αυτή, που δεν ήταν ενιαία -όπως και κάθε ομάδα στον χώρο της Αριστεράς που προκύπτει σε συνθήκες κρίσης και διάσπασης- περιείχε απόψεις που επιδίωκαν τη μετακίνηση του ΚΚΕ σε δεξιότερες θέσεις, αλλά και απόψεις που συνηγορούσαν στη διάλυσή του και στη διάχυσή του στον «Συνασπισμό της Αριστεράς και της Προόδου».
Υστερα από οξύτατη ιδεολογική και πολιτική πάλη, η οποία κορυφώθηκε στο 13ο συνέδριο του κόμματος (Φεβρουάριος 1991), το ΚΚΕ διασπάστηκε εκ νέου.
Από τα 111 μέλη της Κ.Ε. που εξέλεξε το συνέδριο βρέθηκαν εκτός κόμματος και παρέμειναν στον «Συνασπισμό της Αριστεράς και της Προόδου» τα 54.
Στη συνέχεια διασπάστηκε και ο Συνασπισμός, καθώς αποχώρησε απ’ αυτόν το ΚΚΕ. Οι διασπάσεις 1989-1991 του ΚΚΕ φέρουν το βαρύ αποτύπωμα της πτώσης του υπαρκτού σοσιαλισμού και της τεραστίων διαστάσεων ήττας του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος του 20ού αιώνα.
Οι σιωπηρές αλλαγές
Το ΚΚΕ, μετά τη διάσπαση του 1991, ανασυγκροτήθηκε στο 14ο συνέδριό του (Δεκέμβρης 1991). Για να φτάσει σε αυτό που είναι σήμερα ακολουθήθηκε μια πορεία εσωτερικών ανακατατάξεων στα καθοδηγητικά του όργανα, με απομακρύνσεις στελεχών, που δεν ήταν όλοι διαφωνούντες αλλά αφορούσαν και διαφωνούντες.
Αυτή είναι μια ιδιαίτερη πλευρά των διασπάσεων της Αριστεράς (οι λεγόμενες σιωπηρές διασπάσεις), η οποία είναι δύσκολο έως αδύνατο να διερευνηθεί σε όλη την ιστορική της έκταση.
Η Κ.Ε. που εκλέχτηκε στο 14ο συνέδριο αποτελούνταν από 85 μέλη.
Στο 15ο συνέδριο δεν εκλέχτηκαν στην Κ.Ε. 25 παλιά της μέλη και στο Πολιτικό Γραφείο 4 παλιά του μέλη.
Στο 16ο συνέδριο δεν εκλέχτηκαν στην Κ.Ε. 11 παλιά της μέλη ενώ το Π.Γ. συμπληρώθηκε με 2 νέα μέλη.
Στο 17 συνέδριο δεν εκλέχτηκαν στην Κ.Ε. 10 παλιά της μέλη και από το Π.Γ. βγήκαν 3 παλιά του μέλη.
Στο 18ο συνέδριο δεν εκλέχτηκαν στην Κ.Ε. 17 παλιά της μέλη, ενώ στο Π.Γ. προστέθηκαν 3 νέα μέλη.
Στο 19ο συνέδριο βρέθηκαν εκτός Κ.Ε. 21 παλιά της μέλη κι εκτός Π.Γ. 2 πρώην μέλη του.
Σ’ όλα τα προαναφερόμενα συνέδρια έμπαιναν διαρκώς νέα μέλη στην Κ.Ε.
Στο 15ο μπήκαν 16 νέα μέλη στην Κ.Ε. Στο 16ο μπήκαν 10, στο 17ο μπήκαν 11, στο 18ο μπήκαν 17 και στο 19ο, παρά τη μείωση των μελών της Κ.Ε. μπήκαν στο κεντρικό κομματικό όργανο 8 νέα μέλη.
efsyn.gr
